خواص دارویی گیاه گاوکشک (فرفیون)

طبیعت گیاه: گرم

از نظر فقهی

– الدعائم:عن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم قال: ایاکم و الشبرم فانه حار بار و علیکم بالسنا فتداووا به فلو دفع شی الموت لدفعه السنا.

ترجمه: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: بر شما باد مصرف کردن شبرم یا فرفیون به درستی که آن گرم و مطلوب است و بر شما باد مصرف کردن سنا و با سنا درمان کنید، پس اگر چیزی مرگ را دفع کند، سنا می باشد.

خواص گیاه گاوکشک

فرفیون گیاهی است شیردار، برگ آن شبیه به برگ طرخون است و نژادهای مختلف دارد و بعضی از انواع آن دارای گل زرد و بعضی گل سفید و بعضی دارای گل بنفش است.

ریشه این گیاه قطور و تقریباً ترش مزه و میوه آن بیشتر قرمز رنگ است و دانه های آن شبیه به عدس می باشد. گیاهی است سمی به طوریکه خوردن سه گرم از شیرابه آن، انسان را می کشد و به عنوان دارو مقدار کمی یعنی یک تا دو قطره از شیره این گیاه و یا مقدارکمی از برگ و یا از ریشه و یا دانه آن مورد استفاده قرارمی گیرد. سمی بودن شیرابه از سایر اعضاء و اندام های گیاه بیشتر است.

مسهلی است قوی برای دفع اخلاط مختلف بدن از هر نوعی که باشند.

ضمناً باز کننده دهانه رگ های بدن است و در بعضی از ناراحتی هایی که احتیاج به بازشدن دهانه بعضی یا کلیه رگهای بدن است، ازاین گیاه استفاده می شود. به علاوه شیرابه این گیاه برای معالجه مرض قوبا که نوعی بیماری جلدی است و به صورت خشکه ای درگردن یا دست و پا و برخی اعضاءبدن پیدا می شود و خارش دارد و مانند پوست ماهی درمحل زخم بدن پوست می اندازد وخشک است و ترشحاتی هم ندارد بسیار مفید بوده و به تجربه رسیده که ضماد مرتب شیرابه این گیاه در بیماری مذکور اثر شفابخش دارد.

در مداوای بیماری استسقاء نیز از گیاه گاوکشک ( فرفیون ) استفاده می شود.

ضمناً حشره ای است به نام زراریح، که به اندازه زنبور وکمی باریکتر از آن و به رنگ قهوه ای است که اکثراً در روی گیاه فرفیون مشاهده می شود و از این گیاه تغذیه می کند، این حشره را گرفته و در داخل خمیر نان گذاشته و فرد مبتلا به بیماری استسقاء فرو می برد، ادرار را فراوان می کند که این خود در مداوای بیماری اثر قابل توجهی دارد.

چنانچه گیاه فرفیون را کوبیده، درمحل عقرب گزیدگی گذاشته، زهر را خنثی و درد را ساکت می کند. اثر فرفیون در خنثی کردن زهر عقرب از سایر گیاهان دیگر بیشتر است و این به تجربه رسیده است.

ضماد جوشانده فرفیون برروی زگیل برجسته، درصورتی که ضماد طوری باشد که مقداری از دارو از راه پوست جذب شود به سرعت در بعضی افراد سبب بهبودی و از بین رفتن زگیل می شود، اما در عده ای بی اثر است. زگیل هایی که با این دارو مداوا نمی شود ویروسی نمی باشد.

اگر گاو از این گیاه بخورد، می میرد و از این جهت آن را “گاو کُشَک” نامیده اند. اما چنانچه گوسفند بخورد، اما به حد افراط نباشد، زیان چندانی نمی بیند ولی اسهال شدید می گیرد.

منبع: کلینیک بین المللی طب اسلامی