خواص درمانی گیاه سپستان
سپستان ( به انگلیسی : Cordia myxa ) گیاهی از خانواده‌ی گاوزبانیان می‌باشد. این گیاه برای درمان بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، سرفه ها و… بسیار مفید است. میوه‌های این گیاه شکلی شبیه به آلو داشته و شیره‌ی آن برای درمان سرفه بسیار سودمند است. در طب سنتی از این گیاه به تنهایی و یا از ترکیب آن با دیگر گیاهان استفاده میشود.
این گیاه در ایران در کناره‌های خلیج فارس به خصوص در بندرعباس می‌روید و در این محل آن را «درخت انبوه» و در بقیه نقاط کشور، «سپستان» می‌نامند.
تاریخچه
طبق منابع تاریخی در مصر، میوه‌های خشک شده در مغازه‌های ادویه فروشی با نام سپستان به فروش می‌رسیده و کاربرد دارویی داشته است. میوه‌های سپستان به شکل انبوه در مناطق گرمسیری آفریقا، خاور نزدیک و میانه، همچنین (قرن ۱۸ و ۱۹) در غرب اروپا برای سرفه، مشکلات ریوی، التهاب مجرای گوارشی و ادراری مصرف سنتی داشته است.
طبیعت
طبیعت آن درجه اول خشک و درجه دوم گرم است.
خواص درمانی سپستان
– از دم‌کرده‌ی این گیاه برای کاهش سرفه استفاده میشود.
– سپستان تشنگی را برطرف می‌کند.
– از عصاره‌ی پوست درخت آن برای تسکین قولنج روده‌ها استفاده میشود.
– جوشانده‌ی پوست درخت سپستان برای رفع سوء‌هاضمه موثر است.
– برگ‌های پودر شده‌ی آن به شکل موضعی برای تسکین سردرد و التیام جراحت‌ها به کار برده میشود.
– جوشانده‌ی این گیاه برای قطع اسهال موثر است.
– سپستان داروی امراض کلیوی است.
– جوشانده‌ی گیاه، گرفتگی صدا را برطرف می‌کند.
– مصرف میوه‌ی آن برای بیماران ریوی و طحال تجویز میشود.
– پودر دانه‌ی گیاه به شکل موضعی برای بیماری‌های قارچی پوست استفاده میشود.
– با توجه به این که میوه‌ی رسیده مقدار زیادی ویتامین دارد، تقویت کننده‌ی مو است.
– سپستان خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و محافظ کبد است.
– میوه، برگ و ریشه‌ی آن در کمک به درمان سرماخوردگی، سرفه، گلودرد و مشکلات سوء‌هاضمه کاربرد دارند.
– پودر پوست سوخته‌ی خشک آن که با آتش سوخته شود، برای تسکین درد و زخم مفید است.
– میوه‌ی رسیده به دلیل موسیلاژ برای زخم گلو و دردهای روماتیسمی کاربرد دارد.
این میوه در فرمولاسیون چهار تخمه (همراه تخم مرو، به دانه و بارهنگ) به عنوان ضدسرفه و نرم کننده‌ی سینه به کار می‌رود.
– ملین حلق و سینه، گدازنده‌ی رطوبات غلیظ و رقیق و جاذب آن‌ها از عمق بدن افرادی است که ریه‌های‌شان خشک شده و سرفه‌های خشک دارند.
– افرادی که عطش مفرط دارند، می‌توانند میوه‌ی این گیاه را در دهان گذاشته و بمکند یا خیسانده و از مایع آن کم‌کم بنوشند.
– میوه‌ی سپستان در معالجه‌ی تب‌های گرم مزاج صفراوی همراه داروهای دیگر بسیار مصرف میشود.
– در ناراحتی‌های روده‌ای که در اثر افراط در مصرف نوشیدنی‌های گاز‌دار یا مصرف ادویه‌های تند حاصل می‌شوند، خوردن لعاب سپستان بسیار مفید است.
– قبل از پیدایش آنتی‌بیوتیک‌ها افرادی که مبتلا به سوزاک می‌شدند، ضمن خوردن داروی اصلی سوزاک که امروزه نیز ارجحیت آن بر سایر داروها به اثبات رسیده، برگ‌های تازه‌ی سپستان را شب در آب خنک می‌خیسانده‌اند و صبح آن را له کرده و عصاره‌اش را ناشتا می‌نوشیده‌اند.
میزان مصرف
در طب سنتی مصرف میوه‌ی آن تا ۳۰ عدد یا ۱۰ مثقال در روز ذکر شده است.
مصلح
مصلح آن در سرد مزاجان بادرنجبویه، گل سرخ و در بقیه، عناب است.
مضرات
مضعف قلب، معده و کبد است.
