اسهال و راه هایی برای درمان آن
دفع مدفوع شل و مایع شکل که معمولا بیشتر از 300 میلی‌لیتر به همراه مقدار زیادی مایعات و الکترولیت‌ها باشد را اسهال گویند. عبور خیلی سریع محتویات روده، کاهش هضم، کاهش جذب مایعات و مواد مغذی یا افزایش ترشح مایعات به داخل مجرای گوارشی، باعث اسهال می‌شود.
علل اسهال
– بیماری‌های التهابی
– عفونت قارچی، ویروسی و باکتریایی
– دارو درمانی
– مصرف زیاد قندها
– جراحی معده
– سوء‌تغذیه
– مصرف زیاد الکل
– سوء مصرف ملین‌ها
– پرکاری تیروئید
انواع اسهال
اسهال ترشحی که به علت عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی رخ می‌دهد.
اسهال سوء‌جذبی که اغلب با سوء جذب چربی همراه است. این نوع معمولا در جراحی معده، ترشح بسیار زیاد اسید معده، نارسایی لوزالمعده، بیماری کبدی صفراوی، بیماری کرون و التهاب ناشی از دارو یا رادیوتراپی اتفاق می‌افتد.
اسهال ناشی از دارو درمانی که در اثر مصرف داروهای متعدد بخصوص آنتی بیوتیک‌ها ایجاد می‌شود. آنتی بیوتیک‌ها، باکتری‌های مفید موجود در روده را از بین برده و جذب مواد غذایی و مایعات را کاهش می‌دهند. از طرف دیگر بعضی از آنتی بیوتیک‌ها باعث افزایش حرکات و ترشحات دستگاه گوارش می‌شوند که به اسهال می‌انجامد.
اسهال اسموتیک در نتیجه مصرف لاکتوز ( قند موجود در شیر) در افرادی که کمبود لاکتاز دارند رخ می‌دهد.
اسهال اگزوداتیو با آسیب مخاط گوارشی همراه است و منجر به دفع مایعات و خون می‌شود. معمولا در بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و رادیو تراپی روده‌ها رخ می‌دهد.
درمان اسهال
اولین قدم در کنترل اسهال، جبران مایعات و الکتولیت‌های از دست رفته است. محلول‌های خوراکی ORS، سوپ‌ها و آب گوشت‌ها مفید هستند. در صورت وجود تهوع، توصیه می‌شود مقادیر کم از این نوع مایعات هر 15 دقیقه استفاده شود.
از مصرف شیر در افرادی که سوء جذب لاکتوز دارند، مقادیر بسیار زیاد فیبرها، حبوبات، قندها، کافئین و الکل اجتناب شود.
سپس نان‌ها، گوشت‌های کم چرب و مقادیر کمی سبزی و میوه را می‌توان استفاده کرد. از خوردن غذاهای تند و پر چرب پرهیز شود.
مصرف بعضی از پروبیوتیک‌ها مانند ماست و جودوسر به کنترل یا درمان اسهال کمک می‌کند. پروبیوتیک‌ها به حفظ باکتری‌های مفید کمک کرده و از رشد باکتری‌های مضر در دستگاه گوارش جلوگیری می‌کنند.
سعی کنید استراحت کنید و از ورزش‌های شدید اجتناب کنید.
چه زمان باید فورا به پزشک مراجعه کرد
1. وجود خون یا اسهال سیاه رنگ
2. تب بالا که بیش از 24 ساعت طول بکشد.
3. اسهال بیش از 2 یا 3 روز
4. تهوع یا استفراغ به حدی که نتوان مایعات از دست رفته را جبران کرد.
5. درد شدید در شکم یا مقعد
6. افزایش ضربان قلب
7. سر درد
8. خشکی پوست
9. احساس گیجی یا تحریک پذیری
منبع: آوای سلامتی
