پولیپ کیسه صفرا چگونه درمان می شود؟

پوليپ‌های کيسه صفرا عمدتاً بافت‌های بی‌خطری هستند که در اثر تجمع کلسترول به وجود می‌آيند و سرطانی نيستند. اين پوليپ‌ها در اصل تومورهای کوچکی هستند که بعضي از آنها می‌توانند سرطانی باشند و بعضی ديگر فقط زائده‌های خوش‌خيم غيرسرطانی هستند. اين زائده‌های کوچک از سمت داخلي جداره کيسه صفرا بيرون مي‌زنند و در فضای داخل اين کيسه رشد مي‌کنند.

اندازه پوليپ‌های کيسه صفرا، يکي از مهم‌ترين مشخصات آنها از نظر خطر سرطاني شدن است. هر چقدر پوليپ بزرگتر باشد، خطر بروز سرطان کيسه صفرا بيشتر خواهد بود. پوليپ‌ کيسه صفرا ممکن است هيچ گونه علائمی نداشته باشد، اما در بعضی موارد هم می‌تواند باعث “قولنج صفراوی” (درد شکم که از سمت کيسه صفرا منشأ می‌گيرد) شود. اين نوع درد اغلب به خاطر سنگ کيسه صفرا ايجاد می‌شود، اما در صورتی که سنگی در کيسه صفرا مشاهده نشود، احتمالاً ناشی از پوليپ می‌باشد.

انواع پوليپ‌های کيسه صفرا

پوليپ‌های خوش‌خيم

پوليپ‌های شبه‌تومور که شامل پوليپ‌های کلسترول، پوليپ‌های التهابی، کلستروليزيس (رسوب چربی در کيسه صفرا) و پوليپ‌های هيپرپلاستيک می‌باشد.

پوليپ‌های اپی‌تليال (آدنوما)

تومورهای مزانشيمی که شامل فيبروم، ليپوم (غده چربي)، همانژيوم و ليوميوم می‌باشد.

 پوليپ‌هاي بدخيم (سرطان کيسه صفرا)

اغلب پوليپ‌های کيسه صفرا از نوع خوش‌خيم بوده و تقريباً ۹۰ درصد آنها پوليپ‌های کلسترول می‌باشند.

پوليپ‌های کلسترول

اين‌ها پوليپ‌هايی هستند که به علت انباشته شدن کلسترول در ماکروفاژهای واقع در ديواره کيسه صفرا به وجود می‌آيند. اين پوليپ‌ها به وسيله بافت اپيتليوم ستونی کيسه صفرا پوشيده شده‌اند و از طريق يک ساقه باريک و ظريف به جداره اين کيسه متصل هستند. اندازه اين پوليپ‌ها غالباً کوچک و تعداد آنها بيشتر از يک (معمولاً بيشتر از ۳ عدد) است. پوليپ‌های کلسترول خطر سرطانی شدن ندارند.

پوليپ‌های التهابي

پوليپ‌های التهابی چندان شايع نيستند. اين پوليپ‌ها به صورت يک زائده اپی‌تليال همراه با التهاب و ترشح هستند و اغلب منجر به کُله‌سيستيت مزمن (التهاب مزمن کيسه صفرا) می‌شوند.

آدنوما

آدنوم‌ها پوليپ‌های خوش‌خيمی هستند که رفتار پيش‌سرطانی دارند. اين پوليپ‌ها هم به شکل زائده‌های ساقه‌داری هستند که اغلب با بروز سنگ کيسه صفرا يا التهاب مزمن کيسه صفرا ارتباط دارند. اخيرا شواهد علمی جديدی به دست آمده است که نشان می‌دهد بسياری از موارد سرطان کيسه صفرا به صورت يک پوليپ خوش‌خيم شروع می‌شود که به تدريج پيشرفت کرده و به بافت سرطای تبديل می‌شود.

به طور کلی اميد به بهبودی و درمان سرطان کيسه صفرا بسيار ضعيف است. بنابراين تشخيص تفاوت‌های بين پوليپ‌های خوش‌خيم و پوليپ‌های بدخيم يا پيش‌سرطانی از اهميت بسيار زيادی در درمان بيمار برخوردار است.

عوامل خطرزا برای سرطانی بودن يک پوليپ

اندازه بزرگتر از ۱۰ ميلی‌متر

سن بالاتر از ۵۰ سال

منفرد يا تکی بودن پوليپ

سرعت بالای رشد پوليپ

بی‌ساقه بودن پوليپ (چسبيده بودن به جداره کيسه صفرا)

همراهی با سنگ کيسه صفرا

وجود علائم مشخص در بيمار

علل ايجاد پوليپ‌های کيسه صفرا

پوليپ‌های کيسه صفرا معمولاً علائم مشخصی را به دنبال ندارند و ممکن است به صورت کاملاً اتفاقی در زمان يک آزمايش سونوگرافی معمولی از شکم، تشخيص داده شوند. گاهی اوقات بيمار مبتلا به پوليپ کيسه صفرا به صورت دوره‌ای دچار قولنج صفراوی (درد شکم که از سمت کيسه صفرا منشأ می‌گيرد) می‌شود، اما اين عارضه بيشتر به علت وجود همزمان سنگ کيسه صفرا است و از خود پوليپ ناشی نمی‌شود.

تشخيص پوليپ کيسه صفرا

برای مشاهده دقيق‌تر وضعيت پوليپ کيسه صفرا معمولاً يک آزمايش اولتراسوند (سونوگرافي) بر روی بيمار انجام می‌شود. پوليپ‌های کيسه صفرا معمولاً در آزمايش اولتراسوند به خوبی ديده می‌شوند و می‌توان اندازه (و ميزان خطر سرطانی بودن) آنها را از اين طريق تعيين کرد.

به منظور ارزيابی احتمال وجود سلول‌های سرطانی در پوليپ‌های بزرگ کيسه صفرا میتوان از آزمايش PET (توموگرافی انتشار پوزيترون) يا سی تی اسکن استفاده کرد. همچنين از همين آزمايش‌ها می‌توان برای نظارت بر نحوه رشد پوليپ‌های کيسه صفرا با گذشت زمان و شناسايی تغييراتی که مشکوک به علائم سرطان کيسه صفرا باشند، استفاده کرد.

درمان پوليپ‌های کيسه صفرا

حال اگر پوليپ کيسه صفرای شما از نوع خوش‌خيم و بی‌خطر بود، برای آن چه کار بايد بکنيد؟ اين پرسشی است که به موضوع اصلی بسياری از تحقيقات و مطالعات علمی تبديل شده است.

پاسخ اين پرسش تا حد زيادی به اندازه پوليپ و ميزان احتمال سرطانی شدن آن بستگی دارد. اصولاً دو گزينه مختلف برای نحوه برخورد با يک پوليپ کيسه صفرا وجود دارد، يکي اينکه آن را زير نظر داشته باشيد و منتظر بمانيد و دوم آنکه کيسه صفرا را از طريق يک عمل جراحی (به نام کوله‌سيستکتومی) برداريد. براي پوليپ‌های خیلی کوچک که اندازه آنها کوچکتر از ۱ سانتی‌متر (و يا بر اساس برخي از تحقيقات، ۱/۵ سانتی‌متر) باشد، ممکن است نيازی به برداشتن کيسه صفرا نباشد. بلکه به جای برداشتن کيسه صفرا می‌توان آن را به طور مرتب از طريق آزمايش‌هايی که در بالا به آنها اشاره شد و انجام معاينات دقيق، تحت نظر داشت تا هر تغيير مشکوکی که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد به ‌موقع تشخيص داده و نسبت به درمان آن اقدام شود.

پوليپ‌هايی که اندازه آنها بزرگتر از ۱ سانتی‌متر است، بيشتر خطر سرطانی شدن دارند. مخصوصاً پوليپ‌هايی که قطری برابر با ۱/۵ سانتی‌متر يا بزرگتر دارند، به احتمال ۴۶ تا ۷۰ درصد حامل سلول‌های سرطانی هستند.

آزمايش‌هايی که برای تحت نظر داشتن پوليپ‌های کوچکتر از ۱/۵ سانتی‌متر انجام می‌شود، بايد هر سه تا شش ماه يک بار و به مدت دو سال به طور منظم تکرار شود. اگر بعد از اين مدت تغييری در وضعيت پوليپ‌ها مشاهده نشود، می‌توان گفت که رشد آنها متوقف شده و ديگر خطری نخواهد داشت. عمل جراحي برداشتن کيسه صفرا اصولاً برای پوليپ‌هايی که قطر آنها کمتر از ۰/۵ سانتی‌متر است، اصلاً توصيه نمی‌شود. زيرا خطر سرطانی شدن پوليپ‌هايی که تا اين حد کوچک هستند، بسيار کم و موارد آن بسيار نادر است.

براي درمان پوليپ‌هايی که سرطانی و خطرناک به نظر می‌رسند، می‌توان کيسه صفرا را از طريق عمل جراحی برداشت. برای پوليپ‌های غيرسرطانی که اندازه بزرگی دارند هم ممکن است عمل کوله‌سيستکتومی (برداشتن کيسه صفرا) به منظور پيشگيری از بروز سرطان در آينده، به بيمار توصيه شود.

تصميم‌گيری در مورد نحوه درمان پوليپ‌های کيسه صفرا مستلزم آن است که خطرات و عوارض احتمالی ناشی از جراحی کوله‌سيستکتومی در برابر خطرات احتمالی بروز سرطان کيسه صفرا به دقت سنجيده شود. توجه به نشانه‌ها و خطرات کلی بيماری سرطان در کنار نظارت دقيق و مستمر بر پوليپ‌های کيسه صفرا می‌تواند راهکار مؤثری جهت حفظ سلامتی شما باشد.

منبع: govaresh-zanan.ir