ترومبوز وریدی (سیاهرگی) عمقی چیست؟

ترومبوز وریدی (سیاهرگی) عمقی وضعیتی است که در آن یک لخته خونی(ترومبوس) در دیواره یک یا بیش از یک ورید در بدن به ویژه در پاها تشکیل می شود. ترومبوز وریدی عمقی می تواند منجر به پادرد شود اما اغلب بدون علامت است.
اگر شما به مدت طولانی نشسته باشید مانند زمان های سفر با هواپیما یا ماشین یا در صورت ابتلاء به برخی بیماریهای مؤثر بر انعقاد خون، ترومبوز وریدی عمقی می تواند در بدن شما ایجاد شود. 
ترومبوز وریدی عمقی یک وضعیت خطرناک است زیرا لخته خونی که در سیاهرگ شما تشکیل شده است می تواند شکسته شده و وارد جریان خون شما شود و در ریه های شما قرار گرفته و جریان خون را متوقف می کند(آمبولی ریوی).

نشانه ها

حدود نیمی از موارد ترومبوز وریدی عمقی بدون علایم قابل توجه هستند.
زمانی که ترومبوز وریدی عمقی رخ می دهد ممکن است علایم زیر در فرد بروز کند:
• تورم در پایی که ترومبوز وریدی عمقی در آن ایجاد شده است شامل تورم در قسمت مچ پا یا مچ به پایین
• پادرد که می تواند در قسمت مچ پا یا مچ به پایین باشد.
• درد معمولاً از قسمت ساق پا شروع می شود و می تواند به صورت درد کرامپی احساس شود.
• احساس گرما در قسمتی که ترومبوز وریدی عمقی در آن ایجاد شده است.
• تغییر در رنگ پوست مانند رنگ پریدگی، قرمز یا آبی شدن پوست.

علت ترومبوز وریدی (سیاهرگی)

ترومبوز وریدی عمقی زمانی رخ می دهد که یک لخته خونی(ترومبوس) در دیواره وریدهای عمقی بدن به ویژه در پاها تشکیل می شود. لخته خون می تواند به دلایل مختلف تشکیل شود. یعنی هر عاملی که می تواند جریان خون طبیعی یا انعقاد خون طبیعی را در بدن شما مختل کند می تواند منجر با تشکیل لخته خون گردد.

برخی عومل می توانند خطر ابتلای شما به ترومبوز وریدی عمقی را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

نشستن طولانی مدت مانند رانندگی کردن یا نشستن در هواپیما. زمانی که پاهای شما به مدت طولانی بی حرکت هستند، عضلات ساق پای شما انقباض لازم برای جریان یافتن طبیعی خون را ندارند. اگر عضلات ساق پای شما منقبض نشوند،  لخته های خون در پاها تشکیل می شود. اگرچه نشستن طولانی مدت یکی از عوامل خطرساز برای ترومبوز وریدی عمقی می باشد، با  رانندگی طولانی مدت یا نشستن طولانی در هواپیما احتمال ایجاد ترومبوز وریدی عمقی نسبتاً اندک است.
به ارث بردن یک اختلال انعقاد خون. برخی افراد اختلالی را به ارث می برند که باعث می شود خون آنها به سرعت لخته شود. این بیماری های ارثی ممکن است مشکل خاصی را برای بیمار ایجاد نکنند مگر اینکه همراه با یک یا چندین عامل خطرساز دیگر در فرد وجود داشته باشند.
در بستر بودن به مدت طولانی مانند بستری بودن طولانی در بیمارستان یا فلج. زمانی که پاهای شما به مدت طولانی بی حرکت هستند، عضلات ساق پای شما انقباض لازم برای جریان یافتن طبیعی خون را ندارند که این وضعیت منجر به تشکیل لخته های خون می شود.
آسیب یا جراحی. آسیب به وریدهای شما یا جراحی می تواند جریان خون آنها را کاهش دهد و احتمال تشکیل لخته خون را افزایش دهد. بیهوش کننده های عمومی که برای جراحی استفاده می شوند می توانند منجر به گشادتر شدن وریدها شده و احتمال تجمع خون و تشکیل لخته را بیشتر می کنند.
بارداری. بارداری فشار داخل وریدها ی لگن و پاهای شما افزایش می دهد. به ویژه خانم هایی که مبتلا به اختلالات ارثی انعقاد خون هستند در معرض خطر قرار دارند. خطر تشکیل لخته خون در اثر بارداری می تواند تا ۶ هفته پس از زایمان ادامه داشته باشد.
سرطان. برخی از انواع سرطان ها مقدار برخی مواد را در خون شما بیشتر می کنند که این مواد می توانند منجر به تشکیل لخته های خونی شوند. برخی از درمان های بیماری سرطان نیز خطر تشکیل لخته های خونی را افزایش می دهند.
بیماری های التهابی روده. بیماری های روده مانند کولیت اولسراتیو خطر ترومبوز وریدی عمقی را افزایش می دهند.
نارسایی قلبی. بیماران مبتلا به نارسایی قلبی بیشتر در معرض ابتلاء به ترومبوز وریدی عمقی هستند زیرا آسیب وارد شده به قلب آنها باعث می شود که قلب نتواند کارایی کافی را در پمپاژ خون داشته باشد. این عامل احتمال تجمع خون و لخته شدن آن را افزایش می دهد. 
قرص های ضدبارداری یا هورمون درمانی. قرص های ضدبارداری خوراکی و هورمون درمانی هر دو می توانند احتمال تشکیل لخته در خون را افزایش دهند.
وجود ضربان ساز(پیس میکر) یا لوله باریک انعطاف پذیر(کاتتر) در رگ. این درمان های پزشکی می توانند دیواره عروق خونی را تحریک کنند و جریان خون را کاهش دهند.
داشتن سابقه ابتلاء به ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریوی. اگر شما در گذشته به ترومبوز وریدی عمقی مبتلا شده اید، احتمال ابتلایتان به ترومبوز وریدی عمقی در آینده بیشتر می شود.
داشتن سابقه خانوادگی ابتلاء به ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریه. اگر یکی از اعضای خانواده شما در گذشته به ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریوی مبتلا شده است، احتمال ابتلای شما یه ترومبوز وریدی عمقی اقزایش می یابد.
اضافه وزن یا چاقی. اضافه وزن فشار داخل وریدهای لگن و پاهای شما را افزایش می دهد.
مصرف دخانیات. دخانیات می توانند جریان طبیعی خون و انعقاد خون را تحت تأثیر قرار دهند و در نتیجه احتمال تشکیل ترومبوز وریدی عمقی را بیشتر می کنند.
سن. اگرچه ترومبوز وریدی عمقی در هر سنی می تواند رخ دهد، در سنین بالای ۶۰ سال احتمال آن بیشتر است. 
قد بلند. احتمال تشکیل لخته خون در مردان بلند قد بیشتر است. ظاهراً در خانم های بلند قد احتمال تشکیل لخته های خونی بیشتر نیست شاید به دلیل اینکه اغلب خانم ها قد خیلی بلندی ندارند.

عوارض

عارضه اصلی نگران کننده ترومبوز وریدی عمقی، آمبولی ریوی می باشد.
آمبولی ریوی
آمبولی ریوی زمانی رخ می دهد که عروق خونی در ریه های شما با یک لخته مسدود می شوند. این لخته خون از بخش های دیگر بدن به ویژه از  پا به سمت ریه های شما حرکت می کند.
آمبولی ریه می تواند کشنده باشد؛ بنابراین آگاهی در مورد علایم و نشانه های آمبولی ریوی و اقدامات لازم در مواقع بروز این علایم ضروری است. علایم و نشانه های آمبولی ریوی عبارتند از:
علایم و نشانه های آمبولی ریوی عبارتند از:
• بروز تنگی نفس ناگهانی بدون علت
• درد و ناراحتی در قفسه سینه که با کشیدن نفس عمیق یا در هنگاه سرفه کردن شدیدتر می شود.
• احساس سرگیجه یا گیجی یا غش کردن
• تپش قلب
• عرق کردن
• سرفه خونی
• احساس اضطراب یا عصبانیت
سندرم پست فلبیتیک postphlebitic syndrome
یک عارضه رایج پس از ترومبوز وریدی عمقی سندرم پست فلبیتیک است که سندرم پست ترومبوتیک نیز نامیده می شود. این سندرم به مجموعه ای از علایم و نشانه ها شامل موارد زیر اطلاق می گردد:
• تورم در پاها(ادم)
• پادرد
• رنگ پریدگی یوست
این سندرم به دلیل آسیب ناشی از لخته خون به عروق ایجاد می شود. این آسیب جریان خون را در بخش های آسیب دیده کاهش می دهد. علایم  سندرم پست فلبیتیک ممکن است تا چندین سال پس از ترومبوز وریدی عمقی بروز نکند. درمان های موجود شامل دارودرمانی مانند داروهای اسپرین یا دیورتیک ها و نیز استفاده از جوراب های تنگ مخصوص برای اعمال فشار به پاها می باشد.

منبع: epezeshk.com