رفلکسولوژی، روشی جدید برای کاهش درد زایمان(1)

نگرش زن به درد زایمان تحت تاثیر عوامل متعددی مانند تجارب قبلی او از درد ، توانایی فرد برای تطابق با درد زایمان ، محیط زایمان وعوامل روانی- اجتماعی است. اقدامات تکنیکی و پیشرفتهای مامایی سبب شده که زایمان طبیعی برای مادر و جنین سالمتر و ایمن تر باشد. هدف همه این روشها ، به غیر از فراهم سازی یک زایمام مطمئن و سالم برای مادر و کودک ، ایجاد یک تجربه مطلوب و رضایت بخش از زایمان برای مادر نیز می باشد.

بازتاب شناسی یا رفلکسولوژی یا درمان منطقه رفلکس ، نوع پیشرفته ای از ماساژ پا یا دست است. که براین اساس طراحی شده که پاها نشان دهنده نقش تمام بدن است و ماساژ هر نقطه از پا یا دست که با بخشی از بدن مرتبط است می تواند خواص درمانی داشته باشد.اگرچه رفلسکولوژی یک وسیله تشخیصی نیست ، اما امکان تشخیص تغییرات در فعالیتهای فیزیولوژیک مانند مراحل سیکل قاعدگی و یا مناطق دچار اختلال یا بیماری که ممکن است در بدن وجود داشته باشد ، فراهم می آورد. یا می تواند نشانه مشکلات احتمالی یا موجود در یک نقطه از بدن باشد.

تاریخچه رفلکسولوژی

این روش در طب چین باستان از هزارها سال پیش استفاده می شده . اعتقاد بر اینست که نقاط مختلف بدن از طریق خطوط انرژی به نام میریدیان ( نصف النهار) به هم متصلند. براساس تثوری رفلکسولوژی ، خطوط انرژی ، پاها و دستها را به سایر نقاط بدن متصل میکند. نقاشی های آرامگاههای مصری ، صحنه هایی از آنچه به نظر می رسد ماساژ پا می باشد را نشان می دهند و تصور می شود که قبایل اولیه در جاهای دیگر نیز از تکنیکهای مشابه استفاده می کرده اند.

موارد منع مصرف رفلکسولوژی

رفلکسولوژی تنها در صورتی در بارداری نباید استفاده شود که خطر از دست رفتن جنین وجود داشته باشد. بنابراین رفلکسولوژی می تواند روش بسیار خوبی برای ایجاد آرامش در مادر و جنین باشد و به بدن مادر کمک کند تا تعادل یابد. این روش در درمان عفونتهای حاد نیز نقشی ندارد. مگر در ایجاد آرامش وکاهش درد و فعال کردن اعضای ترشحی.

رفلکسولوژی چگونه عمل می کند؟

رفلکسولوژی یا درمان منطقه رفلکس در پا را می توان به منظور برانگیختن مناطقی از بدن که در گذشته یا حال ، دچار به هم خوردگی در انرژی شده اند ، به کار برد.درمانگران تاکید می کنند که نقاط رفلکس در پا به عنوان گیرنده عصب برای تمام اعضای بدن عمل می کنند . بر این اساس ، پای راست با سمت راست بدن و پای چپ با سمت چپ بدن مرتبط است. سطح پشتی نشان دهنده جلوی بدن ، شامل سیستم عضلانی است وکف پا نشان دهنده پشت بدن و اعضای داخلی می باشد. استثنا در این مورد سیتم اعصاب مرکزی و مغزی است که توسط سمت مخالف مغز کنترل می شود. و بنابراین مناطق رفلکس روی پا برای این بخش از بدن درپای مخالف می باشد.

تعیین مناطق ویژه روی پا ، با قرار دادن دو پا در کنار هم و ساختن تصویری از بدن روی آنها ساده تر می باشد. مشاهده تغییر رنگ ، خشکی یا کهیر روی سطح پوست و یا وجود تورم در منطقه ای خاص می تواند انعکاسی از مشکلات آن سیستم باشد. مراقبت باید به گونه ای صورت گیرد که منطقه هر عضو به طور صحیح شناسایی شود. مثلا پاشنه ها نماینده منطقه لگنی هستند و در اوایل حاملگی از ماساژ شدید در این مناطق باید خود داری کرد زیر ا امکان سقط خودبخود را افزایش می دهد.

بعضی از متخصصین رفلکسولوژی ، استفاده از وسایلی مانند باندهای الاستیک را در کار خود در نظر می گیرند تا فشار مداومی را بر روی مناطق مشخصی از دست ها یا پاها اعمال کنند. در مامایی فرض بر اینست که کذاشتن کانول داخل رگی در ناحیه پشت دست- منطقه ای که مربوط به پستانها می باشد ، ممکن است به شروع شیردهی آسیب برساند. که می تواند ارزش تحقیق داشته باشد.مطمئنا عکس این مساله نیز درست است ، اینکه در زنانی که شیردهی کافی ندارند ، تحریک این مناطق در دست و پا میتواند مفید باشد.

استفاده از رفلکسولوژی در طی بارداری ، زایمان و پس از آن

بازتاب شناسی دارای مزایای گسترده ای برای خانمهای باردار ، تازه زایمان کرده یا در حال زایمان و کودکانشان ، هم در درمان انواع شرایط ویژه و هم در ایجاد آرامش و کمک به خواب می باشد.
بعضی از خانمها از آن برای گذراندن بهتر دوره بارداری و بهبود اثرات تغییرات فیزیولوژیک بارداری استفاده می کنند. به نظر می رسد ماساژ نقاط مربوط به تخمدان و هیپوفیز می تواند باعث تحریک تخمک گذاری شود.بنابراین در درمان ناباروری و کاهش تخمک گذاری نیز می تواند مفید باشد.

اینگونه اقدامات طبیعی همراه با سایر درمانها مانند مشاوره تغذیه ، تمرینات آرام سازی و توصیه به نشستن در حمامهای گرم و سرد با سطح آب بالای کمر به منظور بهبود تغذیه لنفاتیک و عصبی لگن انجام می شود. شناسایی منطقه رفلکس غده هیپوفیز برای استفاده از رفلکسولوژی در مامایی حیاتی است. زیرا بسیاری از مشکلات ناباروری مربوط به عملکرد هیپوفیز است.

در طی حاملگی عاقلانه است که برروی منطقه رفلکس رحم به نرمی کار شود. اگرچه بهتر است این منطقه با فشار آهسته بر روی آن آرام نشود.این عمل اثرات آرامبخشی بر روی حاملگی دارد ، اما احتمالا مشکلاتی برای سلامتی مادر و جنین ایجاد می کند.