بیخ گوشی؟!؟!

بیماری اوریون یا بیخ گوشَک در کودکان
بیخ  گوشک بیماری ویروسی است که در آن غده بزاقی بنا گوشی که در جلو و زیر لاله گوش در دو طرف صورت قرار گرفته است، آماس کرده و بزرگ می شود.
نحوه مبتلا شدن کودک به اوریون
ویروس این بیماری به وسیله ترشحات دهان کودکانی که مبتلا به این بیماری هستند به کودکان سالم انتقال می یابد. اگر کودک سالمی با کودک بیمار تماس پیدا کند، ویروس مزبور، ابتدا وارد دهان و حلق او و سپس وارد غده بنا گوشی شده و سبب آماس غده می گردد. چون ویروس این بیماری در مایع بزاق کودکان مبتلا وجود دارد، اگر کودک سالم،  وسایل و لوازمی را که به ترشحات بزاق کودک مبتلا به بیماری اوریون آلوده شده است، به کار ببرد، او نیز مبتلا خواهد شد. ویروس این بیماری در خون و ادرار کودکان مبتلا نیز وجود دارد. بیماری اوریون در سراسر سال به ویژه در اواخر زمستان و اوایل بهار دیده می شود.
دوران واگیری بیماری اوریون
ویروس این بیماری در ترشحات بزاق کودکان مبتلا در حدود 6 روز قبل و 9 روز بعد از پیدایش تورم غده وجود دارد، اما انتقال بیماری از کودک مبتلا به کودک سالم معمولا 24  ساعت قبل از پیدایش تورم و 3 روز بعد از این که غده شروع به کوچک شدن می کند، انجام می گیرد. بنابراین تا زمانی که تورم و اماس غده وجود دارد، کودک مبتلا به اوریون نباید به مدرسه برود و نباید با کودکان دیگر تماس پیدا کند.
شیرخواران تا سن 6 تا 8 ماهگی نسبت به این بیماری مصون هستند و مبتلا نمی شوند، زیرا شیرخوار در دوران جنینی خود، ماده مصونیت زا در مقابل این بیماری را از راه جفت از مادر خود بدست آورده است. اگر کودک در دوران کودکی به بیماری اوریون مبتلا شود، معمولا در تمام عمر خود نسبت به این بیماری مصون خواهد بود و دیگر مبتلا نمی شود.
نشانه های بیماری اوریون
پس از تماس کودک سالم با کودک مبتلا به اوریون، ویروس این بیماری وارد دستگاه تنفسی فوقانی او می شود. چنین کودکی پس از گذشت 14 تا 24 روز (به طور متوسط 17 تا 18 روز) که آن را دورۀ کمون می نامند، علائم بیماری در او ظاهر می شود. ابتدا کودک از درد ناحیۀ گوش شکایت دارد که این درد هنگام جویدن غذا بیشتر است. پس از 24 ساعت، تورم و آماس در جلوی گوش کودک ظاهر می شود، سپس این تورم به طرف جلو و پایین انتشار می یابد. تورم غده ممکن است در یک زمان در دو طرف یا ابتدا در یک طرف و پس از یکی دو روز در طرف دیگر صورت ظاهر شود.
بیماری اوریون یعنی تورم غده بزاقی بناگوشی که در جلوی گوش قرار گرفته است ولی ممکن است در 10 تا 15 درصد موارد، غده بزاقی دیگر یعنی غده زیرفکی نیز مبتلا شود و برجستگی تخم مرغی شکلی که به طرف پایین و جلو قرار دارد، در ناحیۀ زاویه استخوان فک پایین، دیده شود. تورم غده زیر فکی درد کمتری دارد و کوچک شدن آن نیز آهسته تر از غدۀ بناگوشی است.
عوارض بیماری اوریون
1- تورم مغز و پرده های مغز: شایعترین عارضۀ این بیماری، تورم پرده های مغز یا خود مغز  یا هر دو می باشد. اگر در هنگام بیماری یا پس از بهبود، کودک دچار تب، سردرد، استفراغ، تحریک پذیری و سفتی گردن شود، کودک در نتیجه هجوم ویروس به مغز دچار تورم پرده های مغز یا خود مغز شده است. این عارضه معمولا زود گذر می باشد و مشکلاتی برای کودک بوجود نمی آورد.
2- ورم بیضه ها: این ورم نتیجۀ هجوم ویروس اوریون به یک یا دو بیضۀ جنس مذکر می باشد. این عارضه اغلب در 14 تا 35 سالگی رخ می دهد و در سنین قبل از بلوغ نادر است.
درمان بیماری اوریون
دارویی که شدت بیماری اوریون یا دوران آن را کوتاه کند وجود ندارد، بنابراین باید دوران بیماری طی شود تا کودک بهبود یابد. اگر غدۀ بیخ گوشی یک طرف مبتلا گردد، دوران بیماری کوتاهتر، ولی اگر دو طرف مبتلا شود، طولانی تر خواهد بود. تجویز استامینوفن و داروهای مشابه آن، به کم کردن درد و تب کمک می کند. گذاردن پماد یا خمیر بر روی غدۀ متورم اثری ندارد. گرم کردن ملایم غده یعنی گذاردن حوله گرم روی آن درد را تسکین می دهد. کودک مبتلا به بیماری اوریون باید استراحت کند. در دوران بیماری باید به کودک غذاهایی داد که ترش نباشد و نیاز به جویدن نیز نداشته باشد.
پیشگیری از بیماری اوریون
برای پیشگیری کافی است که واکسن این بیماری در یک نوبت در سن 12 تا 15 ماهگی و نوبت دوم در سن 4 تا 6 سالگی تزریق گردد. بعد از تزریق یک نوبت واکسن، مصونیت در حدود 95 درصد ایجاد می گردد.
منبع: من و کودک من-کودک آنلاین