بیماری سرخک را به طور کامل بشناسید!

سرخک نوعی عفونت ویروسی دوران کودکی است. امروزه با تزریق واکسن می توان از ابتلا به سرخک پیشگیری نمود. علائم و نشانه های سرخک عبارتند از: سرفه، آبریزش بینی، چشم های ملتهب، گلو درد، تب و راش های پوستی قرمز و لکه دار.
نام دیگر سرخک، روبئولا (Rubeola) می باشد، این بیماری می تواند جدی بوده و حتی در کودکان کم سن منجر به مرگ شود. اگرچه با وجود واکسیناسیون در کودکان نرخ مرگ و میر در کل جهان رو به کاهش است اما این بیماری سالانه جان بیش از 100،000 نفر را می گیرد که عمدتاً کودکان زیر 5 سال هستند.
بخاطر وجود نرخ بالای واکسیناسیون، سرخک بیش از یک دهه در ایالات متحده آمریکا گسرش نیافت. امروزه، در آمریکا سالانه حدود 60 نفر به سرخک مبتلا می شوند که بیشتر آنها آمریکایی نبوده و تنها مقیم آنجا هستند.

علائم و نشانه های بیماری سرخک

علائم و نشانه های سرخک 14-10 روز پس از مواجهه با ویروس ظاهر می شود و معمولاً عبارتند از:
•    تب
•    سرفه خشک
•    آبریزش بینی
•    گلو درد
•    چشم های ملتهب (آماس ملتحمه چشم)
•    لکه های سفید کوچک با نقطه های کبود-سفید در مرکز با زمینه قرمز در اطراف دهان و گونه ها دیده می شود که کوپلیک (Koplik) نامیده می شود.
•    راش های پوستی که از لکه های صاف و بزرگ تشکیل شده است.
عفونت در چند مرحله به ترتیب زیر و طی یک دوره 3-2 هفته ای بروز می کند.
•    عفونت و دوره کمون. در 14-10 روز اول پس از ابتلا به عفونت، ویروس سرخک در بدن نهفته است و بیمار هیچ گونه علائم و نشانه ای از سرخک ندارد.
•    علائم و نشانه های غیر اختصاصی. معمولاً سرخک با تب خفیف یا ملایمی آغاز می شود، معمولاً با سرفه مقاوم، آبریزش بینی، التهاب چشم ها و گلو درد همراه است. این  بیماری نسبتاً خفیف می تواند دو تا سه روز به طول بیانجامد.
•    دوره حاد بیماری و راش. راش ها متشکل از لکه های قرمز هستند که برخی از آنها اندکی برجسته شده اند. لکه ها و جوش ها در گروه های کوچکی روی پوست قرار داشته و سبب می شوند پوست به صورت دانه های قرمز رنگ ظاهر شود. این دانه ها ابتدا پشت گوش ها و در اطراف صورت کنار موهای سر دیده می شوند.
پس از گذشت چند روز، راش ها روی بازو و بالا تنه دیده می شود سپس پاها را نیز درگیر می کند. در همین زمان، تب به شدت بالا رفته و معمولاً به 8/105-104 درجه فارنهایت (41-40 درجه سانتی گراد) می رسد. راش های سرخک به تدریج کاهش می یابد، کم رنگ شدن لکه ها ابتدا از صورت آغاز شده و سپس در پاها از بین می روند.
•    دوره سرایت بیماری. شخص مبتلا به سرخک می تواند در 8 روز ویروس را به سایرین منتقل نماید، که از 4 روز پیش از بروز راش ها آغاز شده و تا 4 روز پس از بروز راش ها ادامه دارد.

علت سرخک

علت سرخک ویروسی است که در بینی و گلوی فرد مبتلا شده تکثیر می یابد. زمانی که شخص مبتلا به سرخک سرفه کرده، عطسه می کند یا صحبت می کند قطرات آلوده در هوا پراکنده می شود و ممکن است سایر افراد آنها را استنشاق کنند. همچنین ممکن است قطرات آلوده روی سطح یا زمین بنشیند که برای چندین ساعت فعال مانده و قابلیت آلوده کنندگی دارد.
ممکن است شما از طریق تماس پوستی، یا مالیدن دست آلوده به چشم، دهان یا بینی به سرخک مبتلا شوید.

عوامل خطر سرخک عبارتند از:

•عدم واکسیناسیون. اگر بر علیه سرخک واکسیناسیون انجام نداده باشید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا قرار دارید.
•سفر به خارج از کشور. اگر به کشور های در حال توسعه سفر کرده اید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرخک قرار دارید چرا که شیوع سرخک در این کشورها بیشتر است.
•کمبود ویتامین A. اگر در رژیم غذایی شما ویتامین A کافی وجود نداشته باشد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرخک قرار دارید و احتمالاً علائم شما شدیدتر خواهد بود.

عوارض

 عفونت گوش. یکی از شایع ترین عوارض سرخک عفونت باکتریایی گوش است.

برونشیت، لارنژیت و خروسک. سرخک می تواند منجر به التهاب نای یا دیوراه داخلی مجاری هوایی ریه یعنی لوله های برونشیال (نایژک ها) شود.

پنومونی. پنومونی یک عارضه شایع سرخک است. افرادی که عملکرد سیستم ایمنی آنها کاهش یافته است، ممکن است به انواع خطرناکی از پنومونی مبتلا شوند که گاهی کشنده است.

انسفالیت. حدود 1 در هر 1000 نفر مبتلا به سرخک، دچار انسفالیت می شوند که نوعی التهاب مغزی است که می تواند سبب تهوع، تشنج و به ندرت کما یا حتی مرگ گردد. انسفالیت می تواند با فاصله کوتاهی پس از سرخک و یا چند ماه پس از آن ایجاد شود.

مشکلات بارداری. اگر باردار هستید، لازم است مراقبت های ویژه ای به منظور پیشگیری از سرخک انجام دهید چرا که ابتلا به سرخک می تواند سبب سقط، زایمان زودرس یا کاهش وزن تولد شود.

کاهش تعداد پلاکت ها (ترومبوپنی). سرخک می تواند منجر به کاهش تعداد پلاکت ها شود که نوعی از سلول های خونی هستند که برای انعقاد خون ضروری هستند.

درمان دارویی سرخک

هیچ درمانی برای رهایی از عفونت سرخک وجود ندارد. با این حال، برخی اقدامات برای محافظت از افراد مستعدی که با ویروس مواجهه داشتند، می توان انجام داد.

واکسیناسیون پس از مواجهه. افرادی که واکسیناسیون انجام نداده اند، می توانند تا 72 ساعت پس از مواجهه با ویروس سرخک برای محافظت در برابر این بیماری واکسیناسیون را انجام دهند. اگر با وجود انجام واکسیناسیون باز هم بیماری بروز پیدا کرد، علائم خفیف تر خواهد بود و به مدت کوتاه تری بطول می انجامد.

گلوبولین ایمنی سرم. زنان باردار، نوزادان و افراد دچار ضعف سیستم ایمنی که با ویروس مواجهه داشتند می توانند از تزریق نوعی پروتئین (آنتی بادی) بنام گلوبولین ایمنی سرم استفاده کنند. اگر این آنتی بادی ها طی 6 روز از مواجهه با ویروس تزریق شوند، می توانند از بروز سرخک پیشگیری کنند یا شدت علائم بیماری را  کاهش میدهد.
داروها

تب برها. همچنین شما می توانید از داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن، ایبوبروفن یا ناپروکسن برای کاهش تب ناشی از سرخک استفاده نمایید.
در دادن آسپرین به کودکان و نوجوانان احتیاط کنید. اگرچه آسپرین برای مصرف کودکان بالاتر از 3 سال تأیید شده است، اما کودکان و نوجوانانی که آبله مرغان داشته اند یا علائم شبه آنفولانزا دارند به هیچ وجه نباید آسپرین دریافت کنند. چون آسپرین با سندروم ری (Reye) در ارتباط است، اگرچه این شرایط نادر است اما می تواند سبب شرایط تهدید کننده مرگ در این کودکان شود.

آنتی بیوتیک. اگر عفونت باکتریایی، مثل پنومونی یا عفونت گوش همزمان با سرخک ایجاد شود پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.

ویتامین A. افرادی که سطح ویتامین A پایینی دارند، به انواع شدیدتری از سرخک مبتلا می شوند. تجویز این ویتامین می تواند شدت سرخک را کاهش دهد. معمولاً ویتامین A در دوزهای 200،000 واحد به مدت دو روز تجویز می شود.

توصیه ها

اگر شما یا کودکتان سرخک داشته باشید، برای بررسی روند بیماری به طور مرتب با پزشک خود در تماس بوده و مراقب عوارض بیماری باشید. همچنین می توانید از این اقدامات استفاده نمایید:
استراحت کنید. سعی کنید خیلی فعالیت نداشته و بیشتر استراحت نمایید.
جرعه جرعه آب بنوشید. مقادیر زیادی آب، آبمیوه و چای گیاهی بنوشید تا مایعات از دست رفته طی تب و تعریق جایگزین شود.
راهی برای تنفس راحت بیابید. می توانید برای تسکین سرفه و گلودرد از بخور استفاده نمایید.
به چشمان خود استراحت دهید. اگر احساس می کنید نور لامپ شما را اذیت می کند، نور را کم کرده یا از عینک آفتابی استفاده نمایید. اگر چراغ مطالعه یا نور تلویزیون شما را اذیت می کند، از مطالعه کردن یا تماشای تلویزیون بپرهیزید.

منبع: epezeshk.com