اختلالات گوارشی در بیماران دیابتی(1)

از ابتدای زمان تشخیص دیابت نوع 2 و از 5 سال بعد از شروع دیابت نوع 1، ممکن است کار دستگاه گوارش مختل شود. اگر قند خون به مدت طولانی بالا باشد، تغییرات شیمیایی در رشته های عصبی ایجاد شده و عروق تغذیه کننده ی این رشته ها، دچار آسیب دیدگی می شوند. در نتیجه کار رشته های عصبی معده و روده مختل و یا به کلی متوقف می شود. پی آمد های این وقایع می توانند تاخیر تخلیه ی محتویات معده به روده و یا بروز یبوست یا اسهال در اثر تغییر روند حرکت روده ی کوچک یا بزرگ باشند.

اسهال دیابتی

در بیمار دیابتی کندی حرکت روده باعث رشد بیش از حد باکتری در آن می شود. تجمع باکتری ها در روده باعث بروز اسهال می شود. در صورت اثبات این حالت ممکن است به بیمار آنتی بیوتیک یا دارو های دیگری تجویز شود. علل دیگری هم وجود دارند که می توانند باعث بروز اسهال در بیمار دیابتی شوند. در صورت بروز اسهال در بیمار دیابتی و ادامه آن به مدت بیش از 2 هفته، ضمن نیاز به کنترل دقیق قند خون، مراجعه به پزشک متخصص گوارش لازم است.

یبوست دیابتی

ممکن است فرد دیابتی دچار یبوست شود که با مصرف غذاهای حاوی فیبر مثل میوه و سبزی و خوردن مایعات کافی و انجام فعالیت های ورزشی تا حدی بهبود می یابد. در موارد یبوست طولانی، ممکن است پزشک داروهایی را به بیمار تجویز نماید. بررسی علت بروز یبوست در بیمار دیابتی توسط پزشک متخصص گوارش لازم است.

تاخیر در تخلیه ی معده

– سوزش سر دل
– تهوع
– استفراغ غذاهای هضم نشده
– احساس پری شکم و سیری زودرس
– کاهش وزن
– نفخ شکم
– نوسان در میزان قند خون
– کاهش اشتها
– برگشت غذا از معده به مری
شدت این نشانه ها می تواند کم، متوسط و یا زیاد باشد.

اگر غذا به مدت طولانی در معده بماند می تواند مشکلاتی مانند رشد بیش از حد باکتری ها در اثر تخمیر غذاها ایجاد کند. همچنین ممکن است غذاها به صورت توده های سختی در آیند که این خود می تواند سبب بروز تهوع، استفراغ و انسداد در داخل معده شود. اگر این توده های سخت غذایی در مسیر عبور غذا از معده به روده انسدادی ایجاد کنند، می توانند خطرناک باشند.

این اختلال گوارشی می تواند تنظیم قند خون را با مشکل مواجه سازد. غذایی که با تاخیر زیاد از معده وارد روده ی کوچک شده و جذب می شود، باعث افزایش نا به هنگام قند خون شده و یا در بیماران تحت درمان با انسولین، به علت عدم تطبیق جذب غذا با زمان اثر انسولین، باعث افت قند خون می شود. در صورت وجود این نوع اختلال گوارشی، نمی توان به درستی پیش بینی کرد که چه وقت معده از غذا خالی می شود و همین سبب می شود که سطح قند خون نوسان پیدا کرده و مهار آن مشکل شود.

تشخیص تاخیر تخلیه ی معده، با یک یا چند روش تشخیصی زیر صورت می گیرد:
1. رادیوگرافی معده با ماده ی حاجب
2. اسکن تخلیه ی معده با دارو
3. آندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش

منبع: آوای سلامتی