آنافیلاکسی چیست؟ نشانه ها، علائم، علت و…

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید و تهدید کننده حیات است که می تواند طی چند ثانیه یا چند دقیقه مواجهه با موادی که فرد به آن ها آلرژی (حساسیت) دارد مانند بادام زمینی یا سم حاصل از نیش زنبور عسل رخ دهد.

مواد شیمیایی آزاد شده به وسیله سیستم ایمنی در طول آنافیلاکسی می تواند سبب بروز شوک شود. فشارخون به صورت ناگهانی کاهش یافته و راه های هوایی مسدود شده و تنفس طبیعی مختل می شود. علائم و نشانه های آنافیلاکسی شامل نبض سریع و ضعیف، بثورات جلدی، تهوع و استفراغ است. محرک های رایجی که سبب بروز آنافیلاکسی می شوند شامل برخی از غذاها، داروها، سم حشرات و لاتکس است.

آنافیلاکسی نیازمند مراجعه به بخش اورژانس و تزریق اپی نفرین می باشد. اگر آنافیلاکسی فوراً درمان نشود می تواند منجر به بیهوشی یا حتی مرگ شود.

علائم آنافیلاکسی معمولاً طی چند دقیقه مواجهه با یک ماده آلرژی زا ایجاد می شود. برخی اوقات آنافیلاکسی نیم ساعت یا مدت زمان بیشتری بعد از مواجهه رخ می دهد. علائم آنافیلاکسی عبارتند از:

•    واکنش های پوستی شامل کهیر همراه با خارش، بر افروخته شدن پوست یا پوست رنگ پریده (معمولاً همیشه در آنافیلاکسی وجود دارد.)
•    احساس گرما
•    احساس توده در گلو
•    انقباض راه های هوایی و زبان یا گلوی متورم که می تواند سبب خس خس سینه و مشکلات تنفسی شود.
•    نبض ضعیف و سریع
•    تهوع، استفراغ و اسهال
•    سرگیجه یا غش

سیستم ایمنی بدن آنتی بادی هایی تولید می کند که از بدن در مقابل مواد خارجی دفاع می کند. این امر زمانی که عامل خارجی مضر است (مانند باکتری یا ویروس)، خوب است. اما سیستم ایمنی برخی افراد به موادی که سبب واکنش آلرژیک نمی شوند واکنش بیش از حد نشان می دهد. هنگامی که این امر رخ می دهد سیستم ایمنی یک واکنش زنجیره ای شیمیایی ایجاد می کند که منجر به بروز  علائم آلرژی می شود. به طور معمول، علائم آلرژی حیات فرد را تهدید نمی کند. اما برخی افراد واکنش آلرژیک شدید دارند که می تواند منجر به آنافیلاکسی شود. حتی اگر شما یا فرزندتان در گذشته یک واکنش آلرژیک خفیف داشته اید، در معرض خطر بروز آنافیلاکسی شدیدتر قرار دارید.

مواد آلرژن یا حساسیت زا که می توانند سبب بروز آنافیلاکسی شوند عبارتند از:
•    برخی از داروها به خصوص پنی سیلین
•    مواد غذایی مانند بادام زمینی، گردو، بادام، گندم (در کودکان)، ماهی، صدف، شیر و تخم مرغ
•    گزش حشرات
•    لاتکس
•    داروهای مورد استفاده در بیهوشی
•    ورزش

علائم آنافیلاکسی گاهی اوقات توسط آسپرین یا سایر داروها (مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و مواد حاجب داخل وریدی که در برخی روش های تصویربرداری با اشعه X استفاده می شوند)، ایجاد می شود. اگرچه این نوع واکنش توسط آنتی بادی های آلرژی ایجاد نمی شود.

آنافیلاکسی بر اثر ورزش معمول نیست و از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. در برخی افراد، فعالیت هوازی مانند دویدن سبب آنافیلاکسی می شود. در برخی دیگر، فعالیت بدنی با شدت کمتر، مانند پیاده روی، می تواند سبب بروز واکنش شود. مصرف برخی مواد غذایی قبل از ورزش یا در حین ورزش هنگامی که هوا گرم، سرد یا مرطوب است با آنافیلاکسی در برخی افراد مرتبط است. با پزشک خود در مورد اقدامات احتیاطی که باید در هنگام ورزش انجام دهید صحبت کنید.

اگر شما نمی دانید چه عاملی سبب بروز حملات آلرژی در شما می شود ممکن است پزشک به منظور شناسایی آلرژن های مختلف آزمایشاتی انجام دهد. در برخی موارد، علت آنافیلاکسی هرگز شناخته نمی شود. این امر آنافیلاکسی ایدیوپاتیک نامیده می شود.

عوامل خطر زیادی برای آنافیلاکسی وجود ندارد. اما برخی موارد می توانند سبب افزایش خطر بروز آنافیلاکسی شوند:

•    سابقه شخصی آنافیلاکسی. اگر شما یکبار آنافیلاکسی را تجربه کرده اید خطر بروز این واکنش جدی در شما افزایش می یابد. واکنش های آینده ممکن است نسبت به واکنش اول شدیدتر باشند.

•    آلرژی یا آسم. در افرادی که هر کدام از این دو شرایط را دارند خطر بروز آنافیلاکسی افزایش می یابد.

•    سابقه خانوادگی. اگر اعضای خانواده شما آنافیلاکسی بر اثر ورزش را تجربه کرده اند، خطر بروز این نوع آنافیلاکسی در شما نسبت به افراد بدون سابقه خانوادگی این وضعیت بیشتر است.

واکنش آنافیلاکتیک زمانی که یک حمله شدید اتفاق می افتد می تواند تهدیدکننده حیات باشد. این واکنش می تواند سبب قطع تنفس یا ضربان قلب شود. در این موارد، شما نیاز به احیاء قلبی- ریوی (CPR) و سایر درمان های اورژانسی دارید.