هیچ بنده ای حق نا امیدی از درگاه خدا را ندارد

“ماشا الیلیکینا” که در رشته‌ی گیتار از مدرسه‌ی موسیقی فارغ التحصیل شده بود، سال بعد به عضویت گروه رقص و موسیقی فابریک درآمد و سپس در دانشگاه ایالتی ادبیات مسکو به ادامه تحصیل پرداخت.

به گزارش بولتن نیوز، در سال ۲۰۰۷، طبق گفته‌ی خودش، یکی از دوستان وی که در شهر دیگری زندگی می‌کرده است، به حالت کما می‌رود. ماشا وقتی می‌ییند کاری از دستش بر نمی‌آید، مشغول مناجات شده و برای سلامتی دوست خود دعا می‌کند. فردای آن روز، دوستش که از حالت کما بیرون آمده بود با وی تماس گرفته و می‌گوید که: دیروز وقتی در حالت کما بودم تو را دیدم که به من خیلی کمک کردی.آن طور که خود ماشا می‌گوید، این اولین باری بود که از خدا چیزی می‌خواست. همین امر سبب تغییر گرایش‌های دینی او و گرویدن به اسلام می‌شود. (باشگاه خبرنگاران جوان)

حال، در شرایطی که انسانی با چنین وضعیت اخلاقی، تنها با یک دعا کردن – البته دعایی از ته دل، با نیت خالص و از سر نیاز واقعی – ره صد ساله را طی کرده و هم به خواسته‌اش می‌رسد و هم به اسلام ایمان می‌آورد، آیا پدیرفته است که عده‌ای از ما به علت برخی مشکلات زندگی، از خدا ناامید شویم و حیات خود را با افسردگی سپری کنیم؟

آیا وضعیت ما از وضعیت “ماشا الیلیکینا” بدتر است که تصور می‌کنیم خداوند دیگر صدای ما را نخواهد شنید و ما را به خودمان واگذار کرده است؟ آیا گرفتاری‌‌های ما از گرفتاری این رقاصه‌ی روس وخیم‌تر است که از رحمت الهی ناامید شده‌ایم؟ و مگر غیر از این است که ناامیدی از مظاهر شیطان است؟

البته دعا و استجابت آن شرایطی دارد که ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) به خوبی به این شرایط اشاره کرده‌اند. در ادامه، به برخی از احادیث کلیدی در مورد استجابت دعا اشاره می‌‌کنیم:

۱- دعا موجب نزدیکی به خدا

امام صادق علیه السلام:

عَلَیكُم بِالدُّعاءِ ، فَإِنَّكُم لاتَقَرَّبونَ إِلَى اللّه  بِمِثلِهِ ، وَلا تَترُكوا صَغیرَةً لِصِغَرِها أَن تَدعُوا بِها ، إِنَّ صاحِبَ الصِّغارِ هُوَ صاحِبُ الكِبارِ؛
شما را سفارش مى كنم به دعا كردن، زیرا با هیچ چیز به مانند دعا به خدا نزدیك نمى شوید و دعا كردن براى هیچ امر كوچكى را، به خاطر كوچك بودنش رها نكنید، زیرا حاجتهاى كوچك نیز به دست همان كسى است كه حاجتهاى بزرگ به دست اوست.

۲- خشنودی خدا و استجابت دعا

امام حسن مجتبى علیه السلام:

أنَا الضّامِنُ لِمَن لَم یَهجُس فى قَلبِهِ إِلاَّ الرِّضا أَن یَدعُوَ اللّه  فَیُستَجابَ لَهُ؛
كسى كه در دلش هوایى جز خشنودى خدا خطور نكند، من ضمانت مى كنم كه خداوند دعایش را مستجاب كند.

۳- دعا هنگام آسایش

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَن سَرَّهُ أن یَستَجیبَ اللّه  لَهُ عِندَ الشَّدائِدِ وَالكَربِ فَلیُكثِرِ الدُّعاءَ فِى الرَّخاءِ؛
هر كس دوست دارد خداوند هنگام سختى ها و گرفتارى ها دعاى او را اجابت كند، در هنگام آسایش، دعا بسیار كند.

۴- دعا در غیاب دیگران

پیامبر صلى الله علیه و آله:

لَیسَ شَىْ ءٌ أَسرَعَ إِجابَةً مِن دَعوَةِ غائِبٍ لِغائِبٍ؛
هیچ دعایى زودتر از دعایى كه انسان در غیاب كسى مى كند، مستجاب نمى شود.

۵- دعا هنگام رقت قلب

پیامبر صلى الله علیه و آله:

اِغتَنِمُوا الدُّعاءَ عِندَ الرِّقَّةِ فَإِنَّها رَحمَةٌ؛
دعا كردن را در هنگام رقّت قلب غنیمت شمرید، كه رقت قلب، رحمت است.

۶- استجابت دعا با مال حلال

امام صادق علیه السلام:

إذا أرادَ أَحَدُكُم أَن یُستَجابَ لَهُ فَلیُطَیِّب كَسبَهُ وَلیَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه  لا یَرفَعُ إِلَیهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛
هر كس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید كسب خود را حلال كند و حق مردم را بپردازد. دعاى هیچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد یا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود.

۷- علت تاخیر در استجابت دعا

امام صادق علیه السلام:

إِنَّ العَبدَ لَیَدعو فَیَقولُ اللّه  عَزَّوَجَلَّ لِلمَلَكَینِ: قَدِ استَجَبتُ لَهُ وَلكِنِ احبَسوهُ بِحاجَتِهِ ، فَإِنّى اُحِبُّ أَن أَسمَعَ صَوتَهُ وَ إِنَّ العَبدَ لَیَدعو فَیَقولُ اللّه  تَبارَكَ وَتَعالى: عَجِّلوا لَهُ حاجَتَهُ فَإِنّى اُبغِضُ صَوتَهُ؛
هر آینه بنده دعا مى كند و خداوند عزوجل به دو فرشته مى فرماید: من دعاى او را مستجاب كردم اما حاجتش را نگهدارید، زیرا دوست دارم صداى او را بشنوم و همانا بنده دعا مى كند و خداوند تبارك و تعالى مى فرماید: زود خواسته اش را برآورید كه من خوش ندارم صداى او را بشنوم.

۸- ناامیدی از مردم و اجابت خواسته ها

امام سجاد علیه السلام:

مَن لَم یَرجُ النّاسَ فى شَىْ ءٍ وَرَدَّ أَمرَهُ إلَى اللّه  عَزَّوَجَلَّ فى جَمیعِ اُمورِهِ استَجابَ اللّه  عَزَّوَجَلَّ لَهُ فى كُلِّ شَىْءٍ؛
هر كس در هیچ كارى به مردم امید نبندد و همه كارهاى خود را به خداى عزوجل واگذارد، خداوند هر خواسته اى كه او داشته باشد اجابت كند.

۹- علت برآورده نشدن دعاها

امام على علیه السلام :

رُبَما سَأَلتَ الشَّىْ ءَ فَلا تُؤتاهُ وَاُوتیتَ خَیرا مِنهُ عاجِلاً أَو آجِلاً أَو صَرَفَ عَنكَ لِما هُوَ خَیرٌ لَكَ، فَلَرُبَّ أمرٍ قَد طَلَبتَهُ فیهِ هَلاكُ دینِكَ لَو اوتیتَهُ، فَلتَكُن مَسأَلَتُكَ فیما یَبقى لَكَ جَمالُهُ وَیُنفى عَنكَ وَبالُهُ؛
گاه چیزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دیر یا زود بهتر از آن به تو داده مى شود، یا به خاطر آنچه خیر و مصلحت تو در آن است از برآورده شدن خواسته ات دریغ مى شود، زیرا بسا خواسته اى كه اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دین تو مى انجامد، پس، چیزى بخواه كه زیبایى و نیكیش برایت مى ماند و پیامد سوئى ندارد.

۱۰- برطرف کردن گرفتاری مردم و استجابت دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَن أَرادَ أن تُستَجابَ دَعوَتُهُ وَأَن تُكشَفَ كُربَتُهُ فَلیُفَرِّج عَن مُعسِرٍ؛
هر كس مى خواهد دعایش مستجاب شود و غمش از بین برود باید گره از كار گرفتارى باز كند.

۱۱- دعا تنها از بین برنده درد و بیماری

پیامبر صلى الله علیه و آله:

اَلصَّدَقَةُ تَدفَعُ البَلاءَ وَ هِىَ اَنجَحُ دَواءٍ وَ تَدفَعُ القَضاءَ وَ قَد اُبرِمَ اِبراما وَ لا یَذهَبُ بِالدواءِ اِلاَّ الدُّعاءُ وَ الصَّدَقَةُ؛
صدقه بلا را برطرف مى كند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى گرداند و درد و بیمارى ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى برد.

۱۲- حق نیکوکار دعا برای او

امام سجاد علیه السلام:

اَمّا حَقُّ ذِى المَعروفِ عَلَیكَ فَان تَشـكُرَهُ وَ تَذكُرَ مَعروفَهُ وَ تَـكسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ وَ تُخلِصُ لَهُ الدُّعاءَ فیما بَینَكَ وَ بَینَ اللّه  عَزَّوَجَلَّ، فَاِذا فَعَلتَ ذلِكَ كُنتَ قَد شَكَرتَهُ سِرّا وَ عَلانیَةً ثُمَّ اِن قَدَرتَ عَلى مُكافاتِهِ یَوما كافَیتَهُ؛
حق كسى كه به تو نیكى كرده ، این است كه از او تشكر كنى و نیكى اش را به زبان آورى و از او به خوبى یاد كنى و میان خود و خداى عزّوجلّ برایش خالصانه دعا كنى ، هرگاه چنین كردى بى گمان در پنهان و آشكار از او تشكر كرده اى . سپس اگر روزى توانستى نیكى او را جبران كنى ، جبران كن .

۱۳- نافرمانی از والدین موجب حبس دعا

امام صادق علیه السلام:

اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَیِّیرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى تورِثُ النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى تَهتِكُ السُّتورَ شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ قَطیعَةُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَینِ؛
گناهی كه نعمت ها را تغییر مى دهد، تجاوز به حقوق دیگران است. گناهى كه پشیمانى مى آورد، قتل است. گناهى كه گرفتارى ایجاد مى كند، ظلم است. گناهى كه آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى كه جلوى روزى را مى گیرد، زناست. گناهى كه مرگ را شتاب مى بخشد، قطع رابطه با خویشان است. گناهى كه مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تیره و تار مى كند، نافرمانى از پدر مادر است.

۱۴- دعا نزد قبر حسین علیه اسلام

امام باقر علیه السلام:

اِنّ الحُسَینَ صاحِبَ كَربَلا قُتِلَ مَظلوما، مَكروبا عَطشانا، لَهفانا فآلَى اللّه  عَزَّوَجلّ عَلى نَفسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَكروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَن بِهِ عاهَةٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه السلام اِلَى اللّه  عَزَّوَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه  كُربَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنبَهُ وَ مَدَّ فى عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فى رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولـِى الاَبصار؛
حسین، بزرگ مرد كربلا، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب زده به شهادت رسید. پس خداوند، به ذات خود، قسم یاد كرد كه هیچ مصیبت زده و رنجیده خاطر و گنهكار و اندوهناك و تشنه اى و هیچ بَلا دیده اى به خدا روى نمى آورد و نزد قبر حسین علیه السلام دعا نمى كند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمى سازد، مگر این كه خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى كند و گناهش را مى بخشد و عمرش را طولانى و روزى اش را گسترده مى سازد. پس اى اهل بینش، درس بگیرید!

۱۵- عدم امر به معروف و مستجاب نشدن دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

إذا لَم یَأمُروا بِمَعروفٍ وَلَم یَنهَوا عَن مُنكَرٍ وَلَم یَتَّبِعوا الأخیارَ مِن أهلِ بَیتى ، سَلَّطَ اللّه  عَلَیهِم شِرارَهُم ، فَیَدعوا عِندَ ذلِكَ خِیارُهُم فَلا تُستَجابُ لَهُم؛
هرگاه (مردم) امر به معروف و نهى از منكر نكنند، و از نیكان خاندان من پیروى ننمایند، خداوند بدانشان را بر آنان مسلّط گرداند و نیكانشان دعا كنند امّا دعایشان مستجاب نشود .

۱۶- نماز شب مایه استجابت دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِكَةِ وَ سُنَّةُ النبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ كَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَكَةٌ فِى الرِّزقِ؛
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن ها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و بركت در روزى است.

۱۷- حلال خوری و استجابت دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

یا عَلىُّ مَن أَكَلَ الحَلالَ صَفادینُهُ، وَرَقَّ قَلبُهُ، وَدَمِعَت عَیناهُ مِن خَشیَةِ اللّه  تَعالى وَلَم یَكُن لِدَعوَتِهِ حِجابٌ؛
اى على هر كس حلال بخورد، دینش صفا مى یابد، رقّت قلب پیدا مى كند، چشمانش از ترس خداوند متعال پر اشك مى شود و براى (استجابت) دعایش مانعى نمى باشد.

۱۸- عاجز ترین مردم ناتوان در دعا

امام حسین علیه السلام:

أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء؛
عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند.

۱۹- دعای سریع الاجابه

امام موسی کاظم علیه السلام:

أوشَک دَعوَةً‌ وَ أسرَعُ إجابَةُ دُعاءُ المَرءِ لاِخیهِ‌ بِظَهرِ الغَیبِ؛
دعایی که بیشتر امید اجابت آن می رود و زودتر به اجابت می رسد،‌ دعا برای برادر دینی است در پشت سر او.

۲۰- یقین به استجابت دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

اُدعُوا اللهَ وَ اَنتم مُوقِنونَ بِالاِجابَةِ وَاعلَموا اَنَّ اللهَ لا یَستَجِیبُ دُعاءَ مِن قَلبِ غافِلٍ لاه؛
خدا را بخوانید و به اجابت دعای خود یقین داشته باشید و بدانید که خداوند دعا را از قلب غافل بیخبر نمی پذیرد.

۲۱- دعایی که رد نمی شود

پیامبر صلى الله علیه و آله:

لا یُرَدُّ دُعاءٌ أَوَّلُهُ بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ
دعایى كه با بسم اللّه  الرحمن الرحیم شروع شود، رد نمى شود.

۲۲- مهلت به تنگدست و استجابت دعا

پیامبر صلى الله علیه و آله:

مَنْ أَرادَ تُسْتَجابُ دَعْوَتُهُ وَأَنْ تُكْشَفَ كُرْبَتُهُ فَلْیُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛
هر كس مى خواهد دعایش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.

۲۳- علت تاخیر یا تعجیل در استجابت دعا

امام رضا علیه السلام:

إِنَّ اللّه  یُؤَخِّرُ إِجابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقا إلى دُعائِهِ وَیَقُولُ: صَوتٌ اُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَیُعَجِّلُ إجابَةَ دُعاءِ الْمُنافِقِ وَیَقُولُ: صَوْتٌ أَكْرَهُ سَماعَهُ؛
خداوند اجابت دعاى مؤمن را به شوق (شنیدن) دعایش به تأخیر مى اندازد و مى گوید: «صدایى است كه دوست دارم آن را بشنوم» و در اجابت دعاى منافق عجله مى كند و مى گوید: صدایى است كه از شنیدنش بدم مى آید.

۲۴- دعاى روزه داران

امام كاظم (علیه السلام) فرمود:

دعوة الصائم تستجاب عند افطاره؛
دعاى شخص روزه دار هنگام افطار مستجاب مى شود.

۲۵- دعاى هنگام سختی

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

مَن سَرَّهُ أن یُستَجابَ لَهُ فِی الشِّدَّةِ فَلیُكثِرِ الدُّعاءَ فِی الرَّخاءِ.
هركه خوش دارد دعایش هنگام سختى مستجاب شود، هنگام آسایش، بسیار دعا كند.

۲۶- اجابت دعا

امام علی (علیه السلام) فرمود:
لا تَستَبطیِء إجابَةَ دُعائِکَ وَ قَد سَدَدتَ طَریقَهُ بالذُّنوبِ
اجابت دعایت را دیر مپندار، در حالی که خودت با گناه راه اجابت آن را بسته ای.

منبع: بولتن نیوز