نمایه گلیسمی غذاها و ارتباط آن با چاقی
سرعت هضم و جذب كربوهیدرات‌ها و انرژی‌زایی آنها از نمایه (اندیس) گلیسمی آنها شناخته می‌شود. هرقدر نمایه گلیسمی غذایی بالاتر باشد، قند خون را سریع‌تر بالا می‌برد.
گلوکز سریع‌تر از سایر قندها جذب می شود لذا سریع‌تر از همه مواد غذایی قند خون را بالا می برد، لذا اندیس 100 برای آن در نظر گرفته شده است.
در گذشته چنین تصور می‌شد که تمام غذاهای نشاسته ای به كندی و كلیه شیرینی‌جات به سرعت هضم و جذب می‌شوند.
اما در واقع چنین نیست، برای مثال برخی غذاهای نشاسته ای مانند برنج نمایه گلیسمی بسیار بالایی دارند و به سرعت جذب می‌شوند.
در حالیكه سرعت جذب شكر و عسل کندتر از آنچه قبلا تصور می‌شد می‌باشد.
خوردن غذاهایی كه نمایه گلیسمی پایین تا متوسطی دارند به كنترل گرسنگی، اشتها و سطح قند خون كمك می‌كند.
غذاهای با نمایه گلیسمی بالانیز در مواردی مورد نیاز می باشند بعنوان مثال، برای افراد دیابتی به هنگامی كه دچار کاهش ناگهانی قند خون می‌شوند و یا برای ورزشكاران در حین تمرینات ورزشی مفید هستند.
میزان انرژی زایی تمام منابع کربوهیدرات یکسان است و باید توجه داشت كه اگر منبع كربوهیدرات تكه‌ای نان جو و یا شیرینی باشد تفاوت انرژی ناشی از تفاوت در سایر مواد مغذی تشکیل دهنده این دو ماده غذایی است و نه نوع کربوهیدرات به کار رفته در جو و شیرینی.
انواع جو حاوی مواد مغذی با ارزشی چون ویتامین‌های گروه B، مواد معدنی و مقداری پروتئین هستند.
تفاوت دیگر بین این دو منبع کربوهیدراتی ذکر شده، تفاوت در سرعت جذب آنها است به طوری که یك كاسه جو با سرعت كمتری از یك تكه شیرینی كه عمدتا غنی از قندهای ساده است، هضم می‌شود.
هضم كربوهیدرات‌ها از دهان با فعالیت آنزیم‌های بزاقی شروع می‌شود.
كربوهیدرات‌های ساده مستقیما از معده وارد جریان خون می‌شوند اما اغلب كربوهیدرات‌های نشاسته ای ابتدا باید وارد روده كوچك شوند و پس از تجزیه به قندهای ساده وارد جریان خون می‌گردند.
سطح قند خون (گلوكز) مستقیما توسط هورمون‌های انسولین و گلوكاگون كنترل می‌شود.
زمانی كه سطح قند خون بعد از خوردن یك وعده غذای حاوی نشاسته بالا می‌رود، انسولین از پانكراس آزاد می‌گردد.
این هورمون در شرایط طبیعی با افزایش جذب قندها و تبدیل آنها به ذخایر سلولی، سطح قند خون را در محدوده طبیعی كنترل می‌كند.
در ادامه به چند نمونه غذاها با ذکر اندیس گلیسمی آنها می پردازیم.
منبع: زندگی آنلاین
