مضرات ناشی از استروئیدهای آنابولیک

ظاهر عضلانی و قدرتمند ورزشکارانی که از داروهای آنابولیک استفاده می کنند، می تواند مشکلات داخلی بدن آنها را پنهان کند. در ادامه خواهید دید که سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک چه عوارضی می تواند برای سیستم قلبی عروقی افراد در پی داشته باشد.

مرگ و میرهای اخیر در میان بدنسازان حرفه ای فعال و بازنشسته، از جمله ناصر صونباطی (۴۷ ساله) و گرگ کواکس (۴۴ساله) سوالاتی را در ذهن بسیاری شکل داده: آیا استروئیدهای آنابولیک می توانند به مرگ زودرس منجر شوند؟

اگر چه گفته می شود هر دو این بدنسازان زمانی از دزهای بسیار بالای مواد آنابولیک استفاده می کردند، ولی مرگ آنها به دلیل مشابهی نبوده. بر اساس گزارش ها گرگ کواکس به دلیل حمله قلبی فوت شده ، اما مرگ ناصر صونباتی در نتیجه بیماری کلیوی بوده. در حالی که نتایج روشنی در پی تحقیقات ، در مورد آثار سمی داروهای آنابولیک بر کلیه بدست نیامده و می تواند مقوله مجزایی از بحث ما باشد ، اما نتایج تحقیقات بر آثار سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک بر سیستم قلبی عروقی کاملا روشن است.
تحقیقات ثابت کرده اند که استفاده از استروئیدهای آنابولیک در دوزهای بیش از مصارف پزشکی ( و حتی گاهی در دزهای درمانی ) می تواند ریسک بالقوه ای برای سیستم قلبی عروقی به شمار آید. افزایش فشار خون ، کاهش قابلیت واکنش عروق ( قابلیت انعطاف عروق ) ، افزایش ضخامت دیواره بطن قلب ، افزایش سطوح هموسیستئین ، افزایش تولید گلبولهای قرمز بیش از حد نرمال و آثار منفی بر سطوح کلسترول ، موارد مشخصی هستند که باید تحت کنترل و بررسی باشند برای به حداقل رساندن مشکلات سیستم قلبی عروقی . اگر چه غیر معمول است شخص سالمی تنها در پی یک دوره مصرف استروئید دچار سکته یا حمله قلبی شود، ولی سوء مصرف دراز مدت داروهای آنابولیک بدون اهمیت به عوارض و آثار آن ، می تواند در آینده به مشکلات قلبی عروقی منجر شود.

در متن زیر این عوارض به طور دقیق تری ذکر شده اند.

آثار سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک و شاخص های سیستم قلبی عروقی

شاخص های قلب و عروق
طبیعی در برابر غیر طبیعی
ریسک های بالقوه

فشار خون

فشار خون طبیعی نباید از ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه بیشتر باشد، ولی مقدار ایده آل فشار خون ۱۰۰-۱۲۰ روی ۶۰-۸۰ میلی متر جیوه است.
۲- مطالعات نشان داده که دزهای بالای استروئیدهای آنابولیک می تواند به افزایش فشار خون سیستولی و دیاستولی منجر شود. فشار خون بالا بدن شما را تحت ریسک سکته یا حمله قلبی قرار می دهد و می تواند فشار بیش از اندازه ای بر کلیه ها وارد کند. زمانی که مصرف دز بالای استروئید متوقف می شود، معمولا فشار خون هم به رنج نرمال باز می گردد.
کاهش قابلیت انعطاف عروق
– اندوتلیوم ، لایه ای از سلول هاست که دیواره داخلی عروق خونی را تشکیل می دهد . این لایه ………
۲- سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک می تواند به کاهش انعطاف پذیری اندوتیلیوم بیانجامد، که نتیجه آن محدودیت جریان خون ، افزایش فشار خون و التهاب های موضعی خواهد بود.
کاهش انعطاف پذیری عروق ( سفت شدن اندوتیلیوم) می تواند ریسک حملات قلبی و لخته شدن خون و انسداد عروق را افزایش دهد. مشخص شده زمانی که مصرف استروئیدها متوقف می شود، انعطاف پذیری عروق هم بهبود می یابد.

سایز قلب

قلب یک عضله است که مشابه عضلات اسکلتی دارای گیرنده های آندروژن است. به این معنی است که مشابه دیگر عضلات ، قلب هم قابلیت رشد و افزایش سایز دارد. اگر چه اندازه قلب تنها از طریق تجهیزات خاصی قابل ارزیابی است ، اما بر اساس تحقیقات انجام شده ، سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک به افزایش ضخامت دیواره بطن منجر می شود (هایپرتروفی بطن) . وقتی ضخامت دیواره بطن چپ به بیش از ۱۳ میلی متر برسد، شخص باید به دقت تحت نظر قرار گیرد.
ایپرتروفی قلب می تواند به کاهش کارایی قلب و تداخل در عملکرد دیاستولیک قلب منجر شود. سایز قلب بسته به فعالیت بدنی ، دز مصرف داروها و طول دوره های مصرف استروئیدهای آنابولیک ، می تواند افزایش یا کاهش یابد. افرادی که از دوزهای بالاتر و دوره های طولانی تری استفاده می کنند تحت ریسک بالاتری هم قرار دارند.

سطوح هموسیستئین

۱- هموسیستئین، آمینواسیدی است که می تواند در پی متابولیسم متیونین تولید شود. سطح نرمال هموسیستئین برای مردان ۳۰-۵۹ سال، ۳/۶ تا ۲/۱۱ میکرومول در لیتر است.

۲- سطح بالاتر از ۱۴ میکرومول در لیتر هموسیستئین در خون ، فرد را تحت ریسک بالای بیماری های قلبی قرار خواهد داد .
سطح بالای هموسیستئین می تواند به آسیب سلول های عروق منجر شود، فشار اکسیداتیو را افزایش داده و احتمال لخته شدن خون و دیگر مشکلات قلبی عروقی را افزایش دهد.

تولید گلبول های قرمز خون

۱- سطح طبیعی گلبول های قرمز خون برای مردان ۵۱ تا ۵۰ درصد است .

۲- سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک به افزایش تعداد گلبول های قرمز منجر می شود. مقدار ۵۵ درصد گلبول قرمز از نظر پزشکی مقدار بالایی به نظر می آید و می تواند خطرناک باشد.
سطح بالای گلبول قرمز به این معنی است که تعداد گلبول های قرمز خون بیش از حد مورد نیاز است. با افزایش سطح گلبول های قرمز ، غلظت خون افزایش می یابد. اگر خون بیش از اندازه غلیظ شود ، نمی تواند گردش بهینه ای داشته باشید و می توانید فرد را مستعد امبولیسم یا سکته کند. وقتی مصرف استروئیدها متوقف می شود، معمولا سطوح گلبولهای قرمز هم به سطح نرمال باز می گردد.

کلسترول

۱- سطح سالم کلسترول ۱۰۰ تا ۱۹۹ میلی گرم در هر دسی لیتر خون است. HDL (کلسترول مفید ) باید بیش از ۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد و LDL ( کلسترول مضر ) باید کمتر از ۱۰۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد.

۲- سوء مصرف استروئیدهای آنابولیک می تواند اثر منفی بر سطوح HDL و LDL داشته باشند. اگرچه سطح کلی کلسترول همواره در پی مصرف استروئیدهای آنابولیک تحت تاثیر منفی قرار نمی گیرد، ولی نسبت LDL به HDL معمولا تحت تاثیر منفی قرار می گیرد، یعنی سطح کلسترول مفید کاهش و کلسترول مضر افزایش می یابد.
کاهش کلسترول HDL و افزایش کلسترول LDL می تواند به افزایش رسوب در دیواره عروق خونی منجر شود. انباشته شدن این رسوب ها در گذر زمان، به باریک تر شدن مجاری عروق و سرانجام انسداد آن می انجامد. نسبت LDL به HDL باید با توقف مصرف استروئیدها به سطح نرمال بازگردد.
اگر چه به آسانی می توان به صورت کلی نظر داد و گفت که استروئیدهای آنابولیک مرگ آورند، ولی لازم است به یاد داشته باشید که استروئیدهای آنابولیک در واقع داروهای پزشکی هستند که برای درمان بیماری ها و مشکلات خاصی تولید می شوند. به عنوان مثال در بیمارانی که دچار کم خونی های شدید هستند ، استروئیدهای آنابولیک برای افزایش تولید گلبول های قرمز خون تجویز می شود. در بیمارانی که دچار هایپوگنادیسم هستند ( کمبود سطح تستسترون ) ، این داروها برای افزایش سطوح تستسترون تجویز می شوند. بیماران دچار ایدز، هم از دیگر افرادی هستند که استفاده از استروئیدهای آنابولیک برایشان در نظر گرفته می شود برای کمک به حفظ و ارتقاء توده بدون چربی بدن ( توده عضلات ).
بر اساس توصیه متخصصین ، پزشکانی که بنا بر نیاز و ضرورت برای بیماران خود استروئیدهای آنابولیک تجویز می کنند، باید به طور منظم آنها را تحت آزمایش های خون قرار دهند برای کنترل دقیق بر آثار این داروها. مشکل اصلی در مورد بسیاری از مصرف کنندگان استروئیدها در میان ورزشکاران، عدم دانش و اطلاعات کافی در مورد مضرات و خطرات مصرف این گونه داروهاست. مشابه هر داروی دیگری که در دسترس قرار دارد، هرگز مصرف بیشتر به معنی کسب نتیجه بهتر نیست.
قصد ما توصیه به مصرف یا عدم مصرف چنین موادی نیست، این یک مسئله خصوصی است که هر کسی حق دارد در مورد خودش تصمیم گیری کند. تنها تلاش ما این است که واقعیت ها را در مورد داروها و ترکیبات مختلف در اختیار شما بگذاریم تا در نهایت با دید باز و آگاهی و دانش کافی در مورد مسیری که برای خودتان در نظر دارید تصمیم گیری کنید.

منبع:‌ ادکوان