اریتراسما چه بیماری است؟ و کدام نواحی را درگیر می کند؟
اریتراسما عارضه موضعی عفونی، آرام و مزمن طبقه شاخی پوست است که معمولاً چین‌های بدن ازجمله بین انگشتان پا، کشاله ران و نواحی پری آنال، زیر پستان‌ها و زیر بغل را گرفتار می‌سازد. ضایعات بیماری به‌صورت لکه‌ها یا ماکول های قرمز، قهوه‌ای و یا قرمز مسی خشک و بدون ترشح و التهاب و بدون پوسته ریزی می‌باشند، این ضایعات معمولاً به‌طور موضعی باقیمانده و تمایل به انتشار ندارند. ممکن است پوسته‌ها یا شوره‌های ریزی در سطح ضایعات دیده شود.
عامل و انتشار بیماری
ارگانیسمی به نام کورینه باکتریوم مینوتیسیموم که نوعی دیفتروئید لیپوفیلیک گرم مثبت و رشته دار است، عامل بیماری می‌باشد. این ارگانیسم فلور نرمال (ساکن طبیعی) پوست می‌باشد. جنس کورینه باکتریوم عامل مسبب بیماری‌های دیگر پوستی مانند ترایکومایکوزیس اگزیلاریس و پیتدکراتولایزیس (Pitted Keratolysis) نیز می‌باشد. گونه کورینه باکتریوم مینوتیسیموم (Corynebacterium minutissimum) عامل اختصاصی این بیماری می‌باشد و شایع‌ترین محل عفونت چین‌های کشاله ران است. این بیماری در مردان شایع‌تر می‌باشد البته شیوع جنسی آن در مناطق جهان متفاوت است. بیماری دارای انتشار جهانی می‌باشد و آلودگی در نقاط گرم و آب‌وهوای مرطوب شایع‌تر است. برخی از فاکتورهای مستعد کننده بیماری عبارت‌اند از تعریق بیش‌ازحد، چاقی، دیابت ملیتوس و حالات و وضعیت‌های مربوط به آسیب و اختلال سیستم ایمنی. عدم رعایت بهداشت فردی مهم‌ترین عامل ابتلا به بیماری بشمار می‌آید.
علائم بالینی
ضایعات به‌صورت ماکول یا لکه‌هایی با حدومرز مشخص و غالباً به رنگ قرمز، قرمز مسی، قرمز متمایل به قهوه‌ای، براق و گاهی پوشیده از شوره‌های ظریف و اردی شکل دیده می‌شود. در ضایعات پوستی این بیماری وزیکول و ترشح دیده نمی‌شود و معمولاً دارای التهاب خفیف و گاهی خارش پوست می‌باشند. بیماری تمایل به انتشار به سایر نقاط بدن را ندارد و اغلب در نواحی چین‌دار بدن مشاهده می‌شود. موهای آلوده مبتلا نمی‌شوند. عامل بیماری ممکن است به همراه استافیلوکوک، سودوموناس و یا درماتوفیت نیز دیده شود. در اثر تابیدن چراغ وود (Wood s lamp) در محل ضایعه فلورسانس قرمز مرجانی یا لعلی و درخشانی دیده می‌شود.
تشخیص
تشخیص آزمایشگاهی
آزمایش مستقیم
در لام رنگ‌آمیزی شده (گیمسا یا گرم) از پوسته‌های برداشت‌شده از ضایعات کورینه باکتریوم مینوتیسیموم به‌صورت اشکال باسیلی یا کوکسی شکل کوچک به قطر ۱ میکرومتر دیده می‌شود که گاهی با رشته‌های پیچیده و کوتاه به طول ۵-۲۵ میکرومتر که به سهولت به اجسام کوکسی و باسیلی منقسم می‌گردد، همراه است.
چراغ وود
تحت تأثیر لامپ وود ضایعات واجد فلورسانس قرمز مرجانی (Coral red) می‌باشند
کشت
جهت تشخیص نیازی به کشت نمونه نیست و تشخیص مجموعاً بر اساس توجه به علائم بالینی، فلورسانس و لام مستقیم امکان‌پذیر می‌باشد. بااین‌وجود ارگانیسم در روی محیط کشت بافت (culture Tissue medium No 199) که حاوی سرم گوساله و ۲ درصد آگار باشد، در حرارت ۳۴ درجه سانتی‌گراد رشد می‌کند. کلنی مرطوب، محدب و غیر همولیتیک و کلنی تازه واجد فلورسانس قرمز رنگ می‌باشد.
تشخیص افتراقی
بیماری بایستی از بیماری‌های زیر افتراق داده شود:
-کچلی کشاله ران
-تینه آ ورسیکالر
-درماتیت تماسی
-کاندیدیازیس
-گال
-شپش عانه
-فیتریازیس
موارد مزمن بیماری بیشتر از حالات حاد آن مشاهده می‌شود. برای درمان از محلول تیوسولفات سدیم ۲۰% یا پماد گوگرد ۳% و یا از پماد کراتو لیتیک مانند پماد وایت فیلد به‌صورت موضعی استفاده می‌شود. داروی انتخابی اریترومایسن خوراکی به مقدار یک گرم در روز و به مدت ۵ روز می‌باشد که پاسخ رضایت بخشی دارد. پنی‌سیلین و گریزو فولوین روی این بیماری اثری ندارد. از پوویدین یده یا اسید فوسیک ( Fucic Acid ) نیز می‌توان به‌طور موضعی برای درمان استفاده کرد. تترا سایکلین و کلرانفنیکل از داروهای مؤثر دیگری هستند ولی استفاده از کلرانفنیکل به دلیل اثرات سرکوبگری مغز استخوان که منجر به نوتروپنی، آگرانولوسیتوز و آنمی آپلاستیک می‌شود محدود گردیده است.
عفونت بین انگشتان پا معمولاً به درمان مقاوم است. در این‌گونه واقع و نیز در موارد نارسایی یا نقص درمانی به‌جز پماد وایت فیلد، از محلول موضعی دیگری مانند کلیندا مایسین، پماد سدیم فوزیدات ( Sodium fusidate ) و صابون‌های ضد باکتری برای پیشگیری و درمان می‌توان استفاده نمود.
در مقایسه با تترا سایکلین، استفاده از اریترومایسین در مواردی گرفتاری نواحی آگزیلا و کشاله ران و تا حدودی نواحی بین انگشتان اثرات بهتری دارد باید توجه داشت که شستشوی روزانه محل ابتلا با آب و صابون در کنار درمان طبی در ریشه‌کن کردن عفونت مؤثر است.
منبع: drmehrabian.com
