خواص دارویی گیاه کاجیره ( گلرنگ )
نام های دیگر: گلرنگ، کازیره، کاجیره، کافشه
نام انگلیسی: Safflower,False saffron
نام علمی: Carthamus tinctorius L
تیره: Astraceae
شرح: گیاهی یک ساله، ایستاده، با ارتفاع ساقه ۶۰-۸۰ سانتیمتر است. ریشه آن قوی و عمیق، در نیمه بالای ساقه دارای انشعابات زیاد ، برگها کم و بیش بیضی شکل که در برخی ارقام دارای خار هستند. رگبرگ ها در قسمت زیرین برگ برجسته، گلها دو جنسی لوله ای، کوچک، به رنگ زرد و نارنجی، میوه فندقه سفید و کرم رنگ است.
قسمت های مورد استفاده: گل و بذر.
زیستگاه و گردآوری: بومی آسیا و مناطق مدیترانه بوده و در سال ۱۵۵۱ از مصر به اروپا معرفی شده است. رویشگاه اولیه گلرنگ عربستان است. تکثیر آن بوسیله بذر انجام می شود برداشت گل پس از کامل شدن گل دهی با دست انجام می شود.
ایران: جنس Carthamus در ایران ۶ گونه علفی یکساله و خاردار دارد.
ترکیبات و اثر: در گلهای گلرنگ دو ماده رنگی زرد ( سافران زرد) و قرمز( سافران قرمز یا کارتامین) وجود دارد. ماده رنگی زرد در آب و کارتامین در چربی و مواد قلیایی محلولند. در میوه گلرنگ حدود ۳۰ درصد روغن و به همین مقدار پروتئین وجود دارد.
مصرف: پیشینیه کاربرد گلهای گلرنگ بعنوان دارو چاشنی بسیار بیشتر از بکارگیری میوه های آن بعنوان دانه روغنی است. گلهای خشک گلرنگ در ترکیب انواع چای بکار می رود و دارای خواص دارویی، مسکن، محرک و ضد ورم معده است. از گلهای خشک گلرنگ بعنوان رنگ کننده مواد غذایی هم استفاده می شود. این گلها گاهی بعنوان تقلب در زعفران بکار گرفته می شوند. روغن میوه یا بذر از روغنهای گیاهی ارزشمند بوده و برای مداوای تصلب شرایین بکار می رود.
خواص روغن اشباع نشده این گیاه برای کاهش کلسترول مفید است. این روغن بدون طعم و بو است و در آشپزی، تهیه سالاد و تولید مارگارین به کار برده می شود.
میزان بالای ویتامین E آن به بدن کمک می کند تا رادیکال های آزاد را از بین ببرد، خطر بروز بیماری قلبی و سرطان را کاهش می دهد.
سرشار از چربی های اشباع نشده و میزان کم چربی اشباع شده است که برای سلامت قلب مفید است.
اسید چرب امگا ۶ موجود در آن، برای سوزاندن چربی به بدن کمک می کند.
این گیاه حاوی اسید چربی ها «پروستاگلاندین» (یکی از واسطه های شیمیایی که بر گیرنده های سلولی تاثیر می گذارد) است و در کنترل انقباضی عضله، تعادل فشار خون و حفظ سیستم ایمنی به بدن کمک می کند.
برای ماساژ مو، مفید است و باعث شادابی آن می شود.
چین و چروک، اگزما، التهاب و قرمزی پوست را کاهش می دهد.
منبع: گل و گیاه و پرشین پرشیا
گردآوری: مجله سلامتی عطارباشی
