کوچک شدن کلیه یعنی چه و چرا اتفاق می افتد؟
کلیه، این عضو نجیب بدن كه هر نوع اختلال در خود را بسیار دیرهنگام در قالب درد یا نشانه‌های دیگر بروز می‌دهد، در سیستم خون‌سازی، تعادل سیستم استخوانی، متابولیسم كلسیم در بدن و نیز تنظیم فشارخون نقش دارد. پس بدانید كه كلیه‌های شما به توجه و مراقبت ویژه‌ای نیاز دارند، چراكه وظایف سنگینی طی فرآیند سوخت و ساز بدن به عهده آنها گذاشته شده است حتی بسیاری از داروها و هورمون‌ها در كلیه‌ها متابولیزه و دفع می‌شوند و اگر كلیه‌هایتان به درستی كار نكنند، تعادل محیط داخلی بدنتان از حیث تعادل اسید و بازی كه طی فرآیند سوخت و ساز و تجزیه مواد غذایی تولید می‌شوند، به هم می‌ریزد.
بی‌شك اطلاع از وظایف كلیه‌ها، شما را به ضرورت كنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون به عنوان عوامل تاثیرگذار در بروز اختلالات كلیوی و نیز مراقبت از این عضو بیشتر متوجه می‌كند، با این حال اگر تحت شرایطی در معرض عفونت بیماری‌های انسدادی كلیه مثل سنگ كلیه یا بیماری‌های زمینه‌ای ذكر شده قرار گرفتید، تعجب نكنید كه بافت كلیه‌تان پس از مدتی چروك‌خورده و كوچك شود كه در آن صورت باید برای حفظ احتمالی این عضو حیاتی در قالب روش‌های درمانی تخصصی، تلاش زیادی بكنید.
بافت‌های كلیه از بین می‌روند
دكتر امیر ایجادی، فوق‌تخصص جراحی كلیه، می‌گوید: در اهمیت حفظ عملكرد طبیعی كلیه‌ها همین قدر بدانید كه اگرچه تعادل اسید و باز ناشی از سوخت و ساز بدن توسط سیستم تنفسی و كلیوی صورت می‌گیرد، اما قدرت كلیه‌ها در مقایسه با سیستم تنفسی برای انجام این وظیفه در بدن بی‌نهایت است، به همین دلیل هم سلول‌های اصلی كلیه، توده‌ای را می‌سازند كه همان عضو لوبیایی شكل بدن را تشكیل می‌دهد. با این حال وقتی این عضو، تحت تاثیر بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد، بافت آن آسیب دیده و دچار آسیب می‌شود كه در آن صورت تشخیص كوچك شدن كلیه داده می‌شود.
به بیان دیگر، بیماری‌هایی مثل عفونت‌های ادراری، عفونت‌های كلیوی، بیماری‌های انسدادی كه معمولا ناشی از سنگ‌های كلیوی یا انسدادهای مادرزادی هستند و نیز عواملی چون دیابت و فشار خون می‌توانند عروق ریز كلیه را درگیر و منجر به كوچك شدن بافت آن شوند.
كلیه‌های كوچكی كه بیمار نیستند
دكتر ایجادی با اشاره به كلیه‌هایی كه به طور طبیعی كوچك هستند، می‌گوید: برخی كلیه‌ها اصطلاحا مینیاتوری هستند، یعنی كلیه‌های سالمی هستند كه نسبت بین بافت قشر و مركزشان طبیعی است، ولی كوچك‌تر از حد معمولی هستند.
با این حال بیماری‌های ژنتیك در كلیه‌ها معمولا در سه ماهه اول بارداری منجر به سقط جنین می‌شود، اما یك سری بیماری‌های ژنتیك وجود دارد كه مجموعه‌ای از بیماری‌های مختلف و در واقع نوعی سندرم خاص هستند كه از نشانه‌های آن، نارسایی كلیه است. در چنین شرایطی فرد با درجاتی از اختلال كلیه روبه‌رو خواهد شد و در جریان سیر بیماری، كلیه‌هایش را كاملا از دست می‌دهد.
در برخی بیماری‌های ژنتیك هم، كلیه كودك یا نوزاد به طور غیرعادی ایجاد سنگ می‌كند و این روند نیز به تخریب بافت كلیه و از دست رفتن آن منجر می‌شود.
مبتلایان به فشار خون، بیشتر آسیب می‌بینند
دكتر ایجادی با اشاره به اینكه فشار خون و كلیه اثر متقابلی روی هم دارند، می‌افزاید: فشار خون به خودی خود می‌تواند از طریق آسیب به عروق داخلی كلیه منجر به آسیب به این عضو شود. در عین حال اختلال عملكرد كلیه نیز روی فشار خون تاثیر می‌گذارد، كما اینكه تومور‌های كلیه، عفونت‌های كلیوی و ریفلاكس‌های كلیوی می‌توانند منجر به تغییرات فشار خون در افراد شوند.
درمان همیشه غیرممكن نیست
این فوق تخصص جراحی كلیه با تاكید بر این كه كوچك شدن كلیه، مرحله پایانی حیات این عضو به دلیل بیماری‌هایی است كه موجب از بین رفتن بافت كلیوی شده‌اند، می‌گوید: این درست كه متخصصان، كوچك شدن كلیه را در واقع مرحله خاتمه یافتن فعالیت كلیه تلقی می‌كنند، ولی با اعمال سریع و بموقع روش‌های درمانی كه می‌توانند معطوف به كنترل دیابت یا فشار خون باشند یا بهره‌گیری از روش‌های جراحی آندوسكوپیك برای از بین بردن سنگ كلیه یا از بین بردن منشاء عفونی یا تومور كلیه، می‌توان در شرایطی به حفظ كلیه امیدوار بود.در واقع درمان احتمالی كلیه در چنین مرحله‌ای، به دو مساله بستگی دارد، یكی درمان بیماری‌های زمینه‌ای اولیه و دیگری درمان عوارضی كه بر اثر این بیماری‌ها به وجود آمده‌اند.
منبع: سیمرغ
