اسکولیوز چیست؟
اسکولیوز (انحراف جانبی ستون فقرات یا کژپشتی) انواع مختلفی دارد که با توجه به دلیل بروز و زمان تشخیص دسته‌بندی می‌شود.
انواع اسکولیوز
اسکولیوز خفیف
اسکولیوز خفیف معمولاً گونه‌ای را توصیف می‌کند که میزان انحراف ستون فقرات و زاویه Cobb 20 درجه یا کمتر است. این نوع اسکولیوز باعث می‌شود بیمار نتواند به طور کامل از توانایی‌های جسمی خود استفاده کند و حالت اندامی نامناسب داشته باشد. این تغییرات ناخوشایند که جنبه‌ی نازیبایی نیز دارد، بیمار را از نظر روحی و عاطفی دچار مشکل می‌کند. اسکولیوز خفیف در مراحل آتی زندگی مشکل‌ساز می‌شود، چرا که عدم تعادل‌های کوچک به مرور زمان باعث فرسایش مفصل‌ها و عضله‌ها می‌گردد. اسکولیوز خفیف ممکن است با درد و ناراحتی‌های دیگر همراه باشد.
رویکرد ما در مرکز جامع توانبخشی امید عمدتاً بر درمان اسکولیوز خفیف از طریق نظارت و ورزش درمانی مبتنی است. تصویربرداری به صورت منظم و دوره‌ای، معمولاً هر 6 ماه یک بار، با استفاده از اسکن سه بعدی انجام می‌شود تا تشدید عارضه و بیشتر شدن انحراف بررسی شود.
بعضی عامل‌های خطر تعیین می‌کند که آیا اسکولیوز خفیف به مرور زمان تشدید و به اسکولیوز شدید تبدیل خواهد شد یا خیر. این عامل‌های خطر بالقوه عبارت‌اند از:
-بروز اسکولیوز در سنین پایین و هنگامی که رشد هنوز کامل نشده است.
-جنسیت زنانه، اسکولیوز در میان بانوان شیوع بالاتری دارد.
-رو به جلو خم شدن سر، این حالت اندامی فشار زیادی را به عضله‌های گردن و پشت بدن وارد می‌کند.
-هم‌محوری سر، قفسه سینه و مفصل‌های ران در صورتی خنثی می‌شود که مرکز شانه‌ها بالای مفصل‌های ران قرار گیرد. اگر حالت اندامی خنثی نشود، اسکولیوز این حالت را تشدید می‌کند.
-بروز مشکلات مرتبط با تعادل، هماهنگی و اطلاعات حس عمقی (حفظ تعادل روی یک پا با چشمان بسته دشوار می‌شود)
-انعطاف پذیری یا شلی بیش از حد مفاصل (شل شدن رباط)
-تحت فشار قرار گرفتن نخاع
-از بین رفتن قوس مناسب ستون فقرات (گودی یا لوردوز گردن و کمر و گوژپشتی)
-حالت اندامی کتابدار، یعنی حالتی که فرد گردن را اندکی خم می‌کند و از بالای سر نگاه می‌کند.
-امکان پذیر نبودن لمس قفسه سینه با چانه
-تغییر در شیوه راه رفتن، برای مثال چرخش مفصل‌های ران و شانه‌ها کمتر می‌شود و بیمار بازوها را کمتر تاب می‌دهد.
اسکولیوز متوسط
میزان انحراف ستون فقرات در اسکولیوز متوسط 20 تا 40 درجه است. استفاده از بریس در این مرحله به نوجوانان مبتلا توصیه می‌شود.
چرخش ستون فقرات در اسکولیوز متوسط معمولاً با توجه به اندام فرد مشخص می‌شود. دنده‌ها و کتف، به ویژه هنگام خم شدن رو به جلو برای مثال در تست آدامز (روشهای تشخیصی در کلینیک امید) از پشت مشخص است و شانه‌ها در یک راستا قرار ندارد.
اسکولیوز شدید
زاویه Cobb در اسکولیوز شدید در نوجوانان 40 تا 45 درجه و در بزرگسالان 50 تا 55 درجه است. چنانچه اسکولیوز بسیار شدید شود، مشکلات جدی ریوی و قلبی بروز می‌یابد. بنابراین نباید در درمان اسکولیوز شدید سهل‌انگاری شود.
بریس در این شرایط برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر عارضه و ضرورت یافتن جراحی تجویز می‌شود و متاسفانه بریس نمی‌تواند اسکولیوز شدید را درمان کند یا از شدت آن بکاهد. در این مرحله گاهی جراحی به منظور کاهش یا معکوس کردن تغییرات انجام می‌شود. بااین حال حتی جراحی نیز همواره در پیشگیری از پیشرفت عارضه موفقیت‌آمیز نیست. به همین دلیل است که از دید متخصصان مرکز جامع توانبخشی امید تشخیص و درمان زودهنگام بسیار مهم است.
منبع: scoliose.ir
