روغن کنجد
طرز تهیه:
ماده اولیه روغن کنجد و ارده، دانه کنجد است. کنجد دانهای روغنی است که به رنگهای مختلف از جمله قهوهای، سیاه و سفید موجود است. البته کنجد سفید طعم بهتری دارد و بیشتر استفاده میشود…
در کارخانهها دانه کنجد را بوجاری میکنند (یعنی اجسام خارجی را از آن جدا میکنند) پوستگیری به ۲روش خشک و مرطوب انجام میشود. در پوستگیری مرطوب، کنجد در حوضهای آب خیسانده میشود و بعد از مدتی به آن استراحت میدهند تا رطوبت در سطح پوست یکنواخت شود. بعد کنجدها را وارد دستگاه پوستکنی میکنند و سپس آن را در حوضهای آب نمک میریزند. در این مرحله باز هم مقداری از پوستههای باقیمانده تهنشین میشود و کنجد روی آب میآید. سپس کنجدهای بدون پوسته را جمعآوری میکنند، میشویند و نمک و پوستههای اضافی را میگیرند.
در مرحله بعد، کنجدها را سانتریفیوژ میکنند تا آب اضافیشان خارج شود. در نهایت کنجد را در دستگاهی بو میدهند و برای عمل آسیاب کردن ارسال میکنند. در دستگاه آسیاب، کنجدهای بو داده شده، له میشوند و به شکل ارده درمیآیند. کنجد حدود ۵۰ درصد روغن دارد به همین دلیل خمیر به دست آمده از آن بسیار روان است. رنگ ارده معمولا کرم متمایل به زرد است البته اردههایی که از کنجدهای سیاه و قهوهای تهیه میشوند، رنگ تیرهتری دارند و طعمشان هم متفاوت است.
برای استخراج روغن از دانههای کنجد میتوان دانهها را بدون پوستگیری تحت فرایند قرار داد؛ در این صورت از کنجاله (باقیمانده کنجد) میتوان برای مصرف دام استفاده کرد اما اگر بخواهیم از فراوردههای جانبی روغن کنجد در تهیه خوراک انسان استفاده کنیم، برای جداسازی فیبر غیرقابل?هضم و اسیداگزالیک باید پوست را از دانه جدا کرد. در روشهای صنعتی، با کمک پرس (معمولا پرس مارپیچ) یا استفاده همزمان از پرس و حلال، روغن از دانه کنجد جدا میشود. این روغن معمولا نیازی به تصفیه، رنگبری و بوگیری ندارد اما اگر بخواهیم دانهها را دوباره و برای بار دوم و سوم روغنکشی کنیم، باید عمل پالایش روی آنها انجام شود.
در روش استخراج با پرس و حلال پس از قرار دادن دانهها در معرض بخار، در دستگاه پرس بخش زیادی از روغن را جدا میکنند و در مرحله نهایی از حلال برای جداسازی باقیمانده روغن استفاده میشود.
در کل، روغن کنجد حاوی آنتیاکسیدانهای فراوانی نظیر سزامول و سزامولین است که خاصیت ضدسرطانی دارند و به همین دلیل، این روغن یکی از سالمترین روغنهای خوراکی محسوب میشود.
فواید روغن کنجد:
خواص روغن کنجد برای سلامتی
خواص روغن کنجد در پیشگیری از سرطان
روغن کنجد حاوی یک ترکیب ضد سرطان به نام فیتات می باشد، همچنین وجود منیزیم در دانه های کنجد نیز خاصیت ضد سرطانی این روغن را تشدید می کند. به همین دلیل روغن کنجد در پیشگیری و درمان سرطانسینه، سرطان پروستات و سرطانهای دستگاه گوارش موثر است.
پیشگیری از پوکی استخوان
دانه کنجد منبع بزرگ کلسیم می باشند که برای سلامت استخوان ضروری است. از این رو مصرف مداوم و به اندازه آن باعث افزایش تراکم و سلامت استخوان شده و در پیشگیری از خشکی مفاصل و پوکی استخوان در سنین میانسالی و سنین بالا موثر است.
خواص روغن کنجد در جلوگیری از عفونت ها و التهابات
هنگام زخمی شدن پوست یا التهاب آن، میتوانید از روغن کنجد استفاده نمایید. به کار گیری این روغن در چنین مواردی، مطمئن است زیرا این روغن از عفونت های باکتریایی پیشگیری کرده و دارای خواص ضد باکتری است. در این مورد لازم نیست این روغن را با مواد دیگر و یا سایر روغن ها ترکیب کنید. روغنی که از دانه های کنجد به دست می آید، یک ماده ضد باکتری است. در بسیاری از مواقع برای درمان بعضی بیماری های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس البته با نظر پزشک به کار می رود.
روغن کنجد، ضد کلسترول طبیعی
روغن کنجد عاری از هر گونه کلسترول بد است و مانع سنتز این کلسترول در بدن تا میزان ۵۰% می شود و هم چنین روغن کنجد موجب جذب کلسترول خوب به میزان ۸۵% در بدن می گردد که از بسته شدن عروق و شریان های منتهی به قلب جلوگیری میکند.
روغن کنجد باعث کنترل چربی خون و فشار خون می شود
بیشترین اسیدهای چرب موجود در روغن کنجد امگا ۶ و امگا ۳ می باشد که هر دوی آنها از اسیدهای چرب ضروری اند و دریافت روزانه شان به علت اینکه بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق رژیم غذایی به بدن برسند، توصیه می شود.
اسیدهای چرب غیراشباعی که در این روغن وجود دارد، آن را به یک عامل کنترل کننده چربی خون تبدیل کرده و کسانی که چربی خون و فشار خون بالا دارند، بهتر است که این روغن برای تهیه غذاهای روزانه شان استفاده کنند. ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد به گونه ای است که برای هر سه مصرف سرخ کردن، پخت و پز و سالاد قابل استفاده است.
خواص روغن کنجد برای درمان یبوست
یبوست، مادر بسیار از بیماری هاست اما می توان با روش های مختلفی آن را درمان کرد، اصلاح برنامه غذایی یکی از ساده ترین روش های ممکن برای درمان یبوست و خشکی مزاج است. اضافه کردن فقط یک تا ۲ قاشق روغن کنجد به سالاد و بشقاب غذای روزانه نه تنها باعث درمان یبوست می شود حتی در تناسب اندام نیز نقش مهمی دارد.
به منظور رسیدن به نتایج مطلوب، روغن کنجد، روغن مطمئنی است که می توانید به طور روزانه از آن استفاده کنید. روغن کنجد دارای عطری قوی می باشد اما شما می توانید با ترکیب آن با سایر روغن های مفید مانند روغن کرچک و بادام، بوی زیاد آن را از بین ببرید. این ترکیب را می توانید برای قسمت های مختلف و خشک پوست، مانند آرنج و زانو استفاده کنید. برای جلوگیری از مشکلات خشکی پوست، می توانید چند قطره روغن کنجد را به آب وان اضافه نمایید.
تاثیر مصرف روغن کنجد در درمان التهاب مفاصل
مصرف روغن کنجد از بیماری هایی از جمله رماتیسم و التهاب مفاصل جلوگیری می کند. همچنین منبع غنی اسیدهای چرب غیر اشباع شده است که از پوکی استخوان در زنان جلوگیری می کند. همچنین باعث انعطاف پذیری بیشتر مفاصل و مانع از درد مفاصل می شود.
تاثیر مصرف روغن کنجد در ترمیم آسیب های سلولی
اگرچه روغن کنجد نسبتا سنگین و چسبناک است اما به راحتی توسط پوست جذب می گردد. در واقع، این روغن، به عنوان روغن حامل یا روغن پایه، برای رقیق کردن سایر روغن های مفید برای ماساژ استفاده می شود. ترکیب های مختلف انواع روغن اغلب به نوع پوست افراد بستگی دارد. با این حال، مخلوط کردن روغن کنجد با انواع دیگر روغن های گیاهی بی خطر و آسان است. هنگامی که این روغن برای ماساژ به کار می رود، جریان خون را بهبود بخشیده و سلول های آسیب دیده را ترمیم می کند.
خواص روغن کنجد برای مو
روغن کنجد نیز مانند روغن بادام یک تقویت کننده و حالت دهنده بی نظیر برای مو است و از خارش پوست سر جلوگیری کرده و شوره سر را کاهش می دهد. روغن کنجد را با روغن نارگیل مخلوط کرده و به موی سر بزنید.
خواص روغن کنجد برای پوست
روغن کنجد برای رفع خشکی پوست
از روغن کنجد می توانید به عنوان نرم کننده و مرطوب کننده پوست کل بدن خود استفاده نمایید. این روغن، علاوه بر ویتامین E حاوی اسید لینوئیک، اسید استئاریک و اسیدهای چرب نیز می باشد.
روغن کنجد برای پوست
از مهم ترین فواید روغن کنجد می توان به تاثیر مصرف آن در پیشگیری از پیری پوست و حفظ طراوت و شادابی پوست اشاره نمود. روغن کنجد دارای خواص آنتی اکسیدانی فراوانی بوده و از پوست بدن در برابر رادیکال های آزاد که سبب تخریب سلول های بدن از جمله سلول های پوستی می شوند، محافظت می نماید. در نتیجه مانع ایجاد چین و چروک و خطوط ریز روی پوست می گردد. به همین دلیل خانم ها برای محافظت از پوست از خود و جلوگیری از پیری پوست می توانند به صورت منظم از روغن کنجد استفاده کنند.
از دیگر فواید روغن کنجد برای پوست می توان محافظت از پوست در برابر سموم و عوامل خارجی آسیب زننده به پوست اشاره نمود. پوست به عنوان یک لایه خارجی، هر روز تقریبا در معرض سموم محیطی خطرناکی قرار می گیرد. از میان همه سموم، برخی از سموم به صورت محلول در روغن هستند و به کمک روغن کنجد می توان این سموم را از بین برد. برای این کار، روغن کنجد گرم را به مدت ۱۵ دقیقه بر پوست خود قرار دهید و سپس برای گرفتن نتیجه بهتر، صورت خود را با آب ولرم و بدون صابون بشویید.
همچنین از روغن کنجد برای درمان آفتاب سوختگی می توان استفاده نمود، برای این منظور ابتدا توصیه می شود مقداری روغن را به گوشه ی کوچکی از پوست ماساژ داد و در صورت عدم وجود حساسیت به روغن می توان پوست صورت را روزانه یک تا دو بار پس از استفاده از صابون گلیسرینه ماساژ داد.
روغن کنجد به عنوان یک ضد آفتاب طبیعی
ویتامین E موجود در روغن کنجد مانند یک آنتی اکسیدان عالی عمل می کند؛ بنابراین، به عنوان یک لوسیون ضد آفتاب طبیعی می تواند به کار رود. اگر فکر می کنید که کرم های ضد آفتاب شیمیایی خیلی مفید نیستند، می توانید روغن کنجد را به عنوان ضد آفتاب خود، انتخاب و استفاده نمایید.
کرم های ضد آفتاب عاری از مواد شیمیایی باعث بیماری های پوستی نمی شوند ولی با این وجود، به منظور جلوگیری از هرگونه واکنش آلرژیک، بهتر است با یک پزشک متخصص پوست مشورت نمایید. برای اطمینان از اینکه استفاده از روغن کنجد باعث بروز آلرژی و حساسیت در شما نمی شود، می توانید ابتدا مقداری از آن را به بخشی از پوست (مثلا پوست دست یا پا، نه پوست صورت) خود مالیده، و مدتی منتظر بمانید، در صورتی که پوست به این روغن واکنش غیر عادی نظیر، قرمز شده، خارش و التهاب نشان نداد، آنگاه می توانید از روغن کنجد به عنوان یک ضدآفتابی طبیعی نیز استفاده نمایید.
تهیه شده در واحد تحقیق و ترجمه نوآورد و سایت aftabir