آشنایی با کمک‌های اولیه به فردی که دچار سوختگی شده است!

به‌طور کلی سوختگی می‌تواند روی تمام لایه‌های پوست، گوشت و حتی استخوان تاثیر بگذارد و بخش‌های حیاتی را دچار آسیب‌دیدگی جدی کند. متاسفانه  اگر سوختگی به موقع و به طرز صحیح درمان نشود، اثرات مخرب ناشی از آن می‌تواند برای یک عمر باقی بماند و فرد آسیب دیده را دچار مشکلات جدی‌تر در زندگی شخصی کند. با علم بر این موضوع، اقدامات اولیه بسیار حیاتی و ضروری هستند و انجام آن‌ها در زمان مناسب می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد. در ادامه مطلب امروز با ابتدایی‌ترین، اما مهم‌ترین دستورات انجام کمک‌های اولیه‌ای آشنا خواهید شد که آگاهی از آن‌ها در مواقع مورد نیاز می‌تواند نجات‌بخش باشد.

در صورت وقوع هر نوع سوختگی

– هر چه سریع‌تر سوختگی را متوقف کنید.
– فرد آسیب دیده را از آتش، مایعات داغ و قابل اشتعال، بخار و سایر مواد اشتعال‌زا دور کنید.
– اگر فرد در حال سوختن است، او را روی زمین بخوابانید و با غلتاندن مصدوم روی زمین هر چه سریع‌تر شعله‌های آتش را خاموش کنید.
– لباس‌های سوخته مصدوم را، در صورتی که به پوست بدن او نچسبیده باشند جدا کنید.
– اگر لباس به تن مصدوم چسبیده، اطراف آن را پاره و یا با قیچی ببرید.
– در صورت امکان زیورآلات، کمر بند و لباس‌های تنگ و سفت را ( در صورتی که به پوست نچسبیده باشند) جدا کنید، به خاطر داشته باشید جراحات ناشی از سوختگی خیلی سریع دچار تورم و التهاب می‌شوند.

۱- کمک‌های اولیه برای سوختگی درجه یک ( سوختگی که در آن تنها لایه بالایی پوست آسیب می‌بیند)

– هرچه سریع‌تر سوختگی را خنک کنید.
– محل سوختگی را زیر آب خنک جاری (نه سرد) بگیرید تا آب خنک باعث کاهش درد و سوزش شود.
– اگر آب خنک در دسترس نیست، محل سوختگی را کمپرس سرد کنید.

از زخم سوختگی محافظت و نگهداری لازم را به عمل آورید:

– محل سوختگی را با گاز استریل، بانداژ روغنی (نچسب) و یا یک تکه پارچه کاملا تمیز بپوشانید.
– از کَره و یا پماد استفاده نکنید، مصرف آن‌ها می‌تواند باعث ابتلا به عفونت شود.

کاهش درد

به منظور کاهش درد می‌توانید از داروهای بدون نسخه موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید. مسکن‌هایی مثل (اَدویل، ایبو‌پروفن و یااستامینوفن) می‌توانند موثر باشند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

– زمانی که علائم عفونت مانند احساس افزایش درد، قرمزی، تورم و التهاب، تب و ترشح زخم ظاهر شدند حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
– بسته به آخرین زمانی که فرد مصدوم واکسن کزاز تزریق کرده است، باید به پزشک مراجعه شود تا با تزریق واکسن یا تقویت‌کننده از عوارض جدی‌تر پیشگیری شود. (واکسن کزاز باید هر ۱۰ سال تزریق شود).
– زمانی که اندازه تاول ناشی از سوختگی از ۵ سانتی‌متر بزرگتر باشد.
– مدت زمان قرمزی و درد سوختگی بیشتر از چند ساعت متوالی طول بکشد.
– شدت درد افزایش یابد.
نکته: احتمالا پزشک شما با انجام آزمایشات لازم، داروهایی مثل آنتی ‌بیوتیک تجویز می‌کند.

۲- کمک‌های اولیه برای سوختگی درجه دو ( سوختگی که در آن ۲ لایه فوقانی پوست آسیب می‌بینند)

محل سوختگی را خنک کنید

– محل سوختگی را برای مدت زمان ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب خنک قرار دهید.
– اگر آب خنک در دسترس‌تان نیست از کمپرس سرد استفاده کنید.
– از یخ استفاده نکنید. استفاده از یخ باعث کاهش حرارت بدن‌ شده و بدین شکل میزان درد افزایش می‌یابد.
– تاول‌های ایجاد شده ناشی از سوختگی را نترکانید و از کره و پماد استفاده نکنید. (استفاده از آن‌ها می‌تواند باعث ابتلا به عفونت شود).

محافظت از زخم

– محل سوختگی را با گاز استریل، بانداژ روغنی (نچسب) و یا یک تکه پارچه کاملا تمیز بپوشانید.

جلوگیری از شوک

به جز مواردی که فرد مصدوم دچار آسیب دیدگی ناحیه سر، گردن و یا پا شده است می‌توانید از دستورات زیر پیروی کنید:
– مصدوم را صاف به پشت بخوابانید.
– پاهای فرد آسیب دیده را بالا ببرید.
– در صورت امکان، محل سوختگی را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
– مصدوم را با پتو و یا لباس گرم بپوشانید.
نکته: در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات لازم و سنجش میزان سوختگی داروهای لازم تجویز شود و در صورت لزوم واکسن کزاز تزریق شود.
در سوختگی درجه سه، میزان و شدت سوختگی بسیار زیاد است و شما باید حتما با اورژانس تماس بگیرید و یا مصدوم را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به اولین مرکز درمانی برسانید.