با دلایل اصلی که شما چاق می شوید آشنا شوید
چرا چاق می شوید؟
زمانی که شما میزان کالری که دریافت می کنید بیشتر از میزانی باشد که می سوزانید، وزن شما اضافه می شود. این که شما چگونه غذا می خورید، چقدر فعالیت دارید و دیگر چیز ها این که شما چقدر کالری می سوزانید را تحت تاثیر قرار می دهند. البته در زندگی های پر مشغله امروزی کمتر امکان آشپزی کردن وجود دارد و برای اکثر افراد دسترسی به غذاهای آماده و بیرون غذا خوردن راحت تر است. اما این غذاها معمولا دارای مقدار زیادی چربی اشباع و کالری هستند و وعده های آن ها بزرگ هستند.
دلایل اصلی این که شما چاق می شوید می توانند موارد زیر باشند:
عادات شما
خوردن غذاهای ناسالم و زیاد خوردن در فرهنگ امروزی بسیار شایع شده اند که علت اصلی چاقی هستند.
سبک زندگی شما
سبک زندگی امروزی و استفاده زیاد از وسایلی مانند آسانسور و اتومبیل و کنترل از راه دور فعالیت را از زندگی های امروزی خارج کرده اند.
ژن شما
اگر یکی از والدین شما دچار چاقی باشد شما بیشتر از فردی که والدین سالمی دارند در معرض چاقی قرار دارید.
خانواد و دوستان شما
اگر آن ها غذاهایی با چربی اشباع زیاد بخورند، زمان های غذا خوردن نامنظم داشته باشند، برخی از وعده های مهم مثل صبحانه را نخورند، احتمال این که شما هم مث آن ها باشید، بسیار زیاد است.
اعتماد به نفس کم
چاقی یا داشتن اضافه وزن باعث می شود اعتماد به نفس شما کاهش یابد و منجر به این شود که زیاد غذا خوردن راهی برای آرامش یافتن شما شود.
نگرانی های احساسی
استرس و بیماری هایی مانند افسردگی ممکن است باعث زیاد خوردن شوند. بسیاری از افراد غذا می خورند تا خودشان را آرام کنند و با مشکلات و موقعیت های سخت روبرو نشوند.
الکل
انواع نوشیدنی هایی که دارای الکل هستند درمیزان کالری بسیار بالا هستند.
دارو ها و بیماری ها
برخی دارو ها و بیماری ها ممکن است باعث شوند شما چاق شوید. به عنوان مثال کم کاری تیروئید یا سندروم کوشینگ و خوردن داروهایی مانند قرص های ضد افسردگی و کورتیکواستروئیدها می توانند باعث افزایش وزن و چاقی شوند.
تلویزیون
اخیرا تحقیقات گستردهای در زمینهی رابطهی بین چاقی و تماشای تلویزیون انجام شده است که نتایج جالبی در پی داشت. آیا میخواهید لاغر بمانید؟
پس زمان غذا خوردن تلویزیون خود را خاموش کنید.
این مطالعه روی ۱۳۰۰۰ ساکن اهل اوهایو و در سال ۲۰۱۲ مورد بررسی قرار گرفتند. همهی آنها در هفتهی گذشته حداقل یکبار در کنار خانوادهی خود غذا خورده بودند. به گفتهی محققان ۱/۳ این شرکت کنندگان چاق بودند.
تحقیقات نشان داد احتمال ابتلا به چاقی در شرکت کنندگانی که در زمان صرف غذای خانگی تلویزیون تماشا نمیکردند کمتر از سایر افرادی بود که در زمان خوردن غذا تلویزیون میدیدند. پس میتوان نتیجه گرفت تلویزیون عامل دیگر چاقی در بزرگسالان میباشد.
علاوه بر این تحقیقات نشان داد احتمال چاقی در افرادی که اغلب غذاهای خانگی میخورند نیز نسبت به افرادی که گاهی یا اصلاً غذای خانگی نمیخورند کمتر است.
هورمونی که با چاقی نوجوانان در ارتباط است
سطح پایین هورمونی به نام اسپکسین نقش مهمی در چاقی نوجوانان ایفا میکند! تحقیقات اخیر نشان میدهد سطح هورمون تنظیم کنندهی وزن در نوجوانان چاق کمتر ازسایر نوجوانان است.
در این تحقیق محققان سطح اسپکسین ۵۱ نوجوان چاق و ۱۸ نوجوان با وزن متعادل بین سنین ۱۲ تا ۱۸ سال را بررسی کردند.محققان به این نتیجه رسیدند احتمال چاقی نوجوانانی که سطح اسپکسین پایینتری داشتند ۵ برابر بیشتر از نوجوانانی بود که سطح اسپکسین معمولی داشتند.
چاقی نوجوانان خطر جدی محسوب میشود. حدود ۱۷% از کودکان و نوجوانان آمریکایی دچار چاقی هستند که خطر ابتلا به بیماریهای جدی را در آنها افزایش میدهد.
از کجا بدانیم که چاق محسوب می شویم یا خیر؟
پزشک با استفاده از معاینات و آزمایشهای چاقی میتواند اطلاعات زیادی از سلامت فرد به دست آورده و احتمال ابتلا به بیماریها را در او بررسی کند. آزمایش خون نیز میتواند دیابت نوع دوم، بیماری کبدی یا تیروئید و کلسترول و تری گلیسیرید بالا را بررسی کند.
سپس فشار خون شما را چک کرده و در زمینهی داروهایی که مصرف میکنید و سابقهی بیماریهای خود و خانواده، میزان فعالیت، روند افزایش وزن و تعداد دفعاتی که برای کاهش وزن اقدام کردید سؤال میکند.
یکی معاینات و آزمایشهای چاقی اندازه گیری شاخص تودهی بدن است. پزشک با استفاده از اندازهی دور کمر و شاخص تودهی بدن (BMI) احتمال خطر ابتلا به دیابت نوع دوم و بیماری عروق کرونر (CAD) را بررسی میکند.
BMI ترکیبی از قد و زن شماست. اگر شما BMI 30 یا بالاتر، رژیم غذایی نامناسب و فعالیت بدنی بسیار کمی داشته باشید، اضافه وزن شما سلامت شما را به خطر می اندازند.
برای بدست آوردن BMI وزن خود را به کیلوگرم دو بار بر قد خود به متر تقسیم کنید.
معاینات و آزمایشهای چاقی برای تخمین زدن میزان چربی بدن به منظور فهمیدن اینکه چه میزان از وزن شما را چربی تشکیل داده است وجود دارد. این آزمایش با شاخص تودهی بدن فرق میکند. با انجام این آزمایشات از سرعت سوخت و ساز بدن خود نیز میتوانید آگاه شوید و به متخصص تغذیه در تنظیم میزان کالری مورد نیاز روزانهی شما کمک میکند.
افرادی که مقدار چربی بیشتری دور شکم خود نسبت به اطراف باسن خود دارند بیشتر احتمال این که به دچار ناراحتی های عدیده شوند بیشتر است. در زنان، دور مچ ۸۸ سانتی متر یا بیشتر و در مردان دور مچ ۱۰۱ سانتی متر یا بیشتر شانس ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش می دهد.
تشخیص زود هنگام
اگر شاخص تودهی بدن ۳۰ یا بیشتر باشد، اضافه وزن، غذای ناسالم و کم تحرکی احتمال خطر ابتلا به بیماریهای جدی را بالا میبرند.
تشخیص اضافه وزن کودک شما
اگر نگران اضافه وزن کودک خود هستید از پزشک بخواهید تا نمودار رشد او را بررسی کند. اگر شاخص تودهی بدن (BMI) و نمودار رشد کودک مشکلات وزنی را نشان داد پزشک با انجام یک سری معاینات و آزمایشهای چاقی علل چاقی کودک را بررسی میکند. همچنین پزشک دربارهی عادات غذایی و فعالیت بدنی کودک سوالاتی خواهد پرسید.
رژیم های مختلف را امتحان کرده اید، اما وزن شما باز گشته است؟
اگر به طور منظم ورزش میکنید و غذاهای سالم میخورید اما همچنان نمیتوانید با چاقی مبارزه کنید احتمالاً بدن شما تحت تأثیر چیز دیگری است. دلایل زیادی وجود دارند که مانع موفقیت شما در مبارزه با چاقی میشوند.
- فشار ناشی از استرس
استرس یکی از موانع اصلی مبارزه با چاقی محسوب میشود. استرس باعث افزایش کورتیزول میشود به همین دلیل ماهیچهها از بین رفته و سطح سروتونین کاهش مییابد. این امر منجر به افزایش میل به شیرینی در فرد میشود.
- به اندازهی کافی چربی به بدن شما نمیرسد.
اندامهای ما برای عملکرد مناسب به چربی نیاز دارند. به همین دلیل باید مواد غذایی که جربی سالم دارند مانند ماهی، آواکادو، روغن زیتون و نارگیل مصرف کنید.
- شبها دیر شام میخورید.
از شام صرف نظر کنید. زمانی که شبها دیر وقت غذا میخورید اندامها نمیتوانند تمام چربی را در طول شب بسوزانند.
- مشکلات غدهی تیروئید
مشکلات غدهی تیروئید نیز از موانع اصلی مبارزه با چاقی است. میتوانند روی روند مبارزه با چاقی تأثیر داشته باشد چرا که این غده به شدت روی متابولیسم بدن تأثیر میگذارد.
- وجود سم در اندامها
زمانی که مقدار زیادی سم در بدن باشد کار هورمونها مختل شده، حرارت بدن کاهش یافته و سیستم دفاعی اندامها برای محافظت از چربی فعال خواهد شد. اندامها به تنهایی نمیتوانند خود را از سموم پاک کنند اما غذاهای سرشار از فیبر به آنها کمک خواهند کرد.
- کمبود ویتامین D
سوزاندن چربیها بدون این ویتامین محال است. در صورتی که بدن شما کمبود ویتامین D داشته باشد، میتوانید آن را از طریق خوردن ماهی سالمون، ساردین و شیر گاو تأمین کنید.
- کمبود خواب
بسیاری از مردم در شبانه روز کمتر از ۷ ساعت میخوابند. نتایج آن افزایش سطح قند خون و افزایش هورمون استرس است. در نتیجه میل به غذا به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل نیز یکی از موانع اصلی مبارزه با چاقی به حساب میآید.
اگر چاق بمانم چه خطراتی تهدیدم می کند؟
اگر چاق هستید و رژیم غذایی ناسالم دارید بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های زیر هستید:
- سکته و بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- دیابت
- برخی از انواع سرطانها
- کیسه صفرا و سنگ کیسه صفرا
- آرتروز
- نقرس
- مشکلات تنفسی و آسم
اینکه اضافه وزن در کدام قسمت از بدنتان باشد اهمیت دارد. اگر بیشتر در اطراف شکمتان باشد (سیبی شکل)، از حالتی که اضافه وزن در ران و باسن باشد (گلابی شکل) خطرناکتر است.
حال به هفت خطر ناشی از چاقی میپردازیم:
سکته و بیماری قلبی
اضافه وزن باعث افزایش فشار خون و بالا رفتن کلسترول میشود. این دو از عوامل اصلی سکته و بیماریهای قلبی هستند.
خبر خوب: کاهش مقدار کمی وزن (حدوداً ۵ تا ۱۰ درصد) احتمال خطر سکته و بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
دیابت نوع دوم
بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع دوم اضافه وزن دارند. خطر ابتلا به دیابت نوع دوم را میتوان با کاهش وزن، رژیم غذایی متعادل، خواب کافی و ورزش کاهش داد.
اگر دیابت نوع دوم دارید کاهش وزن و فعالیت فیزیکی بیشتر به کنترل قند خون کمک میکند.
سرطان
سرطان رودهی بزرگ، سرطان سینه (بعد از یائسگی)، سرطان کلیه و مری کاملاً با چاقی مرتبط است. برخی مطالعات رابطهی چاقی با سرطان کیسه صفرا، تخمدان و لوزالمعده را نشان دادند.
بیماری کیسه صفرا
بیماری کیسه صفرا و سنگ کلیه در افراد چاق شایعتر است.
کاهش وزن سریع خود عامل ایجاد سنگ کیسهی صفرا است. کاهش وزن هفتهای حدوداً ۳۰۰ گرم مناسب است.
آرتروز
آرتروز بیماری شایعی است که اغلب زانو، لگن و کمر را درگیر میکند.
کاهش وزن فشار روی زانو، لگن و کمر را کم کرده و علائم آرتروز را بهبود میبخشد.
نقرس
نقرس نوعی بیماری است که مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که مقدار زیادی اسید اوریک در خون باشد. اسید اوریک اضافی کریستالهایی را روی مفاصل تشکیل میدهد.
نقرس در افراد چاق شایعتر است. هرچقدر چاقتر شوید احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر میشود.
تغییرات وزن در کوتاه مدت باعث ایجاد نقرس میشود. اگر سابقهی نقرس دارید حتماً با پزشک برای کاهش وزن خود مشورت کنید.
آپنه ی خواب
آپنه یک بیماری تنفسی است که با چاقی و اضافه وزن در ارتباط هست. آپنهی خواب باعث قطع تنفس فرد در طول خواب میشود. این اختلال باعث خستگی و خواب آلودگی در طول روز و سکته و بیماری قلبی میشود.
کاهش وزن باعث بهبود آپنهی خواب میشود.
برای درمان چاقی چه کنیم؟
قبل از شروع درمان، از خود بپرسید که آیا واقعاً آمادهی تغییرات مورد نیاز برای کاهش وزن و داشتن استراتژی علیه چاقی هستید یا خیر. از دست دادن وزن و نگه داشتن آن کار سختی است. به موفقیتهای گذشتهی خود و چگونگی رسیدن به آنها فکر کنید.
در مرحلهی اول برای داشتن استراتژی علیه چاقی، پزشک از دست دادن ۱۰% از وزن حدوداً ۴۵۰ گرم تا ۹۰۰ گرم در هفته را پیشنهاد میکند. اینکه به تدریج وزنتان پایین بیاید و بتوانید آن را ثابت نگه دارید بهتر از این است که در زمان کم وزن زیادی از دست بدهید و نتوانید آن را نگه دارید.
استراتژی علیه چاقی و برنامهی کاهش وزن
- اهداف واقع بینانه برای رژیم لاغری خود تعیین کنید
بسیاری از مردم دوست دارند بیشتر از حد معقول وزن کم کنند.
- استراتژی علیه چاقی که روی شما بهتر جواب میدهد را پیدا کنید
بهترین کار پیدا کردن برنامهای شامل دستورالعملهای روزانه است.
- از خانواده و دوستان خود بخواهید که حمایتتان کنند
با آنها دربارهی اینکه چرا میخواهید عادتهای غذایی و فعالیت بدنی خود را تغییر دهید صحبت کنید و به آنها بگویید که کم کردن وزن چه اندازه برایتان مهم است.
- شناسایی موانع
عواملی که باعث پرخوری میشوند مانند استرس و افسردگی را شناسایی کنید.
استراتژی علیه چاقی و دستورالعملهای لازم برای تغییر دادن رژیم غذایی
- قبل از اینکه گرسنه شوید برای تغذیه و میان وعدههای خود برنامه ریزی کنید. این کار به شما کمک میکند رژیم غذایی متعادل و منظمی داشته باشید.
- منبع اصلی کالریهای اضافی که مصرف میکنید مانند میان وعده، نوشابه و … را پیدا کنید. بعد از شناسایی مصرف این مواد غذایی را به حداقل رسانده و به مرور از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- چربیهای ناسالم را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- از گوشت فاقد چربی استفاده کنید یا برای گوشت جایگزینی مناسب پیدا کنید.
- غذاهای ناسالم را دور بریزید.
- قبل از اینکه برای خرید به مغازه بروید حتماً خودتان را سیر کنید.
درمان چاقی با نوشیدن آب
تحقیقات جدید نشان میدهد نوشیدن ۱۲ اونس (۴۸۰ میلی لیتر) آب قبل از وعدههای غذایی میتواند به درمان چاقی در بزرگسالان کمک کند.
تیم تحقیقاتی مطالعات خود را روی ۸۴ نفر از افراد چاق انجام دادند. این افراد مشاورههای کنترل وزن دریافت میکردند که شامل تغییر سبک زندگی، انتخاب رژیم غذایی بهتر و فواید ورزش میشد.
سپس محققان به صورت تصادفی آنها را به دو گروه تقسیم کردند. سپس از یک گروه شامل ۴۱ داوطلب درخواست کردند که نیم ساعت قبل از هر وعدهی غذایی ۵۰۰ میلی لیتر آب بنوشند. اما اجازه نداشتند به جای آب از نوشیدنیهای شیرین یا گازدار استفاده کنند.
از ۴۳ داوطلب دیگر نیز تنها خواسته شده بود قبل از هر وعدهی غذایی تصور کنند که سیر هستند.
و اما نتیجه…
افرادی که قبل از ۳ وعده غذای اصلی آب خورده بودند به طور متوسط ۳٫۵ کیلوگرم وزن از دست داده بودند. افرادی که تنها یک روز در هفته اینکار را انجام میدادند تنها ۶۵۶ گرم وزن از دست دادند.
خیلی ساده است. نوشیدن تنها یک پیمانه آب، ۳ بار در روز، قبل از هر وعده غذای اصلی به درمان چاقی کمک خواهد کرد. اگر خوردن آب به این شکل یا رعایت رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی همراه شود به درمان چاقی به طور سالم کمک خواهد کرد. همچنین این کار وقت زیادی را نیز از شما نخواهد گرفت.
روشهای نوین درمان چاقی
برای درمان چاقی کم کردن ۱۰% وزن در عرض ۶ ماه معمولاً به عنوان هدف توصیه میشود. پزشکان اغلب توصیه میکنند حداقل ۶ ماه قبل از جراحی یا مصرف دارو افراد سبک زندگی خود را تغییر دهند. اگر از غذا برای غلبه کردن بر احساس افسردگی، تنهایی، اضطراب یا خستگی استفاده میکنید احتمالاً نیاز به مشاوره دارید تا با این احساسات مقابله کنید.
کمتر غذا بخورید
کم کردن کالری مصرفی و افزایش فعالیت بدنی بهترین راه برای درمان چاقی و کاهش وزن است. مردم اغلب خودشان را توجیه میکنند که پرخوری نمیکنند. ابتدا باید میزان کالری مصرفی روزانهی خود را حساب کرده و سپس با کمک دکتر تغذیه برنامهای سالم متناسب با شرایط خودتان تهیه کنید. کم کردن کالری مصرفی سریعترین راه برای درمان چاقی به نظر میرسد اما میتواند اثرات منفی جدی روی بدن و توانایی کاهش وزن داشته باشد.
غذاهای سالم بخورید و رژیم نگیرید
برای درمان چاقی به جای تمرکز کردن روی رژیم غذایی سعی کنید فقط غذاهای سالم بخورید. غذاهایی که دوست دارید را محدود نکنید فقط کمتر بخورید. میزان مصرف مواد غذایی در هر وعده را کاهش دهید. متخصص تغذیه به شما کمک میکند تغییرات سالمی در عادتهای غذایی خود به وجود آورید.
فعالیتهای خود را افزایش دهید
فعالیت بدنی کمک میکند تا کالری بیشتری بسوزانید. به طور کلی کارشناسان توصیه میکنند فعالیتهای بدنی متعادلی برای سالم ماندن و درمان چاقی انجام دهید.یکی از بهترین راههای افزایش فعالیت بدنی پیاده روی است. با استفاده از یک گام شمار که برنامهی آن میتواند روی تلفن همراهتان نیز نصب شده باشد تعداد قدمهای خود را محاسبه کنید. ابتدا با هدف روزی ۲۰۰۰ قدم شروع کنید و به تدریج آن را به ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ قدم برسانید
معاینه شوید
بعد از ۶ ماه به پزشک مراجعه کنید تا پیشرفت شما را بررسی کند. برخی افراد در این دوران معمولاً کاهش وزن متوقف میشود. چرا که بدن خود را با کالری کمتر وفق داده است و تلاش آنها بی نتیجه میماند. در این مرحله از درمان چاقی پزشک از شما میخواهد تا فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و تغییرات بیشتری در عادتهای غذایی خود ایجاد کنید. اهدافتان از کم کردن وزن به ثابت نگه داشتن وزن تغییر کرده و باید همواره فعال یاشید.
اگر بعد از کم کردن وزن دوباره وزنتان زیاد شد دلسرد نشوید. برای شروع دوباره با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی استفاده از دارو یا عمل جراحی لازم است؟
اگر وزنتان نه تنها کم نشده بلکه به مرور زیادتر هم میشود و یا بارها وزن کم کردهاید و دوباره برگشته است و یا پزشک در مورد بیماریهای مرتبط با چاقی نگران است احتمالاً پزشک دارو یا عمل جراحی را برای درمان چاقی پیشنهاد میکند.
درمان چاقی به کمک طب سنتی
مزاج سرد و تر معده باعث میشود که فرد هر غذایی بخورد تبدیل به چربی شود که سپس این چربیها در اندامهای خاصی در بدن جمع شود.اما آیا درمان چاقی به کمک طب سنتی امکان پذیر است؟
آبریزش شبانه از دهان، نفخ شکم و در مواردی یبوست از علائم سوء مزاج سرد و تر دستگاه گوارش است و این سوء مزاج خودبهخود و بهمرورزمان منجر به بروز چاقی خواهد شد.
تغذیهدرمانی در درمان چاقی
حذف غذاهای سرد و تر مانند گوشت گوساله، ماکارونی، برنج و غیره از رژیم غذایی افرادی که مبتلابه سردی و تری دستگاه گوارش هستند، میتواند از بدتر شدن مزاج معده و متعاقب آن بروز چاقی و در پی آن ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت، فشارخون، کبد چرب و یبوست جلوگیری کند.
تجویزهای دارویی طب سنتی در درمان چاقی
بعد از رژیم غذایی و تغذیهدرمانی، داروهایی مانند عرق زیره و پودر آن، عرق نعنا، کپسولهای چربی سوز، سرکه سیب و… برای درمان سوء مزاج سردی و تری معده تجویز میشود.
همچنین استفاده از این داروها ممکن است دارای عوارضی باشد و بدین لحاظ برای اطمینان از مناسب بودن آن با شرایط فیزیولوژیکی بدن باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.
گیاهان مفید در کاهش وزن
- یکی از گیاهان مؤثر شوید است چون این گیاه بهعنوان چربی سوز عمل میکند و سوختوساز بدن را افزایش میدهد.
- مصرف فلفل قرمز در وعدههای غذایی نیز یکی دیگر از راههای لاغری است چون یکی از طبیعیترین خوراکیهای چربی سوز است.
- مصرف گیاه گزنه نیز مؤثر است. مصرف این گیاه بهصورت دمکرده و چای به لاغری کمک میکند.
- همچنین مصرف نعناع و دارچین نیز به کاهش اشتها و پیشگیری از تجمع چربیها کمک میکند.
- ترکیب هویج و جعفری نیز بین وعدههای غذایی بهتر است مصرف شود چون چربیهای زائد بدن را از بین میبرد.
- زنجبیل نیز در کاهش وزن و افزایش میزان سوختوساز بدن مؤثر است بهطوریکه مصرف آن در ماست یا سالاد اشتها را کم میکند.
- مصرف آب کرفس، ماست کمچرب و آب کیوی نیز به لاغری کمک میکند.
علاوه بر گیاهان ذکرشده نوشیدن آب نیز به میزان مناسب و بالا طی روز به لاغری کمک میکند و دیگر اینکه کاهش میزان وعده غذایی در شب نیز مؤثر است اما نباید وعده شام حذف شود.