تکثیر و کاشت گیاه دارویی رزماری
اغلب مردم برای شاداب نگه داشتن فضای زندگیشان در منزل به پرورش گیاهان زینتی و آپارتمانی میپردازند. اگر بسیار خوششانس باشیم و بتوانیم در محل زندگی از وجود یک بالکن، حیاط خلوت و یا حیاط نیز بهره ببریم، وجود یک باغچه در امر پرورش گیاهان به ما کمک بیشتری میکند. کاشت و پرورش گیاهان نه تنها به زیباسازی محل زندگی کمک میکند، بلکه ارتباط برقرار کردن با گیاهان و کاشت و پرورش آنها و به طور کلی امر باغبانی در به آرامش رسیدن انسان جنبههای مثبت فراوانی دارد. در ادامه به طرز کاشت رزماری و پرورش آن در منزل میپردازیم. لطفا با عطارباشی همراه باشید.
آشنایی با گیاه رزماری
رزماری بوتهای با دوام و همیشه سبز است، این گیاه در مناطقی رویش می یابد که دمای هوا در زمستان، بیش از ۱۵ درجه سانتیگراد است. با این وجود، این گیاه چندساله باید در طی زمستان در مناطق شمالی، به خانه برده شده و به عنوان یک گیاه گلدانی از آن نگهداری شود. برگهای باریک این گیاه چرم مانند بوده و عطری صمغی و تند دارند.
رزماری ادویهای معروف برای گوشتها و چاشنیها یا رست (بریانی)های بزرگ است. روغن برگهای این گیاه در داروسازی استفاده میشود.
جوانه زنی رزماری آهسته صورت میگیرد. دانهها را در خانه و در عمق ۴.۵ سانتی متری ظرفی کاشته و وقتی ارتفاع جوانهها ۷.۵ سانتی متر شد، آنها را به فاصله ۶۰ سانتی متری از هم در باغچه یا باغ بکارید. رزماری محلی آفتاب گیر را ترجیح میدهد. هر زمان که احتیاج داشتید میتوانید قسمتی از گیاه را ببرید، ولی مراقب باشید که هر بار بیشتر از ۲۰ درصد کل گیاه را جدا نکنید. برای خشک کردن، قبل از اینکه گیاه گل بدهد، شاخهها را ببرید. زمانی که شاخهها را برداشت میکنید، گیاه را به شکل دلخواهتان دربیاورید. دستههای رزماری را برعکس در مکانی هوادار آویزان کنید. وقتی شاخهها خشک شدند، برگها را از ساقه بکنید.
تکثیر و کاشت رزماری
تکثیر این گیاه با دانه، قلمه زنی، لایه بندی یا تقسیم صورت میگیرد. دانهها را در خانه و در عمق ۴.۵ سانتی متری ظرفی کاشته و وقتی ارتفاع جوانهها ۷.۵ سانتی متر شد، آنها را به فاصله ۶۰ سانتی متری از هم در باغچه یا باغ بکارید.
کاشت رزماری به صورت همراه: رزماری را کنار گیاهی بالغ (sage) بکارید چون یکدیگر را تحریک میکنند. گفته میشود که رزماری حشره هویج را دفع کرده و همچنین زنبورهای عسل را جذب میکند.
رشد و مراقبت
میزان پایین جوانه زنی، تکثیر این گیاه را از دانه دشوار ساخته است. دانهها را در خانه و در عمق ۴.۵ سانتی متری ظرفی کاشته و وقتی ارتفاع جوانهها ۷.۵ سانتی متر شد، آنها را به فاصله ۶۰ سانتی متری از هم در باغچه یا باغ بکارید. بهترین شیوه تکثیر رزماری قلمه زنی (یا لایه بندی ساقه) است. در اواخر بهار قسمتهای ۱۵ سانتی متری را از بخش بالایی بوته رزماری برداشته و در گیاه واسط رشد (growth medium) قرار دهید. وقتی سیستم ریشه کامل شد، قسمتهای بریده شده را بیرون در محلی آفتاب گیر بکارید.
برداشت
هر زمان که احتیاج داشتید میتوانید قسمتی از گیاه را ببرید، ولی مراقب باشید که هر بار بیشتر از ۲۰ درصد کل گیاه را جدا نکنید. برای خشک کردن، قبل از اینکه گیاه گل بدهد، شاخهها را ببرید. زمانی که شاخهها را برداشت میکنید، گیاه را به شکل دلخواهتان دربیاورید. دستههای رزماری را برعکس در مکانی هوادار آویزان کنید. وقتی شاخهها خشک شدند، برگها را از ساقه بکنید.
موارد استفاده
عطریات، آرایشی، آشپزی، زینتی و دارویی. روغن معطر این گیاه به صابونها، کرمها، لوسیونها، عطرها اضافه میشود. برگهای آن در عنبرچهها، عطردانها و همچنین حمامهای گیاهی، بخور صورت، شویندههای مو و رنگ موها استفاده میشود. برگهای تازه و خشک شده رزماری برای مزه دار کردن مرغ، ماهی، بیف، گوشت بره، گوجه، قارچ، پنیر، تخم مرغ، سیب زمینی، سرکه و کرههای گیاهی به کار رود. رزماری گلهای جذابی دارد و برای تزئین مناظر پرورش داده میشود. این گیاه که ظاهری خوابیده دارد، روی دیوار یا برای پوشاندن زمین جذاب است. همچنین در جعبه نیز میتوان آن را پرورش داد. گفته میشود که این گیاه خواص دارویی دارد.