ترکیبات شیمیایی خطرناک مورد استفاده در محصولات آرایشی بهداشتی

محصولاتی که ما هر روز برای آرایش و مراقبت از پوست و مو مورد استفاده قرار می‌دهیم از ترکیبات شیمیایی مختلفی تشکیل شده‌اند و برخی از این ترکیبات شیمیایی خطرناک و مضر هستند و استفاده زیاد و طولانی مدت از آن‌ها می‌تواند باعث آسیب‌های جبران ناپذیری به بدن شود. در طول سال‌های متمادی تحقیقات بیشماری درباره انواع مواد شیمیایی موجود در محصولات بهداشتی و آرایشی صورت گرفته و سمی بودن یا نبودن بیشتر آن‌ها به اثبات رسیده و مواد سمی از چرخه تولید محصول حذف شده‌اند. در این مقاله اختصاصی از مجله قرمز ترکیبات شیمیایی خطرناک و مضری را که در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند به شما معرفی خواهیم کرد.بهتر است بدانید که استفاده از این مواد به عنوان ترکیبات موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی در بسیاری از کشورها ممنوع شده است اما در بیشتر کشورها هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ما هر روز مواد مختلفی را از طریق خوردن و آشامیدن وارد بدن خود می‌کنیم و به ترکیبات موجود در این مواد غذایی دقت و توجه زیادی داریم. اگر شما بدانید که غذا یا نوشیدنی حاوی مقدار بسیار کمی مواد سمی است هرگز آن را مصرف نمی‌کنید چون این سموم به مرور زمان در بدن تجمع کرده و باعث بیماری‌های خطرناکی می‌شوند. در مورد محصولات بهداشتی و آرایشی هم شرایط به همین شکل است اما جدیتی که در مورد استفاده از مواد غذایی وجود دارد نسبت به این محصولات اعمال نمی‌شود. محصولات بهداشتی و آرایشی در تماس مستقیم با پوست قرار دارند و مواد سمی و خطرناک موجود در آن‌ها می‌تواند جذب پوست شده و در درازمدت باعث بیماری و آسیب به بدن شود. همان طور که گفتیم استفاده از بیشتر مواد سمی و ترکیبات خطرناک موجود در محصولات بهداشتی و آرایشی ممنوع شده است و حتی در مورد برخی از ترکیبات شیمیایی که سمی بودن آن‌ها به طور صددرصد اثبات نشده است قوانین بسیار محدود کننده‌ای اعمال شده است.

البته این قوانین در همه کشورها رعایت نمی‌شوند و حتی کشوری مثل آمریکا استفاده از چندین نوع از ترکیبات شیمیایی خطرناک را ممنوع نکرده است. اما این مواد و ترکیبات شیمیایی خطرناک کدامند؟ با دیدن کدام عبارات روی ترکیبات محصول باید از خریدن آن اجتناب کرد؟ مواردی که در این مقاله بیان شده‌اند تنها ترکیبات شیمیایی خطرناک به کار رفته در محصولات بهداشتی و آرایشی نیستند بلکه مواردی هستند که سمی و خطرناک بودن آن‌ها مشخص شده است (یا جای بحث و جدل است) اما هنوز در بسیاری از محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند و بهتر است آن‌ها را بشناسید و از محصولاتی که حاوی این ترکیبات شیمیایی خطرناکهستند استفاده نکنید.

فرمالدهید گازی سمی با بوی تند

فرمالدهید یا متانال گازی با بوی تند و زننده‌است که از سوخت ناقص ترکیب‌های کربن‌دار به دست می‌آید. این گاز در دود آتش و دود خودروها هم یافت می‌شود.  فرمالدهید یک ماده ضدعفونی کننده است که اثر فیکساتیو (تثبیت کننده) دارد و کاربرد آن در محصولات بهداشتی و آرایشی مربوط به سشوار برزیلی است. سرطان زا بودن این گاز و همچنین اثرات منفی آن روی عملکرد دستگاه تنفس باعث شده است که در بسیاری از کشورها از جمله اتحادیه ارویا استفاده از آن در محصولات بهداشتی و آرایشی ممنوع اعلام شود اما فرمالدهید هنوز هم در برخی از محصولات آرایش ناخن مثل لاک و محکم کننده ناخن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هیدروکینون یک روشن کننده مضر

هیدروکینون نوعی ماده شیمیایی با اثر مهارکننده اکسیداسیون آنزیمی است که روندهای متابولیسمی ملانوسیت‌ها را تضعیف کرده و از تشکیل ملانین جلوگیری می‌کند و به این طریق پوست را روشن و بدون لک می‌کند. اما این ماده یک ماده آلرژی زا است که باعث حساس‌تر شدن پوست شده و مطالعات مختلفی نشان داده است که این ماده احتمال ابتلا به سرطان را در موش‌ها افزایش می‌دهد. به همین دلیل تولید هرگونه محصول حاوی هیدروکینون با غلظت بالای یک درصد در اتحادیه اروپا ممنوع اعلام شده است اما در کشورهای دیگر از کرم‌های قوی‌تر هیدروکینون به عنوان ضدلک و روشن کننده استفاده می‌شود.

تریکلوسان از ترکیبات شیمیایی خطرناک

تریکلوسان یکی از ترکیبات شیمیایی خطرناک شناخته شده است که استفاده از آن در محصولات بهداشتی و آرایشی در اتحادیه اروپا ممنوع اعلام شده است. ثابت شده است که این ماده می‌تواند روی غدد داخلی و هورمون‌های بدن اثر بگذارد و مشکلاتی مثل ناباروری و چاقی مفرط را موجب شود. با وجود این که نتایج به دست آمده از مطالعات مختلف مضر بودن این ماده را اثبات کرده‌اند اما هنوز هم کشورهای مختلفی از جمله آمریکا استفاده از این ماده شیمیایی را ممنوع نکرده‌اند پس لازم است که قبل از خرید هر محصول به ترکیبات آن دقت کنید و از نبود تریکلوسان در آن اطمینان حاصل کنید. کاربرد تریکلوسان در خمیردندان‌ها، صابون‌های ضدباکتری و ضدعفونی کننده دست است.

سرب یک عنصر سمی

این ماده سمی جزو مواردی است که حتما همه شما با آن آشنایی دارید و شنیده‌اید که بسیاری از رژهای لب حاوی سرب هستند. سرب به عنوان یک نوروتوکسین شناخته شده و سمی بودن آن کاملا اثبات شده است. وجود سرب در محصولات آرایشی م باروری را در زنان و مردان را کاهش می‌دهد و حتی مقادیر بسیار کم آن نیز می‌تواند مضر و سمی باشد. خطر سرب بسیار واضح و شناخته شده است و کشورهای مختلف مثل ژاپن، کانادا و اتحادیه اروپا استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند اما با این وجود این ماده در آمریکا ممنوع نشده و مطالعات نشان داده است که ۶۱ درصد از رژ لب‌های برندهای آمریکایی حاوی سرب هستند. سرب در برخی انواع رنگ مو هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پارابن‌ها، نگهدارنده‌هایی مضر

پارابن‌ها نوعی مواد شیمیایی با خاصیت نگهدارنده هستند، این مواد نیز مانند تریکلوسان اثر مختل کننده روی غدد داخلی بدن دارند و مطالعات مختلفی ارتباط بین این ماده با سرطان سینه در زنان و ناباروری در مردان را نشان داده است. به دلیل این احتمالات، پنج نوع از پارابن‌ها شامل ایزوپروپیل پارابن، ایزوبیوتیل پارابن، فنیل پارابن، بنزیل پارابن و پننتیل پارابن در کشورهای مختلف ممنوع شده و انواع دیگر آن نیز به شدت محدود شده است. اما کشورهای دیگر مثل آمریکا هنوز به مضر بودن پارابن‌ها پی نبرده‌اند و در محصولات مختلف خود مثل فونداسیون و لوسیون و … از آن استفاده می‌کنند.

فرآورده‌های نفتی مثل پارافین

مشتقات نفت خام اثر سرطان زایی دارند و این اثر طی مطالعات مختلف ثابت شده است. این مواد لیست بلند بالایی را شامل می‌شوند که برشمردن همه آن‌ها ممکن نیست اما بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی حاوی ترکیبات مختلفی هستند که از نفت به وجود می‌آیند مثل موم پارافین. کاربرد این ماده در بسیاری از کشورهای اروپایی ممنوع شده است اما مسئولان ایالات متحده معتقدند که هنوز مدرک مستدلی مبنی بر سمی بودن و خطرناک بودن موم پارافین ارائه نشده و دلیلی برای ممنوع کردن آن وجود ندارد. موم پارافین بیشتر در ریمل مورد استفاده قرار می‌گیرد پس بهتر است هنگام خرید این محصول ترکیبات آن را بخوانید و از نبود پارافین در آن اطمینان حاصل کنید.

فتالات‌ها گروه خطرناک مواد شیمیایی

فتالات‌ها گروهی دیگر از مواد شیمیایی هستند که می‌توانند غدد داخلی بدن را تحت تاثیر قرار داده و باعث عدم تعادل هورمونی، ناباروری و احتلال رشد و چاقی مفرط در کودکان شوند. به همین دلایل استفاده از فتالات‌ها در کشورهای اروپایی ممنوع شده است. اما هنوز کشورهای بسیاری از جمله کشورهای پیشرفته مثل آمریکا این مواد را ممنوع نکرده‌اند و فتالات‌ها در محصولات مختلفی مثل عطرها، دئودورانت و لاک ناخن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سولفات سلنیوم یک ضدشوره مضر

سولفات سلنیوم یک ماده با خواص سمی است که می‌تواند برای بدن و محیط زیست مضر باشد به همین دلیل اتحادیه اروپا و ژاپن کاربرد آن را در محصولات بهداشتی و آرایشی ممنوع اعلام کرده‌اند. مشخص شده است که این ماده می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد و به خصوص در دوزهای بالای یک درصد این احتمال بسیار بیشتر می‌شود اما هنوز هم محصولات حاوی سولفات سلنیوم در کشورهای مختلف تولید و عرضه می‌شوند. سولفات سلنیوم در شامپوهای ضدشوره کاربرد دارد.

کواترنیوم ۱۵ تولید کننده فرمالدهید

کواترنیوم ۱۵ یک تولید کننده فرمالدهید است یعنی این ماده به مرور زمان فرمالدهید آزاد می‌کند و به همین دلیل می‌تواند سرطان زا باشد. این ماده یک ماده آلرژی زا هم هست و در بسیاری از کشورها ممنوع شده است اما برخی مطالعات نشان می‌دهد که دز پایین کواترنیوم ۱۵ یعنی کمتر از ۰.۲ درصد ضرری برای بدن ندارد. این ماده در سایه چشم، شامپو و شامپو بدن کاربرد دارد.

منبع: مجله قرمز