خواص آقطی سياه ( انگو کولی)
کليات گياه شناسي
آقطی سياه که در همدان انگور کولی ناميده می شود از زمانهای قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای
رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می کرده اند .
آقطی سياه که خمان کبير نيز ناميده می شود درختچه ای است که ارتفاع آن در نواحی مساعد به 10 متر
می رسد . این درختچه معمولا در کنار جاده ها و حاشيه جنگل ها و در نواحی مرطوب و سایه در می روید .
برگ آهای آن سبز رنگ ، بيضوی ، دندانه دار ، بيدره و مرکب از 5-7 برگچه می باشد اگر برگها شکسته و
مالش داده شود بوی بدی از آن متصاعد می شود .
گلهای آن سفيد و خوشه ای است که در اواخر بهار ظاهر می شود . ميوه آقطی سياه گوشتی ، ریز مانند
انگور و برنگ آبی سير می باشد .
قسمت مورد استفاده این درختچه گل ، برگ و پوست داخلی ساقه آن است .
آقطی سياه در ایران در نواحی آذربایجان و همدان می روید .
ترکيبات شيميايي:
پوست این درختچه و برگ آن درای موادی مانند ساو بوسين Sambucine سامبو نيگرین ، Sambunigerine
و مقدر کمی نيترات پتاسيم می باشد . د گلهای آن الدرین و مقدر Elderine Cicutine کولين ، سيکوتين
مواد قندی ، اسانس، ، Chrysanthemin کمی اسانس وجود دارد . ميوه آقطی سياه درای کریزان تمين
صمغ ، اسيد والزیانيک و اسيد استيک می باشد .
خواص داروئي:
آقطی سياه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است . پوست ثانوی ( داخلی ) ساقه و ریشه آن از نظر
طبی موثرترین قسمت های این گياه است .
-1 در درمان رماتسم و درد مفاصل موثر است .
-2 ادرار آور است .
-3 ملين و ضد یبوست می باشد و بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که
انقباضات روده بزرگ در آنها ضعيف شده است .
-4 دم کرده برگهای خشک شده آن در رفع اسهال موثر است .
-5 برای برطرف کردن درد و التيام بواسير ، برگهای تازه این گياه را له آرده و یا اینکه از آن پماد تهيه کنيد و
روی بواسير دردناک بگذارید .
-6 درمان کننده استسقاء می باشد و آب اضافی را از بدن و از بدن انسان خارج می سازد .
-7 برای از بين بردن خارش بدن ، پوست ساقه آن را در روغن بجوشانيد و سپس آن را صاف آرده و بگذارید سرد
شود . این روغن را روی قسمت هایی که خارش درد بزنيد .
-8 برای جوش خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان ، از دم کرده ریشه این درختچه استفاده کنيد .
-9 دم آرده گلهای خشک شده آقطی سياه درمان کننده گریپ ، سرما خوردگی ، بيماریای دستگاه تنفسی
و نقرس می باشد .
-10 جوشانده گلهای خشک شده این گياه برای معالجه برونشيت و ذات الجنب مفيد است .
-11 بخور گلهای آقطی سياه برای درمان بيماریای سل مفيد بوده و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می سازد.
-12 بيماریهای کليه و مجاری ادرار را درمان می کند .
-13 سنگ کليه را خارج می سازد .
-14 شيرمادران شيدره را زیادمی کند .
-15 در درمان بيماریهای صرع مفيد است .
-16 جوشانده گلهای خشک شده آقطی سياه را بصورت کمپرس روی زخم های اگزما بگذارید اثر مطلوب
خواهد داشت .
-17 خوردن یموه آقطی سياه ماليده آن به سر باعث سياه شدن مو و تقویت مو می شود .
-18 جوشانده گلهای آقطی سياه را روی سوختگی ها بگذارید و کمپرس کنيد ف اثر شفابخش دارد .
-19 برای از بين بردن ورم چشم می توان چشم را با جوشانده گلهای این گياه شستشو داد .
-20 جوشانده برک این درخت آفت درختان و سبزیجات را از بين می برد .
-21 اگر پوست حساس درید برای شستن صورت یا پاک مدرن آرایش از دم کرده آقطی سياه استفاده کنيد .
-22 برای شادابی پوست صورت از بين بردن لکه ها و کک و مک می توان از ماسک زیر استفاده کرد :
گلهای خشک شده آقطی سياه را دم کنيد و مقدری پودر باقلای خشک را در ظرفی بریزید سپس دم کرده
آقطی سياه را روی آن ریخته و خميری تهيه کنيد . این خمير را بصورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از
یک ربع ساعت بجوشانيد این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند .
طرز استفاده:
1) جوشانده : مقدر 60 گرم پوست ساقه ، برگ و یا ميوه این درختچه را در یک ليتر آب ریخته و بگذارید
آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد . سپس آن را صاف کنيد .
2) شراب آقطی سياه : 150 گرم پوست ساقه یا ریشه این گياه را در یک ليتر آب شراب سفيد ریخته
وبگذارید بمدت 15 روز بماند البته هر روز آن را هم بزنيد . پس از اینمدت آنرا صاف آرده و در شيشه دربست
نگهدری کنيد . مقدار مصرف این شراب یک قاشق سوپخوری و سه بار در روز است .
3) سرکه آقطی سياه : 10-20 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک ليتر سرکه ریخته و بگذارید تا
مدت دو هفته بماند و هر روز آن را بهم بزنيد . پساز این مدت آن را صاف کرده و در شيشه دبست نگهدری
کنيد . مقدار مصرف این شراب سوپخوری و سه بار در روز است .
4) دم کرده آقطی سياه : مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک ليتر آبجوش ریخته و بمدت
10 دقيقه دم کنيد . از این دم آرده یم توانيد برای شستشوی زخم ها استفاده کنيد .
5) شيره یا آب ميوه : ميوه های رسيده آقطی سياه را فشار داده تا شيره آن خارج شود . مقدر مصرف این
شيره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک ليوان آب می باشد .
6) شراب آقطی سياه : آب ميوه را رگفته و با هم وزن آن قند مخلوط کنيد . سپساین مخلوط را بجوشانيد ا
شربت غليظی بدست آید .
مقدر مصرف این شربت یک قاشق غذا خوری قبل از هر غذا است
مضرات :
استفاده زیاد از آقطی سياه ممکن است باعث تهوع و همچنين ورم روده ها شود .
آقطی سياه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتما باید آنرا با عسل بخورند .
مجله سلامتی عطارباشی