آشنایی با مراحل دقیق زایمان طبیعی

آموزش انجام عمل فشار دادن به مادر باردار زمانی شروع می شود که دهانه رحم او تا حدود ۱۰ سانتی متر باز شده و مرحله دوم روند زایمان طبیعی آغاز گردیده باشد. لازم است بدانید که این روند تا زمانی که نوزاد متولد شود، ادامه خواهد یافت. معمولا این مرحله از زایمان طبیعی چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد که میزان آن در بدن زنان مختلف، متفاوت است. در زمان نزدیک شدن به تولد نوزاد، ماما یا پزشک متخصص زنان و زایمان از بیمار خود می خواهد که در ابتدای انجام هر انقباض رحمی، نفس عمیق بکشد، زیرا در این شرایط با سفت شدن ماهیچه های شکمی، عمل فشار دادن توسط مادر به راحتی انجام می گیرد. زنان هم باید در چنین مواردی با پزشک متخصص زنان و زایمان یا مامای خود همکاری نموده و این مجموعه را به اتمام برسانند، که معمولا تا ده شماره باید تکرار گردد. روند فشار دادن در زایمان طبیعی شبیه فشار دادن برای حرکت روده ها در هنگام اجابت مزاج با مدفوع سفت است! در واقع، شما به عنوان یک زن باردار برای تولد سریع و آسان نوزاد خود باید تنفس عمیقی کشیده و فشار دادن را تا ده مرتبه تکرار کنید. هدف پزشک متخصص زنان و زایمان، سه مرتبه فشار به ازای هر انقباض رحمی است. البته فراموش نکنید که برای جلوگیری از پاره شدن رحم، از بیمار خواسته می شود تا از فشار دادن در لحظه خروج سر نوزاد خودداری کند، زیرا این لحظه زمانی است که سر نوزاد، که بزرگ ترین قسمت بدن او است، وارد دهانه رحم شده و از طریق باز شدن واژن ظاهر می شود.

چرا پزشکان نباید برای تولد سریع نوزاد دخالت کنند، حتی اگر مرحله دوم زایمان طبیعی طولانی شود؟

عمل فشار دادن مادر در هنگام انجام زایمان طبیعی در مراکز تولد کشورمان به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که مرحله دوم زایمان طبیعی برای نوزادان بسیار خطرناک است، به همین دلیل این مرحله باید کوتاه تر شده و با سرعت بیشتری صورت گیرد. از این رو کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان (ACOG) دستورالعمل هایی را برای تعیین زمان مرحله دوم زایمان طبیعی تعیین نموده است که می توان ان ها را در زمان طولانی شدن مرحله پایانی زایمان به بیمار ارائه داد. در این دستورالعمل، مرحله دوم زایمان طبیعی می تواند دو ساعت (بدون اپیدورال برای مادران) در بار اول طول بکشد، اما پس از سه ساعت (با اپیدورال برای مادران) در بار اول زایمان طبیعی باید به اتمام برسد. اما در مادرانی که برای بار دوم یا سوم زایمان می کنند، زمان مرحله دوم از یک ساعت کمتر خواهد بود.
به همین دلیل اگر مرحله دوم زایمان طبیعی در زنان باردار بیشتر از زمان ذکرشده طول بکشد، پزشکان متخصص زنان و زایمان یا ماماها انجام عمل سزارین یا زایمان با کمک خلاء و استفاده از فورسپس را به بیمار خود توصیه می کنند. اما فراموش نکنید که اگر در چنین شرایطی، حال مادر و کودک خوب بوده و روند زایمان به صورت طبیعی پیش برود، همیشه لازم نیست که پزشک متخصص زنان و زایمان مداخله کرده و با استفاده از راهکارهای کمکی تولد نوزاد را سریع تر انجام دهد. بیشتر مادرانی که قبلا تجربه طولانی شدن مرحله دوم زایمان طبیعی را داشتند، توصیه می کنند که بیمار باید از مداخله پزشکی در تولد نوزاد خود جلوگیری نموده و فرزندش را با روند طبیعی خود متولد نماید.
نتایج تحقیقات انجام شده توسط محققان در اواخر دهه ۱۹۷۰ نشان داده است که اگر مرحله دوم زایمان طبیعی زنان بیش از دو ساعت طول بکشد، نظارت دقیق پزشکانمتخصص زنان و زایمان هم سلامت نوزاد را تأمین نخواهد کرد. نتایج پژوهش های محققان در مورد فشار دادن مادر در هنگام زایمان طبیعی می گوید:
مطالعاتی که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد (از ۳۰۰ زنی که بدون ایجاد زخم های اپیدورال روند زایمان طبیعی را انجام دادند)، مشخص کرد که فاصله زمانی مرحله دوم زایمان طبیعی بین زنانی که فشار قوی تری برای تولد نوزاد از خود بروز می دادند، نسبت به زنانی که بدن آن ها فشار خود به خودی از خود نشان می داده است، اختلاف ناچیزی دارد. در واقع، این تحقیقات نشان داد که فشار دادن مادر برای خود او و تولد کودک داخل رحمش هیچ مزیتی ندارد. نتایج تحقیقات همین گروه که قبلا هم در یک گزارش منتشر گردیده بود، نشان می دهد مادرانی که برای تولد سریع نوزاد خود فشار بیش از حدی به رحم خود وارد نموده اند، پس از سه ماه به بیماری نشت ادرار مبتلا شده اند. اما برخی دیگر از مقالات اثبات کرد که فشار دادن خودبه خودی مادر در حین زایمان هیچ نوع اثرات نامطلوبی بر روی بدن خود مادر و فرزند داخل رحم او ندارد. با این حال، به عنوان یک زن باردار یادتان باشد که فشار دادن زیاد زنان در هنگام زایمان طبیعی ممکن است عوارض متعددی را در بدن شما به دنبال داشته باشد، که تعدادی از آن ها عبارتند از:
• احتمال اپیزیوتومی یا پارگی پروینیال در زنان
• افزایش خطر ابتلا به آسیب ساختاری ادراری و لگنی در مادران بعد از تولد نوزاد
• افزایش میزان خستگی و استرس در مادران، زیرا هر بار فشاردادن مادر به انرژی نیاز دارد و مصرف زیاد انرژی در این مرحله باعث می شود که بدن انرژی مورد نیاز را برای زمانی که مادر تحت فشار است، تامین نکند.
• روبرو شدن با الگوهای ضربان قلب جنینی غیر قابل اطمینان (که نشان دهنده ناراحتی جنین است)
• افزایش احتمال تولد نوزاد با انجام عمل سزارین

مادر باردار چگونه باید در طول زایمان طبیعی با روش اپیدورال برای خروج نوزاد از رحم خود فشار دهد؟

همانطور که می دانید روش اپیدورال تا حد زیادی بدن مادر را در حین انجام زایمان طبیعی تحت تاثیر قرار خواهد داد. بنابراین، اگر در ناحیه لگن او هیچ گونه حساسیتی وجود نداشته باشد، مادر برای تولد سریع نوزاد خود با عمل فشار دادن، مشکل خاصی نخواهد داشت، زیرا مادر باردار نمی تواند فقط با بروز انقباضات رحمی فرزند خود را به دنیا بیاورد. اما برای زنانی که در طول عمر خود اولین بار مادر می شوند، فشار دادن اصولی برای خروج نوزاد از کانال زایمان خیلی دشوار است، زیرا آن ها با روند فشار دادن در حین زایمان طبیعی آشنا نیستند.
نکته مهمی که همه زنان باید در مورد وارد کردن فشار به رحم خود در نظر داشته باشند، این است که پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما بعد از شروع انقباضات رحمی در بدن زن حامله یک معاینه واژینال انجام می دهد تا ببیند که دهانه رحم به طور کامل باز شده است یا نه. بعد از این مرحله، او از بیمار خود خواهش خواهد کرد تا با انجام عمل فشار دادن به تولد سریع نوزاد خود کمک کند. بنابراین، در چنین شرایطی، مادر ممکن است احساس فشار بیشتری را در مهبل یا کف لگن خود کند. البته ماما یا پرستاران باتجربه در این شرایط میزان و زمان فشار دادن مادر را با دقت کنترل خواهند کرد. معمولا ماما برای کنترل میزان انقباضات رحمی مادر باردار به نقطه اوج انقباضات نگاه کرده و سپس به او می گوید که برای فشار دادن اصولی، انقباضات موجود در رحم خود را مورد استفاده قرار دهد. همچنین، در چنین شرایطی ماما حتما موقعیت کودک را در درون رحم تعیین خواهد کرد، زیرا در بعضی موارد، استفاده از روش اپیدورال ممکن است آسیب جدی به کودک وارد کند. تا زمانی که وزن مادر و کودک درون رحم در سطح نرمال بوده و انقباضات رحمی جهت انجام زایمان در بدن مادر باردار کافی باشد، بدن خود به خود نوزاد را از طریق کانال تولد به جهت پایین رحم و دنیای خارج فشار می دهد؛ که این روش با عنوان “روش خودکار زایمان طبیعی” نامیده می شود.
در نهایت، مادران حامله باید به خاطر داشته باشند که برای رسیدن به مرحله پیشرفت در هنگام زایمان طبیعی باید موقعیت مناسب را برای اسکان خود پیدا کنند تا با راحتی و آرامش بتوانند دستورالعمل های پزشکان معالج خود را دنبال کرده و نوزاد سالمی به دنیا بیاورند. برای این کار زنان حامله که انقباضات منظم رحمی آن ها شروع شده است، می توانند در فواصل منظم و در هر سه بار انقباض، یکبار عمل فشار دادن را انجام دهند. البته فراموش نکنید که وقتی مادر احساس نیاز به فشار دادن را بکند، باید آن را انجام داده و به خروج راحت نوزاد خود از رحم کمک نماید. اگر در چنین مواردی به عنوان یک مادر باردار احساس خستگی زیاد کردید، باید در بین انقباضات که دوره استراحت نامیده می شو،د استراحت کرده و نیروی از دست رفته خود را به دست بیاورد.

منبع: سایت مامانم