تاثیر روزه گرفتن بر روی عضلات
روزه گرفتن تاثیر فراوانی هم در روح و روان و هم در بدن (لاغرتر شدن و پاکسازی و سم‌زدایی بدن) می گذارد.
روزه در لغت به معنای امساک و خودداری از هرچیزی است. در اصطلاح فقه، عبارت است از امساک و خودداری از موارد هشتگانه (خوردن، آشامیدن و…) از صبح تا اذان مغرب، به قصد اینکه از فرمان خداوند اطاعت کرده باشیم.
در فرآیند روزه داری، در بعضی موارد بدن از عضلات برای تأمین گلوکز مورد نیاز استفاده می کند؛ که این موجب کاهش حجم عضلانی می شود.
اینکه پس از چه مدتی این اتفاق برای عضلات تان بیفتد، بستگی به میزان گلوکزی دارد که در هنگام افطار در اختیار بدنتان قرار داده اید.
البته دقت کنید که در بعضی از موارد ممکن است روزه گرفتن برای تان مضر باشد؛ بنابراین در صورت احتمال هرگونه مشکل، قبل از روزه گرفتن حتماً با دکتر خود مشورت کنید.
مهمترین نکته در روزه داری
در روزه داری مهم ترین چیزی که باید در نظر داشته باشید میزان گلوکز ( قند موجود در خون) بدنتان است. بعد از اینکه بدنتان از گلوکز موجود و از آخرین وعده مصرفی تان استفاده کرد، بلافاصله سراغ کبد می رود؛ زیرا کبد، گلوکز را به شکل گلیکوژن در خود ذخیره سازی می کند. حدوداً ۲۴ ساعت زمان می برد تا کبد ذخیره گلیکوژن موجود خود را آزاد کند.
چگونگی از دست دادن عضلات
پس از گذشت ۲۴ ساعت اولیه که ذخیره گلیکوژن در کبد نیز تمام شد، بدن برای تامین سوخت به سراغ اسیدهای چرب ذخیره شده در خود می رود.
به این صورت که اسیدهای اشباع ذخیره شده در چربیهای بدن را تجزیه می کند؛ اما در استفاده از این گلوکز آزاد شده نیز هرکدام از اعضای بدن دارای اولویت بندی خاصی هستند؛ برای مثال ابتدا مغز و سلولهای قرمز خون اجازه استفاده از گلوکز آزاد شده را دارند.
بدن گلوکز را از گلیسرول (در طبیعت بیشتر به صورت ترکیب با اسیدهای چرب است که چربی را می‌سازد) موجود در بافت چربی و آمینو اسیدهای موجود در عضلات می گیرد و به این صورت تحلیل ماهیچه ای شروع می شود.
ورزشکار باید منطقی باشد؛ زیرا وقتی در ماه رمضان سوخت کافی برای بازسازی و رشد عضلات تأمین نمی شود، پس درست نیست که بخواهد با انجام تمرینهای سنگین، عضلات باعث تخریب عضلات شود.
جایگزینی پروتئین
معمولاً ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از روزه گرفتن، بدن متوجه می شود که گرفتن گلوکز از عضلات، کاری بیهوده است.
سپس بدن سراغ فرآیندی به نام کتوزیز (وضعیتی که در آن میزان کتون ها در بدن افزایش می یابد) می رود. این وضعیت به طور عادی در بدن ایجاد شده و همراه هیپرستونمی (افزایش میزان کتون ها در خون) است.
کتون چیست؟
کتون‌ها موادی هستند که در مواردی که بدن شما قادر نباشد انرژی کافی از قند به دست آورد و مجبور شود از چربی‌ها برای تامین انرژی مورد نیاز خود استفاده کند، ساخته می‌شوند. هنگامی که انسولین کافی برای ورود گلوکز (قند) به درون سلول‌ها وجود نداشته باشد، بدن به اجبار چربی‌ها را شکسته و از آنها به عنوان منبع انرژی خود استفاده می‌کند. با آزاد شدن چربی‌ها مواد کتونی در کبد تولید و وارد جریان خون می‌شوند. این مواد که سمی هستند در خون بالا رفته و در ادرار دفع می‌گردد. مقادیر بالای مواد کتونی به پیدایش وضعیت مرضی خطرناکی منجر می‌شود که به آن کتواسیدوز گفته می‌شود. چنانچه این وضعیت برای شما پیش می‌آید باید به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید و بستری شوید.
کتون ها با فرآیند کتوزیز در زمان کمبود ذخایر گلیکوژن کبدی ایجاد می شوند. به بیان ساده تر، کبد از اسیدهای چرب موجود، کتون تولید کرده که مغز از آن به عنوان سوخت استفاده می کند.
تنها سلولهای قرمز خون هستند که می توانند از عضلات به عنوان سوخت جایگزین استفاده کنند؛ که این باعث کاهش استفاده از عضلات به عنوان منبع سوختی می شود.
کتوزیز بعد از ۷۲ ساعت از شروع در صورتی که هنوز چربی در بدن وجود داشته باشد، به کارش ادامه خواهد داد.
روزه گرفتن طولانی مدت می تواند باعث افزایش کتون موجود در خون و اسیدی شدن بیش از حد آن شود. در زنان فرآیند کتوزیز معمولاً بعد از ۴۸ ساعت و در مردان بعد از ۷۲ ساعت آغاز می گردد.
نکته های مهم
بدن بسیاری از افراد پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت روزه داری شروع به تحلیل عضلات می کند. به منظور جلوگیری از این فرآیند یا کاهش آن، مصرف گلوکز مایع خصوصاً به شکل شکر می تواند کمک‌حال عضلاتتان باشد.
آب میوه ها و نوشیدنی های ورزشی حاوی گلوکز می تواند اولین و بهترین انتخاب پیش رویتان باشد. شیک پروتئین نیز می تواند مفید باشد؛ اما همیشه پیش از اینکه روزه بگیرید، بهتر است با مربی ورزشی یا دکترتان مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که کتوزیز با کتواسیدوز کاملاً متفاوت است.
