ترکیبات ساینده
یکی از مهم‌ترین دلایل برای استفاده از خمیردندان، این است که ترکیبات ساینده موجود در خمیردندان دقیقا اثربخشی بیشتری به عمل مسواک زدن می‌دهند. این ترکیبات که لبه‌های نسبتا تیزی دارند، مانند ساینده‌های خفیف عمل می‌کنند و به همین خاطر می‌توانند پلاک‌های مخرب را بتراشند و لکه‌ها را از سطح دندان‌ها پاک کنند. بسیاری از خمیردندان‌ها، حداقل حاوی یک نوع از ساینده‌های خفیف هستند. ترکیبات ساینده رایج عبارت‌اند از hydrated silica، hydrated aluminium oxides، sodium bicarbonate و calcium carbonate. بعضی از خمیردندان‌ها ممکن است که حاوی ریزدانه‌ها (microbead) باشند. ریزدانه‌ها، ذرات توپی‌شکل بسیار ریزی هستند که از پلاستیک تهیه شده‌اند و به‌عنوان ساینده عمل می‌کنند.
البته ریزدانه‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که حتی در فاضلاب هم فیلتر نمی‌شوند و درنهایت به رودخانه‌ها و دریاها راه پیدا می‌کنند. بنابراین، این ترکیبات باعث آلودگی زیست‌محیطی می‌شوند و مخصوصا زندگی موجودات دریایی را به خطر می‌اندازند. با توجه به اهمیت این موضوع، بسیاری از تولیدکنندگان خمیردندان سال‌ها است که از ریزدانه‌ها به‌عنوان ترکیبات ساینده در خمیردندان‌های خودشان استفاده نمی‌کنند. بهترین کار برای شما هم این است که از خمیردندان‌های حاوی ریزدانه‌ها استفاده نکنید.
هومکتانت‌ها (ترکیبات مرطوب‌کننده)
هومکتانت، ترکیب خاصی است که برای حفظ رطوبت خمیردندان و جلوگیری از خشک شدن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. رایج‌ترین هومکتانت‌ها عبارت‌اند از گلیسرول، سوربیتول و آب. البته سوربیتول به‌عنوان نوعی طعم‌دهنده نیز عمل می‌کند. نکته دیگر درباره سوربیتول، این است که اگر در مقادیر زیاد مصرف شود، می‌تواند اثر ملیّن داشته باشد. با این‌حال، بسیار بعید است که خمیردندان‌ها حاوی مقادیر زیادی از سوربیتول باشند. متخصصان به افراد مبتلا به عدم تحمل فروکتوز (از نوع ارثی) که بسیار نادر است، توصیه می‌کنند که از خمیردندان‌های حاوی سوربیتول استفاده نکنند. بنابراین، موقع خرید خمیردندان جدید، حتما به این نکته دقت کنید.
رنگ‌ها و ترکیبات طعم‌دهنده
به‌طور کلی، طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌ها برای بهتر کردن طعم و ظاهر خمیردندان و همچنین افزایش جذابیت آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه، بسیاری از تولیدکنندگان خمیردندان از این ترکیبات استفاده می‌کنند و چنین اتفاقی اصلا عجیب نیست. رایج‌ترین انواع رنگ‌ها و ترکیبات طعم‌دهنده عبارت‌اند از ساخارین، آسپارتام و زایلیتول که طعم شیرین به خمیردندان‌ها می‌دهند. اضافه کردن این ترکیبات به محصولات دهان و دندان، هیچ پیامد ناگوار و خطرناکی ندارد.
منبع: سلامتیسم
