آشنایی با پرتو درمانی!

پرتو درمانی نوعی از درمان سرطان است که از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پرتو درمانی اغلب انرژی خود را از اشعه ایکس دریافت می کند اما این انرژی می تواند از پروتون ها و یا سایر انواع دیگر انرژی نیز تأمین شود.
واژۀ “پرتو درمانی” به درمان با تابش پرتوهای خارجی اشاره دارد. طی این نوع از تابش، پرتوهای پر انرژی از دستگاهی در خارج از بدن شما تابیده شده که پرتوها را به نقطه معینی از بدن شما هدایت می کند. در نوع دیگری از پرتو درمانی که براکی تراپی یا نزدیک درمانی (brachytherapy) نامیده می شود، اشعه در داخل بدن شما قرار می گیرد.
پرتو درمانی با تخریب مادۀ ژنتیکی که چگونگی رشد و تقسیم سلول ها را کنترل می نماید، به سلول ها آسیب می رساند. اگرچه طی پرتو درمانی، هم سلول های سالم و هم سلول های سرطانی آسیب می بینند اما هدف پرتو درمانی حداقل آسیب به سلول های سالم تا حد ممکن است.

علت پرتو درمانی

حدود نیمی از مبتلایان به سرطان به عنوان بخشی از درمان سرطان خود، پرتو درمانی را دریافت می کنند. پزشکان، پرتودرمانی را برای درمان هر گونه سرطانی استفاده می کنند. همچنین پرتو درمانی در درمان برخی تومورهای خوش خیم غیر سرطانی نیز مفید است.
چگونه پرتو درمانی در مبتلایان به سرطان مورد استفاده قرار می گیرد؟
ممکن است پزشک پرتو درمانی را به عنوان یک گزینه در زمان های مختلفی طی دورۀ درمان سرطان شما پیشنهاد کند که دلایل گوناگونی دارد، از جمله:
•    به عنوان تنها درمان (یا درمان اولیه) سرطان
•    در سرطان های پیشرفته، برای تسکین علائم ناشی از سرطان

عوارض جانبی پرتو درمانی

عوارض جانبی پرتو درمانی عمدتاً به میزان اشعه استفاده شده و اینکه که کدام بخش از بدن شما در معرض تابش پرتوها قرار می گیرد، بستگی دارد. ممکن است شما هیچ گونه عارضه جانبی را تجربه نکنید و یا چندین مورد را تجربه نمایید. بیشتر عوارض جانبی موقتی و قابل کنترل بوده و پس از اتمام دوره درمان از بین می روند.

بخش تحت درمان   عوارض جانبی رایج

هر بخشی از بدن    ریزش مو (گاهی دائمی) و آسیب پوستی در محل درمان، خستگی
سر و گردن          خشکی دهان، تغلیظ بزاق، سختی در بلع، گلو درد، تغییر حس چشایی، گوش درد، درد فک و آرواره ها، تهوع
قفسه سینه             سختی در بلع، سرفه، کوتاهی نفس ها
شکم                    تهوع، استفراغ، اسهال
لگن                     اسهال، آسیب مثانه، تکرر ادرار، اختلال عملکرد جنسی
منبع: مؤسسه ملی سرطان، سال ۲۰۰۷

ممکن است برخی عوارض بعداً ظاهر شوند. برای مثال در برخی شرایط نادر، نوع جدیدی از سرطان که متفاوت از سرطان اولیه و درمان شده با پرتو درمانی است (ابتلاء به نوع جدیدی از سرطان در فردی که تاریخچه ابتلاء به سرطان داشته است)، در چند سال بعد ایجاد می شود. در خصوص عوارض جانبی بالقوه کوتاه و بلند مدت که ممکن است پس از درمان در شما بروز کند، از پزشک خود سؤال کنید.

پیشگیری از پرتو درمانی

اگر برای تومور اشعه می گیرید، ممکن است پس از جلسات درمان، پزشک به صورت دوره ای شما را اسکن نماید تا میزان پاسخ سرطان شما را نسبت به درمان بسنجد. در برخی موارد ممکن است سرطان شما بسیار سریع به درمان پاسخ دهد. در سایر موارد ممکن است پاسخ سرطان به درمان هفته ها یا ماه ها به طول بیانجامد. برخی بیماران به پرتو درمانی پاسخ نمی دهند.

منبع: epezeshk.com