سلامت، قربانی رژیم‌های غیرعلمی (2)

‌سن و جنس

با افزایش سن در هر دو جنس و فرا رفتن آن از سن 25 سالگی به بعد به ازاء هر 10 سال، بین 5 تا 7 درصد از میزان انرژی پایه یا بازال افراد كاسته شده و به همین نسبت از میزان فعالیت نیز كم می‌شود.

لذا لازم می‌باشد كه برای جلوگیری از انباشته شدن انرژی‌های مازاد بر مصرف، از حجم و میزان غذاهای دریافتی روزمره سابق كاسته شده و با مصرف مواد غذایی كم‌چربی و پرفیبرتر، تنظیم برنامه منظم پیاده‌روی و ورزش‌های كششی و رعایت دقیق تنوع و تعادل مواد مغذی دریافتی، از چاقی‌های میانسالی و سالمندی پیشگیری به‌عمل آید، چرا كه هر چه قطر كمر در خانم‌ها از 80 افزون‌تر شده و به 88 و 96 سانتیمتر نزدیك‌تر شود و در آقایان از 94 به 102 و از 102 به 112 سانتیمتر برسد.

انواع بیماری‌های گوناگون فرصت ظهور و بروز پیدا كرده و ‌باید جهت تعدیل و درمان و یا به عقب انداختن عوارض و ضایعات این بیماری‌های گوناگون، مصرف داروهای رنگارنگ و جورواجور و پرهیزهای گوناگونی را خواه‌ناخواه به مورد اجرا گذاشت یا در انتظار رخداد‌های ناگهانی ناشی از عدم توجه به پیامدهای آغازین بدن و تبدیل شدن آنها به تظاهرات گوناگون و پیشرفت تدریجی آنها به صورت عوارض شدیدتر بود.

 مسائل روانی، اقتصادی و اجتماعی

این عوامل به‌طور توأم یا به‌صورت جداگانه فرد را به پرخوری، بدخوری و گرایش به بعضی از طعم‌ها همراه با كاهش شدید تحركات و فعالیت‌های جسمی و بدنی و درون‌گرایی یا سندرم غذا خوردن نیمه‌شب سوق می‌دهند.  افراد مبتلا به این سندرم گاهی تا 50 درصد انرژی مورد مصرف خود را از غروب آفتاب آغاز می‌كنند و تا نیمه‌های شب به اوج خود می‌رسانند.

در میان مبتلایان به این سندرم، اختلال در خواب رفتن یا قطع ناگهانی تنفس در اوج خواب عمیق و بیداری ناگهانی و یا خرخرهای طولانی و بسیار پرصدا مشاهده می‌گردد. علاوه بر موارد پیش گفت عادت به سورچرانی و عدم توانایی كنترل میزان خورد و خوراك معمولاً در گروهی از این افراد مشاهده می‌گردد كه در اكثریت آنها ولع خوردن از عصر و غروب آفتاب آغاز شده و با پیشرفت شب به اوج می‌رسد.

تأثیر داروهای مصرفی

تحت تاثیر مصرف اجتناب‌ناپذیر داروهای كنترل‌كننده غده تیرویید و یا تخمدان‌ها و پروستات و میزان فشار خون، درد مفاصل، چربی، اوره، اسیداوریك و قند خون افزوده شده یا مصرف آرامبخش‌ها، خواب‌آورها، كورتیكواستروییدها، داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان صرع و اختلالات روانی و غیره منجر به تغییراتی در میزان نیاز به انرژی پایه می‌گردد كه لازم است نسبت به تغییر عادات غذایی قبلی و كاهش میزان مصرف غذا از بعد كمی و بهبود كیفیت آن اقدام شود و با یك برنامه سبك فعالیت‌های بدنی در قالب پیاده‌روی، یوگا، حركات كششی و انقباض و انبساط عضلات شكم، نشیمن‌گاه، ران‌ها و ساق پا در هر فرصتی همراه گردد تا از پیشرفت اضافه‌وزن و آغاز چاقی‌ها جلوگیری به عمل آید.

عادات غذایی و عدم فعالیت بدنی

عادات بد غذایی توأم با كم‌تحركی، تنبلی و بی‌میلی به انجام فعالیت‌های بدنی، ریزه‌خواری و ناخنك زدن، احساس ویارگونه به مصرف مواد شیرین بعد از صرف غذای كافی، شكستن مداوم تخمه و آجیل، میل كردن تنقلات پرانرژی و فاقد مواد مغذی مورد نیاز بدن در حین مشاهده فیلم و مسابقات و جشن و سرور و مخصوصاً خوردن و نوشیدن دایمی و بدون وجود احساس گرسنگی و گرایش به مصرف مواد غذایی پرچربی، سرخ‌شده و تفت داده شده در روغن‌های جوشان و ده‌ها مورد دیگر كه از مجال این بحث خارج می‌باشد.

از جمله عوامل زمینه‌ساز چاقی محسوب می‌گردند و این پیامدها اگر با شب‌زنده‌داری و عدم فعالیت روزانه نیز توام گردند و با حذف صبحانه و میان‌وعده روز تكمیل‌تر شوند، روند سیر چاقی و بیماری‌های ناشی از آن بسیار تشدید می‌گردد.

دكتر سید ضیاء الدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه آ‌لمان دانشیار

منبع: زندگی آنلاین