سرطان سينه و نگرانی های زنان

برخی از بیماری‌ها نه به دلیل قدرت ویروس‌ها و سختی مرض که به دلیل برخی انگاره‌ها و شرم و حیایی فرهنگی و عرفی ممکن است در جامعه‌ای رواج یابد و اقدام دیرهنگام برای درمان آن موجب گسترش و وخامت بیماری شود.

درست است که الان چند سالی است مثلا درباره بیماری‌های مقاربتی، تناسلی و ایدز راحت‌تر صحبت می‌شود، اما تا چند سال قبل‌ خیلی از زنان ما به دلیل خجالت‌زدگی حتی بیماری سرطان پستان خود را مخفی می‌کردند یا دست کم در رسانه‌های ما کمتر از آن صحبت می‌شد.

البته وضعیت کشور ما در این زمینه نسبت به کشورهایی مثل هند، مصر و نیجریه خیلی نگران‌کننده نیست. هر 3 دقیقه یک زن مصری از بیماری خود مطلع می‌شود و از همان لحظه، ترک شدن از سوی همسر، یکی از ترس‌های زندگی‌اش به شمار می‌آید. در هند زن‌های دارای سرطان سینه به دلیل گسترش این عقیده که این بیماری واگیردار است، ممکن است مجبور به استفاده از ظروف غذای جداگانه شوند.

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان ایرانی محسوب می‌شود و سالانه 7 هزار زن ایرانی به این سرطان مبتلا می‌شوند لذا با توجه به این‌که 70 درصد این بیماران بالای 5 سال عمر می‌کنند اکنون حدود 70 هزار زن مبتلا به این بیماری در کشور داریم و این آمار کمی نیست! بویژه آن‌که سن ابتلا به سرطان سینه در ایران 5 سال پایین‌تر از سطح جهانی است. در زمان حاضر به طور متوسط سن ابتلا به این بیماری در ایران بین 45 تا 55 سال است در حالی که این سن در کشورهای غربی بین 50 تا 60 سال است.

بیماری سرطان پستان مانند سایر بیماری‌های سرطان 4 مرحله اول تا چهارم دارد، مرحله اول آن کاملا قابل علاج قطعی است، مرحله دوم و سوم، مرحله کلینیکی است که بیمار باید تحت درمان‌های خاص و عمدتا جراحی و شیمی‌درمانی قرار گیرد؛ اما مرحله چهارم زمانی است که بیماری خیلی پیشرفت کرده است و کار زیادی برای آن نمی‌توان انجام داد. مساله مهم بیماری سرطان سینه در ایران این است که به‌رغم آن‌که حدود 80 درصد موارد این بیماری در کشورهای غربی در مرحله یک شناسایی و درمان می‌شوند، در ایران 70 درصد این بیماران در مرحله 2 یا 3 شناسایی می‌شوند و همین امر درمان قطعی این بیماران را با مشکل مواجه می‌کند. پیش از این، سرطان سینه بیماری‌ای بود که بیشتر زنان سفیدپوست و افرادی را که در قطب‌های صنعتی همچون آمریکای شمالی و اروپای غربی زندگی می‌کردند، مبتلا می‌کرد، اما بعد معلوم شد که در هر جایی هست؛ آسیا، آفریقا، اروپای شرقی و آمریکای لاتین مواردی از سرطان سینه را داشتند. تا سال 2020 حدود 70 درصد از موارد سرطان سینه در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.

دکتر محمداسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دراین‌باره می‌گوید: در سرطان سینه، مبتلایان شانس بالایی برای زنده ماندن داشته و پس از درمان، احتمال بازگشت و عود مجدد بیماری وجود دارد. بنابراین بیماران مبتلا به سرطان سینه باید تحت نظر پزشک معالج قرار بگیرند.

دکتر اکبری با بیان این که احتمال پیشگیری از 40 درصد انواع سرطان‌ها وجود دارد، اظهار کرد: سرطان سینه نیز یکی از انواع سرطانی است که براحتی می‌توان با تشخیص زودرس از آن پیشگیری کرد و تنها شرط آن، هوشیار بودن مردم جامعه بخصوص زنان است. بررسی و مطالعه سرطان سینه در ایران حاکی از آن است که ما با سرطان تهاجمی‌تری مواجه هستیم و به دلیل فرهنگ دینی ملی ما که مادران ستون اصلی خانواده هستند این سرطان از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بار بسیاری را برای خانواده دربردارد.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان با بیان این که سابقه فامیلی احتمال ابتلا به سرطان سینه را 5 برابر افزایش می‌دهد، اذعان کرد: از این رو پیشگیری از این سرطان بسیار حائز اهمیت است تا این بیماری در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود. وی با بیان این‌که نازایی و عدم شیردهی زنان از عوامل ابتلا به سرطان سینه به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: زنانی که پس از بارداری شیردهی نداشته یا نازا هستند، یکی از فاکتورهای خطر برای ابتلا به این سرطان را دارا هستند.

دکتر حمیدرضا میرزایی که در زمینه سرطان‌شناسی تحقیق می‌کند، معتقد است: سرطان سینه شایع‌ترین بدخیمی در زنان کشور است که برخلاف بسیاری از بیماری‌ها، تنها انسان مدرن نیست که با عارضه سرطان سینه دست به گریبان است، متون تاریخی نشاندهنده این حقیقت است که پزشکان قدیمی نیز در جستجوی راهی برای درمان این بیماری بوده‌اند.

وی گفت: امروزه به کمک شیوه‌های نوین جراحی و رادیوتراپی، رژیم‌های جدید کموتراپی و هورمون‌تراپی، تارگت‌تراپی و درمان‌های حمایتی، کمتر از گذشته نگران درمان مناسب بیماران هستیم.

مسائل فرهنگی همیشه باعث پنهان کردن بیماری نمی‌شود بلکه گاهی زمینه و بستر ابتلای به آن را فراهم می‌کند مثلا الان چند سالی است که استفاده از سیگار و قلیان به عنوان یک خرده فرهنگ جدید در میان دختران و زنان جوان مد شده و رواج یافته است در حالی که استعمال دخانیات و بخصوص قلیان از عوامل بسیار خطرناک ابتلا به سرطان سینه به شمار می‌رود. همچنین افزایش وزن غیرطبیعی و مصرف ترکیبات هورمونی‌ زنانه به صورت غیرعلمی نیز از عوامل موثر در ابتلا به این سرطان محسوب می‌شود. همچنین سابقه فامیلی و سقط جنین غیرطبی از عوامل موثر در ابتلا به سرطان سینه محسوب می‌شود.

دکتر آسیه الفت‌بخش، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی درباره نشانه‌های این بیماری می‌گوید: درد، التهاب، تورم، قرمزی و فرورفتگی نوک سینه از علائم شایع سرطان سینه به شمار می‌رود.

به گفته وی، سن بالا، سابقه فامیلی ابتلا به سرطان، اولین حاملگی بالای 30 سال، قاعدگی زیر 12 سال، یائسگی بالای 55 سال، عدم حاملگی، عدم شیردهی و هورمون‌درمانی بعد از یائسگی از عوامل خطر در ابتلا به سرطان سینه هستند.

وی افزود: دردهای شایع سینه به دو دسته دوره‌ای و غیردوره‌ای تقسیم می‌شود که دردهای دوره‌ای در زنان 30 تا 35 ساله در نیمه دوم قاعدگی یا در صورت مصرف هورمون دیده می‌شود. دردهای دوره‌ای غالبا دوطرفه هستند و به علت شدت درد به زیر بغل منتشر می‌شوند و همچنین با مصرف کافئین یا در صورت اضطراب و افسردگی تشدید می‌شوند و عموما علت این دردها تغییرات هورمونی است.

عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران در خصوص دردهای غیردوره‌ای گفت: این دردها بدون ارتباط با قاعدگی هستند، معمولا در افراد بالای 40 سال دیده می‌شود و ماهیت سوزنی یا کششی دارند. علت دردهای غیردوره‌ای عموما کیست‌های ناحیه سینه، دردهای قلبی و عضلانی، توده‌های خوش خیم یا بدخیم سینه هستند.

یکی دیگر از نگرانی‌های زنان در ارتباط با سرطان پستان به بحث زیبایی و حفظ تناسب اندام آنها برمی‌گردد که بازهم تاثیر فرهنگ را در بیماری و درمان آن نشان می‌دهد.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه شهید بهشتی دراین‌باره می‌گوید: پزشکان ایرانی تقریبا از حدود 20 سال پیش در عمل جراحی سرطان سینه قادر به حفظ سینه‌ها هستند. ضمن این‌که استفاده از پروتزهای سینه می‌تواند نگرانی خانم‌ها را دراین‌باره برطرف کند. با این حال زنان جامعه ما باید برای تشخیص و پیشگیری از سرطان سینه، سالی یک بار معاینه کلینیکی و ماهی یک بار ماموگرافی را فراموش نکنند.

منبع:جام جم آنلاین