خواص دارویی گیاه شیطرج (موچه)
نام های دیگر: شیطرج، مسواک الراعی، موچه
نام علمی : Lepidium latifolium
گویند معرب شیتره فارسی است و به عربی مسواک‌الراعی و فاغوس و خامشه و به فارسی بیخ برنده نامند؛ رازی گفته دو نوع می‌باشد هندی و شامی و مستعمل بیخ آن است و قوت آن تا پنج سال باقی می‌ماند.
طبیعت آن در آخر سوم گرم و خشک است.
خواص عمومی آن
به عنوان پاک کننده و سوزاننده و چرک انداز پوست، باز کننده و مصلح اخلاط لزج بدن و صاف کننده آواز و سینه و دافع بلغم، مفاصل و دردهای آنها و نفخ و سموم طحال بوده و هاضم و مهیح قوا و سقط کننده جنین است.
طریق استعمال آن بیشتر در ترکیب با شیر یا سرکه و یا در آب و نمک خیساندن است.
ضماد آن با سرکه برای معالجه برص و جوش های خشک بهق سفید و جرب و پوسته شدن پوست مفید است.
شیطرج سیاه کننده پوست بدن و نافذ و پاک کننده است زیرا در وحله اول پوست را به صورت آبله در آورده سپس به آب می اندازند و آن را دفع می نماید.
این ضماد برای درد مفاصل نیز مسکن خوبی است. ضماد برگ آن پوست را باز می کند و با ریشۀ راس برای درد طحال و سیاتیک و جرب چرکی مفید است که آن را به مدت ربع تا نیم ساعت بر موضع می گذارند.
مقدار مصرف خوراکی آن یک درهم است و برای ریه مضر می باشد که مصلح آن صمغ عربی و مصطکی است
افعال و خواص دیگر آن
جلادهنده و سوزاننده و نعوظ آور و مقرح جلد و مفتح و مسهل اخلاط لزجه و صاف کننده آواز و دافع بلغم مفاصل و امراض آنها و بادها و سموم و طحال و هاضم و برانگیزاننده باه و مسقط جنین و طریق استعمال آن بیشتر آنست که با شیر و یا سرکه و با در آب نمک خیسانیده استعمال نمایند و ضماد آن با سرکه جهت برص و بهق سفید و جرب و قوبا و باز شدن پوست مفید برای آنکه سیاه کننده جلد بدن و نافذ و جلادهنده است و اولاً آبله می کند و پس مقرح ساخته مواد آن را دفع می نماید و به اصلاح می آورد و درد مفاصل را نیز مفید است و درد را ساکن می‌گرداند و ضماد برگ آن مقرح جلد و با بیخ راسن جهت سپرز و عرق النساء و جرب متقرح که ربع ساعت تا نیم ساعت بر آن بگذارند.
منبع: پیک شفا
