بدنسازی برای زنان اندامشان را مردانه می کند؟
بدنسازی و تناسب اندام، یکی از رشته‌های ورزشی جذاب در دنیا است. بسیاری از زنان و مردان تلاش می‌کنند که با انجام تمرینات بدنسازی صاحب بدنی خوش‌فرم شوند. قطعاً شما هم بارها این جمله را شنیده‌اید که زنان، با انجام تمرینات بدنسازی، اندامشان مردانه خواهد شد! وقتی که مربی در باشگاه به خانم‌ها پیشنهاد وزنه‌زدن یا رفتن به‌سراغ وزنه سنگین‌تر را می‌دهد، بدون استثناء شروع به مخالفت می‌کنند و می‌گویند نه نمی‌خواهم بدنم مردانه شود؛ اما به نظرتان چنین گفته‌ای تا چه حد حقیقت دارد و آیا از نظر علمی اصلاً چنین چیزی ممکن است؟ گروه فیتامین در این مطلب دو بخشی، حقیقت را آشکار خواهد کرد.
بسیاری از مردان نیز بر همین باورند و همسرانشان را از شرکت در کلاس‌های بدنسازی منع می‌کنند؛ زیرا بلافاصله تصویر بدنسازان با اندام متفاوت در ذهنشان نقش بسته و هیچ تمایلی به تغییر فرم بدنی همسرشان ندارند. در این مقاله برای مشخص‌شدنِ حقیقت، به بررسی و مقایسه موارد مختلفی مانند فیزیولوژی، اثر تمرین با وزنه برروی هورمون‌ها و نقش رژیم در عضله‌سازیِ زنان و مردان خواهیم پرداخت.
فیزیولوژی
با وجود اینکه بدن مردان و زنان از نظر ساختاری مشابه هم است؛ اما تفاوتهای فیزیولوژی در هر دو جنس وجود دارد که باعث می‌شود شیوه حجم‌گیریِ عضلانی‌شان با یکدیگر متفاوت باشد.
اختلافات بین هورمون‌ها
وجود اختلافات هورمونی، یکی از دلایلی است که زنان نمی‌توانند به‌سرعتِ مردان، عضله‌سازی داشته باشند و بدنشان مردانه شود. مهم‌ترینِ این هورمون‌ها، تستوسترون است. تستوسترون، یکی از هورمون‌های مردانه است که باعث رشد موهای زائد بیشتر (خصوصاً در ناحیه صورت)، صدای بم‌تر و عضلات حجیم‌تری نسبت به زنان می‌شود.
البته ما نمی‌گوییم که فقط مردان هورمون تستوسترون دارند، بلکه بدن زنان نیز برای تعادل هورمونی و عملکرد بدن، تستوسترون تولید می‌کند؛ اما این مقدار در مقایسه با مردان مقدار بسیار کمتری است. اگر بخواهیم برایتان مقدار تستوسترون در جریان خون یک زن و مرد سالم را مثال بزنیم، بدین صورت خواهد بود:
- مقدار تستوسترون در جریان خون مرد : ۰٫۹۵ pg/dl
- مقدار تستوسترون در جریان خون زن: ۰٫۷-۳٫۶ pg/dl
میزان تفاوت سطح تستوسترون در خون زن و مرد را مشاهده می‌کنید؟ البته کل میزان این هورمون در بدن هر فرد، بیانگر تواناییِ او برای عضله‌سازی نیست؛ زیرا هورمون تستوسترون نقش‌های متعددی برعهده دارد:
۱ مقدار زیادی از هورمون تستوسترون با SHBG -گلوبولینِ متصل‌شونده به هورمون جنسی پیوند برقرار می‌کند.
۲ بخش دیگری از تستوسترون با پروتئین‌هایی نظیر آلبومین پیوند برقرار می‌کنند.
۳ یک دسته از تستوسترون‌ها در بدن آزاد هستند و با پروتئین یا مولکول دیگری ارتباط برقرار نخواهند کرد؛ می‌توانید از این هورمون‌ها برای عضله‌سازی استفاده کنید.
تستوسترون در زنان در مقایسه با مردان
میزان تستوسترون آزاد در خون مردان ۵-۳٫۰ درصد کل (به‌صورت میانگین ۲ درصد) بوده که به‌صورت میانگین برابر با ۲۷۰-۱۱۰۰ ng/dl است. اگر بخواهیم این میزان را با تستوسترونِ آزاد در خون زنان مقایسه کنیم، متوجه تفاوت قابل توجه آن‌ها خواهیم شد؛ میزان تستوسترون آزاد در خون زنان برابر با ۶-۸۶ ng/dl است؛ یعنی به‌صورت میانگین ۵۵۰>55! بدون شک با دیدن این مقایسه عددیِ ساده متوجه میزان تفاوت عضله‌سازیِ زنان و مردان خواهید شد.
صبر کنید، این همه ماجرا نیست؛ هورمونِ غالب در بدن مردان، تستوسترون و در بدن زنان، استروژن است. استروژن با افزایش هورمون رشد (GH)، باعث بالارفتنِ سطح SHBG (گلوبولینِ متصل‌شونده به هورمون جنسی) و کورتیزول می‌شود که تستوسترونِ آزاد موجود در خون را کمتر کرده و بازهم عضله‌سازی‌شان را در مقایسه با مردان کاهش خواهد داد.
